Աջակցություն հողակտորների խոշորացմանը. հաստատվել է գյուղնշանակության հողերի միավորման աջակցության 2023-2025թթ. ծրագիրը

Գործադիրն ընդունել է Հայաստանի Հանրապետությունում գյուղատնտեսական նշանակության հողերի միավորման (կոնսոլիդացիայի) աջակցության 2023-2025թթ. ծրագիրը հաստատելու մասին որոշում: Էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանի զեկուցմամբ՝ որոշման նպատակն է 2023-2025թթ. պետական աջակցության միջոցով հողերի միավորմամբ խթանել արտադրողականության բարձրացումը և ինքնարժեքի իջեցումը, նոր աշխատատեղերի ստեղծումը, հողերի նպատակային օգտագործումը և արդյունավետ կառավարումը, գյուղատնտեսության ոլորտում ներդրումների ծավալի ավելացումը։ Մասնավորապես, նախատեսվում է 30 հա և ավելի մակերեսով հողերի միավորման և դրանցում ծրագրով նախատեսված աշխատանքների կատարման համար ծախսերը փոխհատուցել դրանց դիմաց շահառումների փաստացի կատարած վճարումների 50 տոկոսի չափով, բայց ոչ ավելի, քան 200 հա մակերեսով միավորված հողերի վրա կատարված աշխատանքների համար։ Ակնկալվում է, որ միավորվող հողերի չափը կկազմի 2023թ. շուրջ 1000 հա, 2024 թ.` շուրջ 1500 հա, 2025 թ.` շուրջ 2000 հա, ընդհանուր առմամբ 4500 հա խոշորացված հողակտոր։ Ակնկալվում է, որ գյուղատնտեսության ոլորտում խոշոր ներդրումներ պլանավորող տնտեսվարող սուբյեկտները, հաշվի առնելով պետական աջակցության չափը, կարագացնեն հողակտորների խոշորացման գործընթացը:

Նշելով ծրագրի կարևորությունը՝ վարչապետն ասել է. «Գյուղատնտեսական նշանակության հողերի կտրտվածությունն այսօր ամենամեծ խնդիրներից է, եթե չասենք առանցքային, անկյունաքարային խնդիրը, որ ունենք գյուղատնտեսության ոլորտում: Անընդհատ այդ խնդրի լուծման տարբերակների մասին ենք մտածում, և պարոն Քերոբյանի ներկայացրածը տարբերակներից մեկն է: Դուք մեկ տարբերակ նշեցիք, երբ խոշոր ներդրողներն ուզում են ներդրում անել – հիմա, օրինակ, շատ ներդրողներ կան, որոնք Կառավարության աջակցությունն են ակնկալում, ասում են՝ ուզում ենք ներդրում անել, մեզ տվեք գյուղատնտեսական նշանակության, ենթադրենք, 50 հա, 100 հա հող, և մենք պարտավորվում ենք այսքան ներդրում անել: Բայց Հայաստանում կառավարության տրամադրության ներքո 50, 100 հա գյուղատնտեսական նշանակության վարելահող առնվազն կամ չկա, կամ շատ քիչ է, և, հետևաբար, մենք ուղղորդում ենք, ասում ենք՝ գնացեք, սեփականատերերի հետ բանակցեք: Այս ընթացքում ի՞նչ խնդիր է առաջանում՝ որ ենթադրենք 100 հա հող ձեռք բերելու համար պետք է բանակցել 900 սեփականատիրոջ հետ, որոնց մի մասի գտնվելու վայրն անհայտ է, մի մասը, ցավոք, մահացել է, բայց նրանց ժառանգության իրավունքները և այլն ձևակերպված չեն: Գործնականում մարդիկ մտնում են փակուղի և հրաժարվում են ներդրումային ծրագրերից: Մենք փորձում ենք ստեղծել մոտիվացիա, որ նրանք, այսպես ասած, չհուսահատվեն այդ ճանապարհին, շարունակեն և փորձեն իրենց ներդրումային ծրագրերն իրականացնել: Սա մի ուղղությունն է:

Երկրորդ ուղղությունը գյուղատնտեսական կոոպերատիվներն են: Սա այն դեպքն է, երբ գյուղացիները հարևան հողակտորները հավաքում են, դե ֆակտո միավորում են այդ հողերն առանց սեփականության իրավունքի փոփոխության և կոլեկտիվ տնտեսություն են ձևավորում: Մենք մինչև հիմա այնքան արտոնություններ ենք այս տնտեսությունների համար ստեղծել և հիմա ավելացնում ենք ևս մեկը, որպեսզի լինի մոտիվացիա: Գյուղատնտեսական նշանակության հողերի չմշակման պատճառներից մեկը ոռոգման հետ կապված խնդիրն է: Ենթադրենք կա ոռոգման ոլորտում ներդրումներ անելու հնարավորություն: Կառավարությունը, իհարկե, ջրագծերի, ջրամբարների ոլորտում ներդրումներ է անում, բայց մենք ուզում ենք նաև մասնավոր ներդրումներ լինեն, և փոքր հողերի համար մեծ ներդրում անելու որևէ մոտիվացիա չկա, որովհետև դա հետագայում իր ծախսը, ներդրումը հետ չի բերելու: Պետք է խոշորացնենք հողակտորները, որպեսզի նաև խոշոր ներդրում անելու հնարավորություն լինի: Ընդ որում, եթե գյուղատնտեսական կոոպերատիվները ձևավորվեն, դա ներդրողներին կարող է հետաքրքրել, որ գնա, այդ կոոպերատիվի ներկայացուցչի հետ բանակցի՝ համատեղ ներդրումային ծրագիր իրականացնելու համար: Եվ սա ուղղություն է, որտեղ մենք քայլեր ենք անում և պետք է խոստովանենք, որ այդ քայլերը դեռևս արդյունք չեն տալիս, ինչը մեր գյուղատնտեսության ոլորտում առկա խնդիրները խորացնում է: Բայց պետք է այս ուղղությամբ շարունակենք աշխատել»: