Օվերչուկը հայտարարել է Հարավային Կովկասում արտատարածքային միջանցքների ստեղծման անհնարինության մասին

Հարավային Կովկասում տնտեսական և տրանսպորտային կապերի ապաշրջափակման եռակողմ աշխատանքային խումբը (Ռուսաստանի Դաշնության, Ադրբեջանի և Հայաստանի փոխվարչապետերի գլխավորությամբ) որոշումներ է մշակում խստորեն հիմնված կողմերի ինքնիշխանության սկզբունքի վրա, խոսք չի կարող լինել տարածաշրջանում ցանկացած արտատարածքային միջանցքների ստեղծման մասին, ասել է ՌԴ փոխվարչապետը Ալեքսեյ Օվերչուկը, փոխանցում է Ինտերֆաքս-ը:

«Ռուսաստանը միշտ պաշտպանել է կողմերի ինքնիշխանության սկզբունքը և հստակ կողմ է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին և 2021 թվականի հունվարի 11-ին երեք երկրների ղեկավարների հայտարարությունների դիրքորոշումներին: Սա նշանակում է, որ փոխվարչապետների խմբի եռակողմ աշխատանքային բանակցություններում չկա «արտտարածքային միջանցք», որը ինչ-որ կերպ կխախտի կողմերից որևէ մեկի ինքնիշխանությունը, դա չի քննարկվում և չի կարող քննարկվել»,- ասել է Օվերչուկը «Ռոսիյսկայա գազետա»-ին տված հարցազրույցում։

Նա ընդգծել է, որ «եռակողմ աշխատանքային խմբի ձևաչափով աշխատանքի հենց սկզբից ռուսական կողմի մոտեցումը քննարկված բոլոր հարցերի նկատմամբ եղել է չափազանց միանշանակ և հստակ՝ ապահովել այն նպատակի իրագործումը, որի շուրջ պայմանավորվել են երկրների ղեկավարները»։

Օվերչուկն ասել է, որ «երկու տարուց էլ քիչ ժամանակում կատարվել է բավականին տքնաջան աշխատանք, արդյունքում բանակցությունների մասնակիցները տեսլական ունեն, որոնց իրականացումը կարող է հանգեցնել տարածաշրջանի ապաշրջափակմանը»։

«Սակայն ճանապարհներ բացել կամ կառուցել հնարավոր է միայն այն բանից հետո, երբ կողմերը հստակ կսահմանեն երկրների միջև սահմանը հատելու իրավական ռեժիմը, ինչպես նաև այդ ճանապարհներով երթևեկությունը»,- պարզաբանել է փոխվարչապետը։

Նրա խոսքով, «կարևոր է, որ բանակցությունների ընթացքում մշակվել է մի սկզբունք, որը հիմք է հանդիսացել այս ռեժիմի սահմանման մոտեցումների համար. «Ճանապարհի նկատմամբ ինքնիշխանությունն իրականացնում է այն երկիրը, որի տարածքով է անցնում ճանապարհը»։

«Սա նշանակում է, որ եթե ճանապարհն անցնում է հայկական տարածքով, ապա սա հայկական ճանապարհ է, եթե ադրբեջանականով, ապա ադրբեջանական»,- ասել է Օվերչուկը։

Նա ընդգծել է. «Գործնականում այս սկզբունքի իրականացումը նշանակում է, որ Ադրբեջանից Հայաստանի տարածք չարգելափակված կամ նորակառույց ճանապարհներով մուտք գործելու համար սահմանային և անձնագրային հսկողության նույն միջոցները կիրականացվեն, ինչ օրինակ՝  Իրանից Հայաստան մուտք գործելու դեպքում, նմանապես անձնագրային հսկողությունը կլինի Հայաստանից Ադրբեջան մուտքի մոտ»:

Նրա խոսքով, «բոլոր կողմերն այսօր ըմբռնումով են մոտենում այդ հարցերի գործնական իրականացման հնարավորությանը` առանց որեւէ կողմի ինքնիշխանության ոտնահարման»:

«Սակայն բանակցությունները կավարտվեն միայն այն ժամանակ, երբ լիակատար վստահություն լինի, որ բոլոր իրավական ասպեկտները հաշվի են առնվել, ոչինչ բաց չի թողնվել, և ձեռք բերված արդյունքը ոչ ոք չի մեկնաբանի որպես հաղթանակ հակառակ կողմի նկատմամբ։ Բանակցությունների հաջող ավարտը կլինի ընդհանուր հաղթանակ նրանց բոլոր մասնակիցների համար»,- ասել է Օվերչուկը։

Հարցին, թե դա նշանակում է, որ եռակողմ աշխատանքային խումբն աշխատում է ապահովելու, որ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև սահմանը հատելու ռեժիմը լինի այնպիսին, ինչպիսին սովորաբար բոլորը սովոր են տեսնել նորմալ հարաբերություններ ունեցող երկրների միջև, փոխվարչապետը պատասխանել է՝ միանգամայն, մենք դրան ենք ձգտում:

Օվերչուկը խոստովանել է, որ սահմանին իրավիճակի յուրաքանչյուր սրացում դանդաղեցնում է բանակցային գործընթացը և ամեն անգամ, երբ դա տեղի է ունենում, բանակցություններում դադար է լինում, և պետք է սպասել, մինչև իրավիճակը հարթվի։

«Սեպտեմբերի ողբերգությունից գրեթե անմիջապես հետո ինձ հաջողվեց անձամբ հանդիպել երկու կողմերի բանակցող իմ գործընկերների հետ: Կողմերից ոչ մեկը չէր ցանկանում իրադարձությունների նման զարգացում, սակայն լարվածության և անվստահության մակարդակն այնքան է, որ կողմերից յուրաքանչյուրի ցանկացած անզգույշ գործողություն կողմերի համար կարող են ունենալ այնպիսի հետևանքներ, որոնք ոչ ոք չէր ուզում»,- եզրափակել է Օվերչուկը։