13:50 18.09.2020
Աշխարհում նվազել են մինչև հինգ տարեկան երեխաների մահացության դեպքերը: ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի, ԱՀԿ-ի, ՄԱԿ-ի տնտեսական և սոցիալական հարցերի վարչության բնակչության բաժնի և Համաշխարհային բանկի խմբի հրապարակած՝ մահացության նոր գնահատականների վերաբերյալ զեկույցում նշվում է, որ 2019-ին գրանցվել է երբևիցե ամենացածր ցուցանիշը՝ 5,2 միլիոն դեպք, մինչդեռ 1990թ. այս ցուցանիշը 12,5 միլիոն էր։
Անգամ կորոնավիրուսային համավարակից առաջ նորածինները մահվան առավելագույն ռիսկի էին ենթարկվում: 2019 թ. յուրաքանչյուր 13 վայրկյանը մեկ նորածին էր մահանում: Ավելին, մինչև հինգ տարեկան երեխաների շրջանում բոլոր մահվան դեպքերի 47 տոկոսը տեղի է ունեցել նորածնային շրջանում, ինչը 40 տոկոսով բարձր է 1990-ի նույն ցուցանիշից: Առողջապահական առաջնային ծառայությունների խափանումների հետևանքով նորածին երեխաները կարող են մահանալու շատ ավելի մեծ ռիսկի ենթարկվել: Օրինակ՝ Կամերունում, որտեղ 2019-ին մահանում էր յուրաքանչյուր 38 նորածնից 1-ը, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի հետազոտությունը փաստում է, որ նորածնային խնամքը, նախածննդյան ստուգումները, ծննդօգնության և հետծննդյան խնամքի ծառայությունները խափանվել են 75 տոկոսով:
ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի և ԱՀԿ-ի հետազոտությունները փաստում են, սակայն, որ կորոնավիրուսի համավարակի հետևանքվ առողջապահական ծառայությունների գործունեության մեծածավալ խափանումները կարող են վտանգել տասնամյակների ընթացքում ձեռք բերված դժվարին առաջընթացը։
«Համաշխարհային հանրությունը մեծ արդյունքների է հասել երեխաների շրջանում կանխարգելվող մահերի վերացման ուղղությամբ, և մենք չենք կարող թույլ տալ, որ կորոնավիրուսային համավարակը կանգնեցնի մեզ»,- նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գործադիր տնօրեն Հենրիետա Ֆորը: «Երբ երեխաներին թույլ չի տրվում առողջապահական հաստատություններ մուտք գործել, որովհետև համակարգը գերծանրաբեռնված է, կամ երբ կանայք չեն ուզում հիվանդանոցում ծննդաբերել` վախենալով վարակվելուց, նրանք նույնպես կարող են դառնալ կորոնավիրուսի համավարակի զոհեր: Եթե հրատապ քայլեր չձեռնարկվեն և խափանված առողջապահական համակարգերի և ծառայությունների վերսկսման համար անհապաղ ներդրումներ չլինեն, հինգ տարեկանից փոքր միլիոնավոր երեխաներ, հատկապես նորածիններ, կարող են մահանալ»:
Երեխաների մահվան կամ մահաբեր հիվանդությունների պատճառները (վաղաժամ ծնունդ, ցածր քաշ, ծննդաբերական բարդություններ, նորածինների սեպսիս, թոքաբորբ, փորլուծություն, մալարիա) կանխելու և վերացնելու համար, առողջապահական ծառայությունները վերջին 30 տարիների ընթացքում հսկայական աշխատանք են իրականացրել: Միլիոնավոր կյանքերի փրկության գործում մեծ դեր են ունեցել պատվաստումները:
ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ն ամռանը հետազոտություն է իրականացրել 77 երկրում, որոնց գրեթե 68 տոկոսը հայտնել է երեխաների պլանային ստուգումների և իմունիզացիայի ծառայությունների որոշ խափանումների մասին: Բացի այդ, երկրների 63 տոկոսը հայտնել է նախածննդյան ստուգումների խափանումների և հետծննդյան խնամքի՝ 59 տոկոս ընդհատումների մասին:
ԱՀԿ-ի տվյալները վկայում են, որ այն կանայք, որոնց հղիությունը վարում են միջազգային չափանիշներին համապատասխան վերապատրաստում անցած պրոֆեսիոնալ մանկաբարձները, 16 տոկոսով ավելի քիչ հավանական է, որ կորցնեն երեխային և 24 տոկոսով ավելի քիչ հավանական, որ վաղաժամ ծննդաբերեն:
Միջազգային երկու հեղինակավոր կառույցների հետազոտությունները վկայում են, որ առողջապահական ծառայությունների խափանումների ամենատարածված պատճառներից են կորոնավիրուսով վարակվելու վախը, առողջապահական կենտրոններից խուսափելը, տրանսպորտի սահմանափակումները, հաստատությունների փակումը կամ գործունեության կասեցումը, սակավաթիվ բուժաշխատողները՝ անհատական պաշտպանական միջոցների (ձեռնոց, դիմակ) բացակայությամբ պայմանավորված, ինչպես նաև ֆինանսական դժվարությունները:
Ջոն Հոփքինս համալսարանի՝ դեռ մայիսին իրականացված նախնական մոդելավորումը ցույց է տվել, որ համավարակի շրջանում առողջապահական ծառայությունների խափանումների պատճառով երեխաների շրջանում մահերի թիվը օրական կարող է գրեթե 6000-ով ավելանալ։
Այս զեկույցներն ու հարցումները ընդգծում են, որ անհրաժեշտ է անհապաղ քայլեր ձեռնարկել՝ վերականգնելու և բարելավելու ծննդաբերական ծառայությունները, ինչպես նաև մայրերի և նորածինների նախածննդյան և հետծննդյան խնամքը` ապահովելով հմուտ բուժաշխատողների ներկայությունը ծննդաբերության ժամանակ: Կարևոր է նաև աշխատանք տանել ծնողների հետ՝ նրանց վախերը փարատելու համար։
Իրավիճակը Հայաստանում
ՀՀ-ում 2019-ին 1990-ի համեմատ՝
11:53 11.07.2025
Բասկետբոլի Հայաստանի Մ20 հավաքականը պարտվել է Վրաստանի ընտրանունԲասկետբոլի Հայաստանի Մ20 հավաքականը հուլիսի 11-ին Երևանում մեկնարկող Եվրոպայի B դիվիզիոնի առաջնությանն ընդառաջ վերջին ընկերական խաղն է անցկացրել: Հայաստանի հավաքականի 69-89 հաշվով պարտվել է Վրաստանի հասակակիցների ընտրանուն: Հայաստանի հավաքականից ամենաարդյունավետը Յուրա Մելիքյանն է է եղել: ...
11:46 11.07.2025
Քննարկվել են պաշտպանության բնագավառում ՀՀ և ԱՄՆ միջև համագործակցության ընթացքին ու զարգացման հեռանկարներին վերաբերող հարցերՀուլիսի 11-ին պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանն ընդունել է ՀՀ-ում ԱՄՆ արտակարգ և լիազոր դեսպան Քրիստինա Քվինին ու պաշտպանության հարցերով նորանշանակ կցորդ, գնդապետ Մեթյու Քրոուին։ ՀՀ պաշտպանական գերատեսչության ղեկավարը շնորհավորել է գնդապետ Մեթյու Քրոուին նշանակման կապակցությամբ՝ մաղթելով արդյունավետ գործունեություն: Հանդիպման ընթացքում քննարկվել են պաշտպանության բնագավառում ՀՀ և ԱՄՆ միջև համագործակցության ընթացքին ու զարգացման հեռանկարներին վերաբերող հարցեր: […] ...
11:40 11.07.2025
ԱՄՆ-ն օգոստոսի 1-ից 35% մաքսատուրք կսահմանի Կանադայից ապրանքների ներմուծման վրա․ ԹրամփԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը նամակ է ուղարկել Կանադայի վարչապետ Մարկ Քարնիին՝ տեղեկացնելով նրան օգոստոսի 1-ից Կանադայից ներմուծվող ապրանքների վրա ներմուծման մաքսատուրքեր մտցնելու մասին: Նա նամակը հրապարակել է Truth Social-ի իր էջում: «Օգոստոսի 1-ից Միացյալ Նահանգները 35% մաքսատուրք կսահմանի Միացյալ Նահանգներ առաքվող կանադական ապրանքների վրա՝ արդյունաբերական մաքսատուրքերից անկախ», – ասվում է նամակում: Թրամփը որպես իր որոշման […] ...
11:28 11.07.2025
Տարադրամի փոխարժեքները հուլիսի 11-ինShantnews.am-ը ներկայացնում է տարադրամի փոխարժեքները՝ ըստ rate.am-ի: ԱՄՆ դոլարի առքի առավելագույն արժեքն է 383․5 դրամ, վաճառքի նվազագույն արժեքը՝ 386 դրամ: Եվրոյի առքի առավելագույն արժեքն է 446 դրամ, վաճառքի նվազագույն արժեքը՝ 450 դրամ: Ռուսական ռուբլու առքի առավելագույն արժեքն է 4.91 դրամ, վաճառքի նվազագույն արժեքը՝ 4.97 դրամ: ...
11:14 11.07.2025
Բիչախչյանի շքեղ գոլը հաղթանակ է բերել «Լեգիային»․ ԵԼՎարշավայի «Լեգիան» Հայաստանի ազգային հավաքականի կիսապաշտպան Վահան Բիչախչյանի շքեղ գոլի շնորհիվ հաղթել է ղազախական «Ակտոբեին»։ ՈՒԵՖԱ-ի Եվրոպա լիգայի որակավորման առաջին փուլի առաջին խաղը կայացել է Լեհաստանում: Բիչախչյանը 25-րդ րոպեին մոտ 20 մետրից կատարած հուժկու հարվածով գրավել է մրցակցի դարպասը: Պատասխան խաղը տեղի կունենա հուլիսի 17-ին Ղազախստանում։ ...
