Ստեղծված իրավիճակում հենց այսպես խնդիրը սրելն է ճիշտը. Արման Մելիքյանը` Փաշինյանի հայտարարության մասին

ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան, Արցախի ԱԳ նախկին նախարար Արման Մելիքյանը SHANTNEWS.am-ի հետ զրույցում անդրադարձել է ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությանն այն մասին, թե պարզաբանումներ է պահանջելու Բելառուսի և Ղազախստանի նախագահներից` պայմանավորվածություն խախտելու համար:

Ի՞նչ հետևանք կունենա այդ հայտարարությունը, Հայաստանին, ի վերջո, կհաջողվի՞ պահել ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի պաշտոնը: Այս ամենի մասին ենք զրուցել Արման Մելիքյանի հետ:

– ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատարի հայտարարությունը, թե ՀԱՊԿ խորհրդի դռնփակ նիստից հետո տեղեկություններ չհրապարակելու պայմանավորվածությունները խախտելու համար պարզաբանումներ է պահանջելու Բելառուսի և Ղազախստանի նախագահներից, միանշանակ չընկալվեց: Հիացական արձագանքների կողքին տեսակետներ հնչեցին, որ վարչապետի արձագանքը փոքր-ինչ կոշտ էր: Կխնդրեի Ձեր գնահատականը` որքանո՞վ էր տեղին և համարժեք այդ հայտարարությունը, ի՞նչ հետևանքներ կարող է այն ունենալ:

– Կարծում եմ, որ նախագահներ Լուկաշենկոն և Նազարբաևն առնվազն անզգույշ են վարվել՝ Հայաստանի և վարչապետ Փաշինյանի հանդեպ քամահրական վերաբերմունք թույլ տալով: Նրանք թեև հետխորհրդային տարածքում ձևավորված պետությունների ղեկավարներից առավել երկար պաշտոնավարման ստաժն ունեն, այդուհանդերձ, այս դեմարշն իրենց համար տհաճ հետևանքներ կարող է ունենալ հենց այն պատճառով, որ իրենց օգտին հանգուցալուծման հեռանկար չպարունակող վիճաբանության մեջ ներքաշվեցին իրենց համեմատ նվազ հնարավորություններ ունեցող պաշտոնատարի հետ՝ իրականում բարձրացնելով վերջինիս կշիռն ու վարկը, դրա դիմաց նսեմացնելով սեփականը:

Ինչ վերաբերում է վարչապետ Փաշինյանի՝ նրանցից բացատրություններ պահանջելու վերաբերյալ հայտարարությանն, ապա գուցե ստեղծված իրավիճակում հենց այսպես խնդիրը սրելն է ճիշտը՝ նման պահվածքը, թեև չի ավելացնի Բելառուսի և Ղազախստանի նախագահների սերն առ Հայաստան, բայց գուցե կզգաստացնի նրանց և ապագայում այլ վարքագիծ որդեգրելու նախադրյալներ կստեղծի:

– Նիկոլ Փաշինյանի այս հայտարարությունը հաջորդեց ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հեռախոսազրույցին: Արդյո՞ք կարելի է կապ տեսնել այս երկու իրողությունների միջև:

– Չեմ կարող բացառել, որ հեռախոսազրույցն ու դրան հաջորդած հայտարարությունը փոխկապակցված են: Ամեն դեպքում այժմ ՀՀ քաղաքական ղեկավարությունը պետք է ակտիվ ջանքեր գործադրի խնդրի լուծումը մեր ազգային շահերի համատեքստում ապահովելու համար:

– Ռուսական լրատվամիջոցներում տեղեկություններ կային, որ ՀԱՊԿ գագաթնաժողովի ժամանակ Փաշինյանի և Լուկաշենկոյի միջև սուր խոսակցություն է եղել: Խոսվում էր նաև ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի պաշտոնը Հայաստանից վերցնելու տրամադրվածության մասին: Հայաստանի այս վճռական դիրքորոշումը կարո՞ղ է ինչ-որ բան փոխել:

– Այո՛, Հայաստանի վճռական պահվածքից է կախված, թե այս խնդրի հանգուցալուծումն ինչպիսին կլինի: Բելառուսի և Ղազախստանի նախագահներն արդեն իսկ իրենց անհարմար վիճակի մեջ են դրել թույլ ու փոքրիկ Հայաստանի ղեկավարի հետ բավական չէ, որ բանավեճի են բռնվել, այլ նաև անհրաժեշտ իրավական լծակները չունենալով, այդ բանավեճն իրենց օգտին լուծելու համար՝ եթե, իհարկե, հայկական կողմը մինչև վերջ պնդի իր պահանջը, իսկ ՀԱՊԿ կանոնադրությունում ակնկալվող փոփոխություններին էլ համաձայնվի միայն այն պայմանով, որ այդ կազմակերպության գլխավոր քարտուղարի պաշտոնում ՀՀ ներկայացուցիչը պետք է պաշտոնավարի մինչև սահմանված ժամկետի ավարտը:

– ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի պաշտոնի պահպանումը ի՞նչ առավելություն է տալիս Հայաստանին, և հակառակը, եթե կորցնենք այդ պաշտոնը, ի՞նչ հետևանքներ են սպասվում:

– ՀԱՊԿ-ը միջազգային ռազմական կառույց է, որի գործադիր ղեկավարն է Գլխավոր քարտուղարը, որը պարտավոր է համակարգել կազմակերպության ընթացիկ աշխատանքները: Իր պարտականությունների շրջանակներում գլխավոր քարտուղարն անմիջական շփումներ է ունենում անդամ պետությունների ղեկավարների, պաշտպանության նախարարների և մի շարք այլ պաշտոնատարների հետ ու այդ շփումների ընթացքում հնարավորություն ունի ներազդելու նրանց կողմից որոշումներ կայացնելու գործընթացի վրա, ինչպես նաև Հայաստանի շահերի համար կարևոր համատեղ նախագծերի նախապատրաստման և հաստատման գործընթացի վրա:

Սա նաև լավ հնարավորություն է անդամ պետությունների ռազմական հնարավորությունների վերաբերյալ անմիջական և կոնկրետ պատկերացում ստանալու համար: Այս կարգի փաստարկների շարքն անվերջանալի կարող է լինել: Անշուշտ, այս համատեքստում արդյունավետ աշխատանքն ապահովելու համար շատ կարևոր է, թե Հայաստանի կողմից կոնկրետ ով է նշանակվում ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի պաշտոնում: