Կառավարությունը հաստատել է համայնքների ֆինանսների կառավարման համակարգը բարեփոխելու օրենսդրական նախաձեռնությունը

Գործադիրը որոշել է հավանություն տալ «ՀՀ բյուջետային համակարգի մասին» օրենքում փոփոխություն և լրացումներ կատարելու մասին», «Տեղական ինքնակառավարման մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» և «Երևան քաղաքում տեղական ինքնակառավարման մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերին:

Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Գնել Սանոսյանը զեկուցել է, որ նախաձեռնության նպատակը համայնքների համար միջնաժամկետ ծախսային ծրագրերի կազմման գործընթացի օրենսդրական կարգավորումն է: Այն հնարավորություն կտա համայնքին միջնաժամկետ կտրվածքով ճիշտ կառավարել իր ֆինանսական ռեսուրսները, որն էլ հիմք կհանդիսանա համայնքի բյուջեի նախագծի մշակման համար: Օրենսդրական փաթեթով նախատեսվում է, որ համայնքի ավագանին մինչև ընթացիկ տարվա հոկտեմբերի 10-ը հաստատի համայնքի ՄԺԾԾ-ն առաջիկա 3 տարվա համար, հրապարակի այն և ներկայացնի մարզպետին: Ընդ որում, ՄԺԾԾ կազմման համար հիմք է հանդիսանում համայնքի զարգացման հնգամյա ծրագիրը: Զուգահեռաբար Ֆինանսների նախարարության կողմից մշակվում է ցուցումների մեթոդական ուղեցույց, որոնց օգնությամբ համայնքները կկարողանան կազմել իրենց ՄԺԾԾ-ները: Հաջորդաբար նախատեսվում է այս կարգավորումների հիման վրա փոխել սուբվենցիոն կարգը, և սուբվենցիոն հայտերն ընդունել ոչ թե փետրվար-մարտ ամիսներին, այլ ավելի շուտ: Ըստ նախարարի՝ այս բարեփոխումը բխում է խոշորացման գործընթացից, քանի որ համայնքներում այժմ առկա են կարողություններ, ֆինանսական ստորաբաժանումներ, որոնք ի զորու են ծրագիրն առաջ տանելու:

Վարչապետը կարևորել է որոշման ընդունումը՝ նշելով, որ հանրային ֆինանսների արդյունավետ կառավարումն ամենամեծ մարտահրավերներից է ցանկացած երկրում: «Արդեն հայտնի փաստ է, որ Կառավարություն-Տեղական ինքնակառավարման մարմիններ համագործակցության և համատեղ ներդրումների որոշակի համակարգ է ստեղծվել: Այդ առումով կարևոր է, որպեսզի ՏԻՄ ֆինանսների կառավարման տրամաբանությունը փորձենք որոշակի կապի մեջ դնել և հնարավորինս սինխրոնացնել Կառավարության հետ: Ցանկանում եմ հիշեցնել, որ այս փոփոխությունից հետո գործնականում պիտի այնպես անենք, որ համայնքների բյուջեները մինչև տարեվերջ ընդունված լինեն: Երբ ՄԺԾԾ մասով այս կարգավորումն անենք, արդեն որոշակի պարզություն կլինի, բայց, մյուս կողմից, նաև պետք է հասնենք նրան, որ համայնքները, Կառավարության նման, մինչև տարեվերջ ունենան ընդունված բյուջե, որպեսզի ֆինանսական տարին և կապիտալ ներդրումների ցիկլը մեկնարկի ավելի վաղ, և մենք ընդհանրապես ժամանակի կորուստ չունենանք:

Ի՞նչից են բխում այս պրոբլեմները. նախորդ տարիներին մենք նկատեցինք, որ, օրինակ, սուբվենցիոն ծրագրերի հաստատման կամ իրականացման առումով մենք պրոբլեմ ենք ունենում, քանի որ այդ վարչարարական ցիկլը շինարարության սեզոնի մի մեծ հատված դուրս է թողնում: Իհարկե, մենք այժմ այնքան մեծ ծավալի ծրագրեր ունենք, որ փոխանցվում են հաջորդ տարի, և հիմա այդ պրոբլեմն այդքան սուր չէ, բայց ամեն դեպքում մեր ընկալումն է, որ ծրագրերը պետք է հաստատված լինեն: Ընդ որում, մարզերում կլիմայական պայմանները տարբեր են և շինարարության սեզոնի մեկնարկի հենց առաջին օրը կապիտալ ներդրումները սկսել, որպեսզի շինարարության ժամկետ բաց չթողնենք: Այնպես էր ստացվում, որ մայիս-հունիս-հուլիս նոր ծրագրերը հաստատում ենք, մինչև մրցույթ են անում, շինարարությունը սկսում են՝ գալիս է սեպտեմբերը, 1-2 ամսից արդեն շինարարության սեզոնն ավարտվում է, և ծրագիրը փոխանցվում է հաջորդ տարվան: Արդյունավետ է, որ փետրվարի վերջին փորձենք ծրագրերը հաստատած լինել, որպեսզի մարտ-ապրիլից շինարարական սեզոնը սկսվի, ինչպես և տրամաբանական է», – նկատել է Նիկոլ Փաշինյանը:

Կառավարության ղեկավարի խոսքով՝ հանրային ներդրումների առումով սկսել է իրագործվել մեկ այլ կարևոր որոշում, և խոսքը Ներդրումային կոմիտեի մասին է. «Հարգելի գործընկերներ, մի քանի օր առաջ՝ այս շաբաթ, տեղի ունեցավ հանրային ներդրումների կառավարման Ներդրումային կոմիտեի առաջին նիստը: Այդ կոմիտեի անդամ են վարչապետը, փոխվարչապետերը, ֆինանսների նախարարը, էկոնոմիկայի նախարարը, վարչապետի աշխատակազմի ղեկավարը, էությունը հետևյալն է՝ 250 մլն դրամը գերազանցող կապիտալ ծախսերը քննարկվում են Ներդրումային կոմիտեում և որոշվում են առաջնահերթություններ, որովհետև ամեն տարի պետական բյուջեով նախարարություններն առաջարկում են ծրագրեր, և պետք է դրանց քննարկման ու որոշումների կայացման ավելի ինստիտուցիոնալ համակարգ ունենալ: Ուզում եմ բոլոր ներկաների ուշադրությունը հրավիրել այս փաստի վրա, որ 250 մլն դրամը գերազանցող բոլոր ծրագրերը նախ պիտի ներկայացվեն էկոնոմիկայի նախարարություն, որտեղ արդեն նախնական քննարկում է տեղի ունենում, որից հետո հարցը մտնում է Ներդրումային կոմիտե, և կոմիտեում կայացվում են որոշումներ: Նախորդ նիստի ընթացքում մենք քննարկել ենք 4 նախագիծ և հետագա ընթացքն ենք որոշել: Քննարկումը բավական գոհացուցիչ էր, որովհետև բազմաթիվ ինստիտուցիոնալ հարցեր այդ ընթացքում վերհանվում են, բարձրացվում են, լուծումներ են տրվում և տրվում են նաև համապատասխան հանձնարարականներ: Այս թեման առավել կարևոր է սահմանափակ ռեսուրսներ ունեցող երկրներում, որտեղ պիտի փորձենք միջոցները ծախսել առավելագույնս արդյունավետ և ժամանակին: Կրկին ցանկանում եմ ընդգծել ժամանակի գործոնը: Մենք ժամանակը գումարային արտահայտությամբ հաշվելու մեթոդ չունենք, բայց, ի վերջո, ամենաթանկ բանը ժամանակն է: Պետք է որոշումները ճիշտ ժամանակին կայացնել, ներդրումը ճիշտ ժամանակին անել, որ ցանկալի արդյունքն ունենա»:

Նիստում մտքերի փոխանակություն է ծավալվել Ներդրումային կոմիտեի գործունեության մեխանիզմների, հանրային ներդրումային ծրագրերի գնահատման չափանիշների շուրջ:

Վարչապետն ընդգծել է այս ռեֆորմի կարևորությունը բյուջետային գործընթացի կազմակերպման արդյունավետությունը բարձրացնելու համատեքստում և նշել, որ Կառավարությունը հետևողականորեն շարունակելու է ոլորտային բարեփոխումների իրականացումը: «Հարգելի գործընկերներ, մեր այսօրվա նիստի երկու թեմաներն ամենախոշոր ռեֆորմների մասին են: Ցանկանում եմ հիշեցնել, որ երեկվանից ուժի մեջ է մտել հանրային սննդի օբյեկտներում ծխելու արգելքի վերաբերյալ որոշումը, որը կարևորագույն ռեֆորմ է: Այս բոլոր ռեֆորմները չունեն մեկ ուղղություն՝ դրանք և՛ քաղաքակրթական են, և՛ առողջապահական, և՛ կառավարչական: Հետևում եմ, թե ինչ արձագանքներ կան առաջիկայում սպասվելիք մեկ այլ ռեֆորմի մասին, որը վերաբերվում է հանրային սննդի օբյեկտներում աղի օգտագործման չափանիշին: Դա հիմնականում հումորի թեմա է դառնում: Ինչո՞ւ, որովհետև, ցավոք, ոչ բոլորը գիտեն, թե աղի գերօգտագործումը հետագայում ինչ ազդեցություն է ունենում մեր հանրային առողջության վրա, այդ թվում՝ ծխելու չափանիշով: Աղի օգտագործման չափանիշով մենք բոլոր ստանդարտները կրկնակի, եռակի գերազանցում ենք, կանգնում ենք առողջապահական խնդրի առաջ, հետո պարզվում է, թե պետական բյուջեն որքան գումար է ծախսում, և, ցավոք, այդ ծախսերով մենք չենք կարողանում մեր երկրի քաղաքացիների բոլոր առողջապահական խնդիրները հոգալ: Կարծես մենք քաղաքականություն ենք վարում, մարդկանց անընդհատ մղում ենք, որ նրանք հնարավորինս շատ հիվանդություն ձեռք բերեն, որ հետո մտածենք ինչպես բուժել: Ոչ: Մեր ռազմավարություններից բխում է, որ առողջ ապրելակերպը պետք է լինի ռազմավարական մոտեցում, և մենք գնալու ենք այս ճանապարհով, որը հեշտ չէ: Բոլոր բարեփոխումները պետք է բխեն կոնկրետ ռազմավարություններից և պետք է հետևողականորեն շարունակենք մեր ընդունած ռազմավարությունները», – շեշտել է երկրի վարչապետը: