Բանախոսներն ասուլիսի էին եկել Սևանա լճից վերցրված ջրի նմուշով

Այսօր հրավիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ ՀՀ ԳԱԱ ներկայացուցիչն ու սուզորդները ներկայացրել են այն պատկերը, որն այս օրերին առկա է լճում: Նրանք իրենց հետ բերել էին լճից վերցրված և լաբորատոր փորձաքննության ենթարկված ջրի նմուշ՝ ասելով, որ սա պատասխանն է բոլոր այն պնդումների, թե Սևանա լճում ծաղկում չկա: Լրագրողներին փոխանցված ջուրը տհաճ հոտ և կանաչ գույն է ունեցել:

«Պրոցեսը բնական է, Սևանա լճում ծաղկում միշտ եղել է, սակայն այս տարի այդ ծաղկումը շուտ է եղել, առաջ օգոստոսի սկզբին էր լինում, հիմա հուլիսի 3-ից է սկսվել: Էս տիպի ծաղկում չի եղել մինչև հիմա: Կամ շատ հազվագյուտ է եղել, էսքան երկար չի տևել: Պատճառները տարբեր են: Եղանակը տաքանում է  ընդհանուր աշխարհում, Հայաստանում՝ նույնպես,  ձմռանը տեղումները քիչ են եղել, և լիճն ամեն տարվա նման չի սառել:  Դա պատճառներից մեկն է: Մի քանի տիպի ծաղկումներ են, որից ամենատպավորիչն էդ կանաչած ջուրն է, որը մակերեսին է լինում: Դա տերևանման է: Էդ վիճակը նաև ջրի մեջ կա: Եվ կա մինչև 10 մետր, 20 մետր:  Նաև ծաղկաբույսեր են աճում, շատ են բարձրացել՝ մինչև մակերեսը և ծածկում են ահագին տարածքներ: Ընդհանրապես բուսաշխարհը շատ է զարգացել, պահ է գալու, որ նստելու-մահանալու է, և էդ պրոցեսը թթվածին է օգտագործելու, դա կհասցնի լիճը ճահճացման»,- ասել է Սևանա լճի ստորջրյա ավազանի գիտահետազոտական արշավ իրականացնող, Ստորջրյա հետազոտությունների և սուզումների հայկական կենտրոնի  սուզորդ  Ստեփան Կոջայանը, որը Ֆրանսիայից պարբերաբար Հայաստան է գալիս և ուսումնասիրում Սևանա լճի ստորջրյա կյանքը:

Ըստ Կոջայանի՝ տարիներ առաջ, երբ սուզումներ են կատարել, լճում բավականին քանակությամբ խեցգետին են նկատել,  վերջին երկու տարիներին տեսել են մեկ կամ երկուսը միայն: Ե՛վ քանակն է զգալիորեն պակասել, և՛ չափսերն են փոքրացել:

«Նաև ուրիշ կենդանիների թիվն է աճում՝ բակապլավի, փոքր խեցգետինների նման են, կրիվետկայի նման, շատ փոքր, գնալով շատանում են: Դրանք ձկան կեր են, բայց ձուկ չկա, որ կերը ուտի: Սրանք նշաններ են, որոնք ցույց են տալիս, որ ջրի սնման շղթան գուցե խանգարված լինի: Բացի այս ամենը, երբ սուզվում ենք, նկատում ենք՝ լճում զբոսաշրջիկների թողած աղբի մի մասը ջրի մեջ է գտնվում: Ջրի մեջ են մնում նաև ձկնորսների հնացած գործիքները: Չեմ խոսում ցանցավանդակների մասին: Այս տարին նույնիսկ գործող ցանցավանդակներ՝ խեցգետնորսիչներ ենք հայտնաբերել,  քանի որ խեցգետնի քանակը քիչ է, երկար են թողնում, հետո երբ հանում են, մի մասն արդեն սատկած են, ցանցերի մեջ ձուկ էլ է լինում, օձ էլ, մի սարսափելի վիճակ է: Իզուր էս կենդանիները սատկում են»,- հավելել է սուզորդը:

Իսկ ԳԱԱ հիդրոէկոլոգիայի և ձկնաբանության ինստիտուտի հիդրոէկոլոգիայի բաժնի վարիչ Լուսինե Համբարյանն ասել է, որ Սևանա լճի այս տարվա ծաղկումն ուղղակի աննախադեպ է.

«Ծաղկումն առաջացրել են Անաբենա ցեղին պատկանող տեսակները, դրանք կապտականաչ տաքսոններ են, որոնք որ շատ մեծ վտանագներ են առաջացնում ջրային համակարգերում, հատկապես՝  քաղցրահամ ջրում: Սևանա լճի երկու հատվածն էլ  պատված է եղել ծաղկումով՝ գրեթե ամբողջությամբ՝ և՛ ափամերձ, և՛ խորքային հատվածները: Դրա մասին վկայում են մեր ուսումնասիրած նմուշները: Ընդհանրապես ծաղկումներն ունեն որոշակի ընթացք, որոշ տեսակների գերզարգացումը բերում է որոշակի պիկի: Օբյեկտը մանրադիտակային է, բայց դրա արդյունքում նրանք տեսանելի են դառնում: Ջրի գունավորումն է փոխվում՝ կանաչավուն է դառնում, ափամերձ հատվածներում այդ կուտակումներն էլ պայմանավորված են նրանով, որ հսկայական զանգվածը ջրի հոսքի, քամու ազդեցությամբ տեղափոխվել է և կուտակվել են ափամերձ գոտիներում: Էնտեղ նրանք քայքայվում են, տհաճ հոտ են առաջացնում: Հիմնական պատճառներից նշվում է կոյուղաջրերի հոսքը, չկան մաքրման կայաններ, ջուրը հարստացել է կենսածին տարրերով: Պատճառ կարող է լինել նաև այն, որ այդ ջրում լողացել են մաշկային ցան ունեցող մարդիկ»,- պարզաբանել է Համբարյանը՝ հավելելով, որ շատ բարդ է ասել, թե այդ վիճակը որքան կտևի: Հիմնականում այդ ծաղկումները տևում են 1-3 ամիս:

Ըստ ԳԱԱ հիդրոէկոլոգիայի և ձկնաբանության ինստիտուտի հիդրոէկոլոգիայի բաժնի վարիչի՝ Մեծ Սևանում խնդիրը կարծես թե կամաց-կամաց նահանջում է, բայց Փոքր Սևանում իրավիճակը շարունակում է խնդրահարույց մնալ: Ծաղկումը սկսվել է Մեծ Սևանից:

Բանախոսները կարևորել են խնդրի նկատմամբ լուրջ մոտեցումն ու ասել, որ պետական մակարդակով միջամտելու անհրաժեշտություն կա՝ Սևանը չկորցնելու համար: