2050 թվականին Ալպերում սառցադաշտերը մեկ երրորդով պակաս կլինեն

Եթե նույնիսկ գլոբալ տաքացումն ամբողջապես դադարի, Եվրոպական Ալպերում սառցի ծավալն ըստ կանխատեսումների, մինչև 2050 թվականը կնվազի 34%-ով։ Այդ մասին ասվում է միջազգային նոր հետազոտությունում, որն անցկացվել է Լոզանի համալսարանի (UNIL Շվեյցարիա) գիտնականների կողմից, ընդ որում, եթե վերջին երկու տասնամյակների ընթացքում դիտվող ջերմաստիճանի աճի միտումը պահպանվի, ապա սառցի կորուստները կարող են մոտենալ ներկայիս ծավալի գրեթե կեսին։ Այս մասին տեղեկություն է տարածել «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը։

2050 թվականին, այսինքն՝ 26 տարի անց, մենք կկորցնենք եվրոպական Ալպերի սառցի ծավալի առնվազն 34%-ը, նույնիսկ, եթե գլոբալ տաքացումը ամբողջությամբ և անմիջապես դադարի: Այսպիսինն է նոր համակարգչային մոդելի կանխատեսումը, որը մշակվել է Լոզանի համալսարանի (UNIL) Երկրի և շրջակա միջավայրի մասին գիտությունների ֆակուլտետի գիտնականների կողմից, Գրենոբլի համալսարանի, Ցյուրիխի դաշնային տեխնոլոգիական բարձրագույն դպրոցի և Ցյուրիխի համալսարանի հետ համագործակցությամբ։

Ըստ այս սցենարի, որը մշակվել է մեքենայական ուսուցման ալգորիթմների և կլիմայական տվյալների կիրառմամբ, տաքացումը 2032 թվականին դադարում է, սակայն սառցադաշտերը շարունակում են կորուստներ կրել «կլիմա-սառցադաշտ» համակարգում իներցիայի պատճառով: Սակայն, կանխատեսումներից այս լավատեսական սցենարը հեռու է ապագայի իրատեսական սցենարից, քանի որ ջերմոցային գազերի արտանետումները շարունակում են աճել ամբողջ աշխարհում:

Հետազոտության մեկ այլ՝ ավելի իրատեսական կանխատեսումը ցույց է տալիս, որ առանց գլոբալ տաքացման զսպման արմատական միջոցառումների ձեռնարկման, վերջին 20 տարիների հալքի միտումը կպահպանվի և Ալպերի սառցի ծավալի գրեթե կեսը (46%) 2050 թվականին փաստացի կանհետանա: Այս թիվը կարող է աճել նույնիսկ մինչև 65%, եթե էքստրապոլյացիա արվի միայն վերջին 10 տարվա ջերմաստիճանի աճը։

Ի տարբերություն ավանդական մոդելների, որոնցով կանխատեսվում են գնահատականները դարի վերջի համար, նոր հետազոտությունը, հրապարակված Geophysical Research Letters-ում, դիտարկում է ավելի կարճ ժամանակահատված, որը թույլ է տալիս տեսնել իրականությունը մեր կյանքի ընթացքում, և այդպիսով խրախուսում գործողությունների։
Արդյո՞ք դեռ ձյուն կտեղա 2038 թվականին, երբ Շվեյցարիան, հնարավոր է ընդունի Օլիմպիական խաղերը: Այս գնահատականները հատկապես կարևոր են, քանի որ կիլոմետրերով սառցի անհետացումը էական հետևանքներ կունենա բնակչության, ենթակառուցվածքների և ջրային պաշարների վրա:

Սցենարների մշակման համար օգտագործվել են մինչև 2022 թվականի տվյալները, որին հաջորդել է բացառիկ շոգ ամառ։ Այդ իսկ պատճառով, լիովին հավանական է, որ իրավիճակը ավելի վատ կլինի, քան այն, ինչ ներկայացնում է համակարգչային մոդելը:

Մոդելավորումն իրականացվել է արհեստական ​​բանականության ալգորիթմների կիրառմամբ։ Գիտնականներն օգտագործել են խորը ուսուցման մեթոդներ, որպեսզի իրենց մոդելին սովորեցնեն հասկանալ ֆիզիկական հասկացությունները և արտահայտեն այն իրական կլիմայական և սառցադաշտաբանական տվյալներով: Մեքենայական ուսուցումը հեղափոխական քայլ է ինտեգրելու բարդ տվյալները մոդելների մեջ: Այս կարևոր քայլը, որը նախկինում հայտնի էր իր բարդությամբ և հաշվարկների վրա ծախսերով, այժմ դառնում է ավելի ճշգրիտ և արդյունավետ, ամփոփել են հետազոտողները։