20:15 18.05.2023
Եվրոպական բժշկական կենտրոնի ուռուցքաբանության ինստիտուտի ուռուցքաբան Ստանիսլավ Բորզյանիցան «Իզվեստիային» պատմել է, թե ինչ են մետաստազները և որոնք են դրանց առաջացման պատճառները։
Ինչպես պարզաբանել է մասնագետը, մետաստազները չարորակ ուռուցքի բջիջներ են, որոնք հիվանդի մարմնում ամենից հաճախ տարածվում են շրջանառության կամ ավշային համակարգերի միջոցով (ավելի հազվադեպ՝ իմպլանտացիայի միջոցով անցնելով հարևան օրգան կամ հյուսվածք)։ Երբ հայտնվում է առաջնային ուռուցքից հեռու գտնվող օրգան կամ հյուսվածք, չարորակ բջիջը սկսում է ակտիվորեն բաժանվել և ձևավորել երկրորդական (մետաստատիկ) ուռուցք:
Ուռուցքների ճնշող մեծամասնությունը զարգացման որոշակի փուլում սկսում է մետաստազներ տալ, քանի որ դրանցում ակտիվորեն տեղի են ունենում բջիջների բաժանման գործընթացներ, ինչի պատճառով ուռուցքները մեծանում են և դուրս են գալիս մեկ օրգանից կամ հյուսվածքից` նշել է ուռուցքաբանը։ Այսպիսով, քաղցկեղի բջիջները բաժանվում են տասն անգամ ավելի արագ, քան նորմալ բջիջները, գրեթե երկրաչափական: Ուստի ուռուցքաբանական հիվանդությունների բուժման գործընթացը սկսվում է անմիջապես, քանի որ սպասման ընթացքում ուռուցքի չափը կարող է էական փոփոխություններ կրել և զգալիորեն բարդացնել բուժման գործընթացը։ Թե որքան արագ և որ փուլում է ուռուցքը սկսում մետաստազներ տալ, կախված է տարբեր գործոններից, և յուրաքանչյուր դեպք անհատական է` ընդգծել է բժիշկը։
Մետաստազների մի մասը գտնվում է «քնի ռեժիմում», այսինքն՝ նրանք չեն աճում և ոչ մի կերպ չեն ազդում օրգանիզմի վրա մինչև որոշակի պահ։
«Ակտիվ վիճակում մետաստազները նույնպես բաժանվում և զարգանում են՝ իրենց համար ստեղծելով արյունատար անոթների ցանց, որն ապահովում է նրանց ակտիվ կյանքը՝ խլելով առողջ հյուսվածքներից սննդանյութերը։ Նաև մետաստազները, ինչպես առաջնային ուռուցքը, կարող են նոր մետաստազների զարգացման աղբյուր հանդիսանալ։ Ուստի պետք չէ թերագնահատել մետաստազների առաջացման վտանգը»,- ասել է Բորզյանիցան։
Ուռուցքաբանը նշել է, որ քաղցկեղի բջիջները կարող են մետաստազներ տալ ցանկացած օրգանում և հյուսվածքում։ Ամենից հաճախ մետաստազները լինում են թոքերում, ավշային հանգույցներում, լյարդում, ոսկորներում և ուղեղում:
«Մետաստազները, ինչպես առաջնային ուռուցքը, ոչնչացնում են այն օրգանները, որտեղ գտնվում են: Հետեւաբար, դրանք կարող են առաջացնել ցավ և տարբեր ախտանիշներ իրենց տեղայնացման վայրում: Օրինակ՝ հազ, շնչահեղձություն, արյունահոսություն, եթե դրանք թոքերի մեջ են, ցավ, եթե դրանք ոսկորների մեջ են, աղիքային խանգարում, երբ տեղայնացված են աղիներում և այլն»,- հավելել է բժիշկը։
Քաղցկեղի բուժման ժամանակ նույնիսկ վաղ փուլերում իրականացվում է պրոֆիլակտիկա, որն ուղղված է ակտիվ շրջանառվող ուռուցքային բջիջների ոչնչացմանը, ինչը կանխում է մետաստազների զարգացումը։ Սա սովորաբար արվում է ճառագայթային կամ քիմիաթերապիայի միջոցով:
«Այդ պրոցեդուրաները չեն կարող երաշխավորել, որ ապագայում հիվանդի մոտ չարորակ ուռուցք նորից չի զարգանա, բայց դրանք զգալիորեն նվազեցնում են դրա հավանականությունը»,- եզրափակել է Բորզյանիցան:
17:32 15.05.2025
Նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը Երևանի պետական համալսարանում մասնակցել է ԵՊՀ շրջանավարտների առաջին ֆորումինՀանրապետության նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը Երևանի պետական համալսարանում մասնակցել է ԵՊՀ շրջանավարտների առաջին ֆորումի մեկնարկին: Հանրապետության նախագահը հանդես է եկել բացման խոսքով, ապա բանախոսություն ունեցել Հայաստանի առջև առկա մարտահրավերների և հնարավորությունների և այս համատեքստում կրթության և գիտության դերակատարության վերաբերյալ: Հանրապետության նախագահի բացման խոսքը. «Ուրախությամբ ողջունում եմ Երևանի պետական համալսարանի շրջանավարտների առաջին ֆորումի անցկացումը և հուսով եմ, […] ...
17:25 15.05.2025
Կապառոսի գլխավորությամբ «Սևիլիան» տարել է տարվա առաջին տնային հաղթանակը«Սևիլիան» մայիսի 14-ին գրանցել է տարվա առաջին տնային հաղթանակը: «Լաս Պալմասի» դեմ Լա լիգայի 36-րդ տուրի խաղում Հայաստանի ազգային հավաքականի նախկին գլխավոր մարզիչ Խոակին Կապառոսի առաջնորդությամբ անդալուզյան թիմը հաղթել է 1-0 հաշվով: Դրամատիկ խաղի հիմնական ժամանակին մրցավար Խուան Մարտինես Մունուերան, որը թիմերի խաղացողներին 6-ական դեղին քարտ է ցույց տվել, ավելացրել է 9 րոպե: «Սևիլիան» տնային […] ...
17:20 15.05.2025
Ծավ գյուղի բնակչի տանը քրեական ոստիկանները զենք-զինամթերք և թմրամիջոց են հայտնաբերելՔրեական ոստիկանության Սյունիքի մարզային վարչությունում մայիսի 13-ին տեղեկություն էր ստացվել, որ Ծավ գյուղի բնակիչը տանը թմրամիջոց և զենք-զինամթերք է պահում: Սյունիքի մարզային քննչական վարչությունում քրեական վարույթ է նախաձեռնվել, որի շրջանակում կատարված զննությամբ Ծավ գյուղի բնակիչ 43-ամյա տղամարդու տանը հայտնաբերվել է մարիխուանա տեսակի թմրամիջոցի նմանվող 5 գրամից ավելի զանգված, որսորդական հրացան, ինքնաձիգի պահեստատուփեր, տարբեր տրամաչափերի 163 […] ...
17:14 15.05.2025
Հայաստանի և Նիդերլանդների ֆինանսների նախարարությունների նախաձեռնությամբ տեղի է ունեցել հանդիպումՀՀ ֆինանսների նախարարության և Նիդերլանդների Թագավորության ֆինանսների նախարարության, մասնավորապես՝ Ֆինանսների և տնտեսագիտության ազգային ակադեմիայի համատեղ նախաձեռնությամբ տեղի է ունեցել «Պետական ներքին ֆինանսական հսկողության (PIFC) հայեցակարգի ներկայացում» թեմայով հանդիպում: Հանդիպման շրջանակներում Նիդերլանդներից ժամանած փորձագետները ներկայացրել են հանրային ֆինանսների կառավարման և ներքին հսկողության համակարգերի զարգացման ոլորտում Նիդերլանդների փորձը, ինչպես նաև քննարկել հետևյալ առանցքային թեմաները․ Նիդերլանդների պետական կառավարման […] ...
17:08 15.05.2025
Ռոդրիգոն հոգնել է փորձարկումներից«Ռեալի» հարձակվող Ռոդրիգոն այլևս չի ցանկանում խաղալ այն դիրքերում, որոնք իրեն չեն համապատասխանում, հայտնում է ESPN-ը։ Բրազիլացի ֆուտբոլիստն ուզում է խաղալ հարձակման ձախ եզրից ու հոգնել է անընդհատ փորձարկումներից։ Նա մտադիր է հանդես գալ հարազատ դիրքում և դժգոհ է «Ռեալում» իր կարգավիճակից։ Այժմ եզրայինի ապագան մադրիդյան ակումբում անորոշ է. 24-ամյա ֆուտբոլիստը նույնիսկ կարող է հեռանալ […] ...
17:03 15.05.2025
Համալսարանական կրթությունը պետք է ծառայի անհատի աշխարհայացքի ընդլայնմանն ու վերլուծական կարողությունների ձևավորմանը. Գլխավոր դատախազՀայաստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազ, «Երևանի պետական համալսարան» հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի անդամ, ԵՊՀ Իրավագիտության ֆակուլտետի Քրեական իրավունքի ամբիոնի դասախոս Աննա Վարդապետյանն այսօր մասնակցել է ԵՊՀ շրջանավարտների ֆորումի շրջանակում տեղի ունեցած՝ «Պետության և հասարակության ակնկալիքները համալսարանից այսօր և վաղը» խորագրով պանելային քննարկմանը: Քննարկման բանախոսներն էին նաև ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանը և ՀՀ […] ...