Ինչպե՞ս ապրել ծակ գլխով. Ֆինեաս Գեյջի պատմությունը – ShantNews – Շանթ Հեռուստաընկերություն – Լուրեր – Shant TV Online
TIME
Ամսաթիվ
10 07 2025
  • $
    383.82
  • RUBLE
    4.91
  • 449.11
WEATHER
+28.09 oC

Ինչպե՞ս ապրել ծակ գլխով. Ֆինեաս Գեյջի պատմությունը

20:39 16.12.2017

19-րդ դարի կեսերին ոմն Ֆինեաս Գեյջ 180 աստիճանով փոխեց բժիշկների և գիտնականների կարծիքն ուղեղի մասին: Նա ողջ մնաց այն բանից հետո, երբ երկաթե ձողն անցավ նրա գլխի ձախ կիսագնդի ճակատամասով, ավելին, նա երկար ժամանակ սովորական կյանքով էր ապրում և մտածում:

ԻՆՉՊԵՍ ԾԱԿՎԵՑ ԳԼՈՒԽԸ 

Ֆինեաս Գեյջը սովորական ամերիկացի էր, որն աշխատում էր երկաթուղու շինարարության վրա: 1848 թվականի մի  սեպտեմբերյան օր 25 տարեկան տղան պայթուցիկ տեղադրելու համար փոսեր էր փորում, որպեսզի ժայռը պայթեցներ և  երկաթուղային գծեր անցկացներ: Դժբախտ դեպքը հենց այդ ժամանակ տեղի ունեցավ:

Պայթուցիկ նյութը բոլոր սարքավորումները ցաքուցրիվ արեց: Ֆինեասը, ի տարբերություն ընկերների, ավելի շատ տուժեց: Նրա գլխին հարվածեց 6 կիլոգրամանոց երկաթե ձողը, որը գլխի մի մասը վնասեց:

 

Ֆիենասը չափազանց ծանր վիճակում էր: Նրա գլխից հոսում էր ուղեղը: Բայց որքան էլ զարմանալի էր, նա բավական նորմալ մտածում և անգամ խոսում էր: Հետո, իհարկե, վիճակը վատացավ, ջերմությունը բարձրացավ, նա սկսեց գիտակցությունը կորցնել:

1 ամիս անց նա հիվանդանոցից դուրս գրվեց և սկսեց սովորական ապրել, ոչ վատ, քան մեզնից շատերը: 


ԻՆՉՊԵՍ ԱՊՐԵԼ ԾԱԿ ԳԼԽՈՎ 

Թե ինչպես Ֆինեասն ապրեց ծակ կամ ավելի ճիշտ՝ կես գլխով, մտերիմների հիշողություններն ու կարծիքները հակասական են: Եվ դա հասկանալի է՝ լրագրողներն այդ զարմանալի պատմությունը հյուսել էին նորանոր մանրամասներով այնքան, որ այն վերածվել էր լեգենդի:

Ամեն դեպքում ծանոթները նկատել էին Ֆինեասի բնավորության լուրջ փոփոխությունները: Նախկին շփվող և ուրախ մարդը դարձել էր կոպիտ և ագրեսիվ: Կարող էր ընկերներին վիրավորել առանց երկար մտածելու, բացի այդ, շատ էր կռվում և անվայել բառեր օգտագործում: Նույն կարծիքին էր նաև նրան բուժող բժիշկը Ջոն Հարլոուն: Նա նկատել էր, որ նախկինում հավասարակշռված տղան դարձել է անկախատեսելի և անհետևողական: Բժիշկը նաև նկատել էր, որ հիվանդի ինտելեկտուալ հնարավորությունների վրա այդ վնասվածքն ամենևին չէր ազդել: Մայրը և քույրը հանդուժում էին այդ փոփոխությունները: Մայրը բժշկին պատմել էր, որ որդին հիշողության թեթև կորստի դեպքեր է ունենում: 

Ինքը՝ տուժողը, բողոքում էր ձախ աչքի տեսողության թուլացումից և ինչ-որ տարօրինակ զգացումից, որն ի վիճակի չէր բացատրել: Առողջական խնդիրներ, հատկապես վնասվածքը ստանալու սկզբնական շրջանում, չուներ: Ավելին, շրջագայում էր Նահանգներով և գումարի դիմաց ցույց տալիս գլխի վասվածքը: Մարդիկ թերթերում կարդացել էին նրա մասին և հաճույքով վճարում էին կիսատ գլխով, բախտավոր աստղի տակ ծնված մարդուն տեսնելու համար: 

Սակայն այդ կասկածելի փառքը շուտով նրան ձանձրացրեց: Նա սկսեց աշխատել ձիանոցում, որտեղ հաճույքով խնամում էր ձիերին: Գործատուները նրանից գոհ էին և անգամ ուղարկեցին նմանատիպ աշխատանք կատարելու Չիլիում: Աստիճանաբար Ֆինեասի առողջությունը վատացավ, սկսվեցին էպիլեպսիայի նոպաներ: Նա վերադարձավ Նահանգներ՝ մոր և քրոջ մոտ և սկսեց հաջողությամբ ֆերմերությամբ զբաղվել:

Մահացավ 1860 թվականին ուժեղ նոպայի հետևանքով: Հիմա Ֆինեաս Գեյջի գանգը դրված է Հարվարդի բժշկական համալսարանի Ուորենի անվան անատոմիայի թանգարանում: Ցավոք, նրա ուղեղը հնարավոր չի եղել պահպանել: 

 

Ի՞ՆՉ ԲԱՑԱՀԱՅՏԵՑ ՖԻՆԵԱՍԻ ԾԱԿ ԳԼՈՒԽԸ  

Նախ՝ այդ ժամանակ բժիշկները համոզված էին, որ ուղեղի ցանկացած վնասվածք հանգեցնում է անխուսափելի մահվան: Ֆինեասի դեպքն ապացուցեց՝ պատադիր չէ: Բացի այդ, պարզ դարձավ, որ ուղեղի ճակատային մասը պատասխանատու է մարդու բնավորության և վարքագծի համար, իսկ դրա վնասվածքը կարող է հանգեցնել հոգեբանության և վարքագծի լուրջ փոփոխությունների: Գիտնականները նաև հասկացան, որ թեև ուղեղը շատ բարդ օրգան է, այդուհանդերձ, ամբողջական չէ և նրա առանձին մասերը գործում են ինքնուրույն: Գիտնականները հասկացան, որ մարդու վարքագիծը կապված է ուղեղի ճակատամասի հետ:

Ֆինեասի դեպքը մինչ օրս հանգիստ չի տալիս գիտնականերին: Նրանք 1994 թվականին 3D տեխնոլոգիաների միջոցով վերականգնել են ստացված վնասվածքը և պարզել, որ Ֆինեասը կորցրել էր ուղեղի կեղևի 4 տոկոսը և սպիտակ զանգվածի 11 տոկոսը: Բացի այդ՝ խզվել էր կապը աջ քունքային և ձախ ճակատամասերի միջև, որի հետևանքով փոխվել էին նրա վարքագիծը և բնավորությունը:

Հիմա  արդեն հասկանալի են դառնում ուղեղի վնասվածքով մարդկանց բնավորության փոփոխությունները: Հոգեբան Ջիմ Կինի համոզմամբ՝ այդպիսի վնասվածքները կարող են ի ցույց դնել բնավորության թաքնված գծերը կամ դեպրեսիա առաջացնել: Ուղեղի վասվածքները կարող են հանգեցնել նաև չափից դուրս զգացմունքայնության, նյարդայնության, հիշողության և սեփական վարքագիծը հսկելու անկարողության:

Ֆինեասի դեպքը ապացուցեց նաև, որ ուղեղը ժամանակի ընթացում կարողնում է ինքնավերականգնվել և նորմալ գործել, թեև պետք է հիշել նաև, որ Ֆինեասը մահացավ ուժեղ նոպայի հետևանքով, որն ակնհայտորեն վնասվածքի հետևանք էր: 

 

Բոլոր լուրերը

Կապակցված լուրեր

Իջևան համայնքի նախկին ղեկավարը մեղադրվում է պաշտոնեական դիրքի չարաշահման և փողերի լվացման մեջ

12:07 10.07.2025

Իջևան համայնքի նախկին ղեկավարը մեղադրվում է պաշտոնեական դիրքի չարաշահման և փողերի լվացման մեջ

ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտեում քննված քրեական վարույթով իրականացված նախաքննության ընթացքում պարզվել է, որ 1999-2011 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում Իջևան համայնքի ղեկավարի պաշտոնը զբաղեցրած անձը, Իջևան քաղաքի կենտրոնական հատվածում` Անկախության 13/41 հասցեում գտնվող հողամասն իրենը դարձնելու շահադիտական դրդումներից ելնելով, կազմակերպել է ձևական աճուրդ, որի հիման վրա հիշյալ հողամասը 2006 թվականի փետրվարի 24-ին 1.991.800 ՀՀ դրամով վաճառվել է իր […] ...

SHANTNEWS

12:00 10.07.2025

SHANTNEWS

Ահաբեկչության նախապատրաստության դեպքի առթիվ նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակներում 7 անձ ձերբակալվել է

11:55 10.07.2025

Ահաբեկչության նախապատրաստության դեպքի առթիվ նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակներում 7 անձ ձերբակալվել է

ՀՀ քննչական կոմիտեի Երևան քաղաքի քննչական վարչությունում ահաբեկչության նախապատրաստության, ինչպես նաև՝ հրազենի, դրա հիմնական բաղկացուցիչ մասերի, ռազմամթերքի և այլ նյութերի, սարքերի, առարկաների ապօրինի շրջանառության վերաբերյալ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 43-308-րդ հոդվածի 1-ին մասով և 335-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակներում իրականացված մեծածավալ քննչական և վարութային գործողությունների, այդ թվում՝ մի շարք հասցեներում կատարված խուզարկությունների արդյունքում […] ...

Յամալն այնպես է շրջանցում մրցակիցներին, կարծես PlayStation է խաղում․ Էմանուել Պետի

11:48 10.07.2025

Յամալն այնպես է շրջանցում մրցակիցներին, կարծես PlayStation է խաղում․ Էմանուել Պետի

Ֆրանսիայի ազգային հավաքականի նախկին ֆուտբոլիստ, աշխարհի ու Եվրոպայի չեմպիոն Էմանուել Պետին կարծիք է հայտնել Իսպանիայի ազգային հավաքականի և «Բարսելոնայի» հարձակվող Լամին Յամալի մասին: «Յամալն այնպես է շրջանցում մրցակիցներին, կարծես PlayStation է խաղում: Լամինը կարող է գերազանցել Մեսսիին, իսկ Մեսսին 8 «Ոսկե գնդակ» ունի»,- Պետիի խոսքերը մեջբերում է The Escapist-ը: Լամին Յամալը, որը 4 օրից՝ հուլիսի […] ...

Լուլա դա Սիլվան արտակարգ նիստ է հրավիրել Թրամփի հայտարարությունից հետո

11:37 10.07.2025

Լուլա դա Սիլվան արտակարգ նիստ է հրավիրել Թրամփի հայտարարությունից հետո

Բրազիլիայի նախագահ Լուիս Ինասիո Լուլա դա Սիլվան արտակարգ նիստ է հրավիրել՝ քննարկելու ԱՄՆ մաքսատուրքերի պատասխան միջոցառումները: CNN Brasil-ի փոխանցմամբ ՝ պետության ղեկավարը կանչել է փոխնախագահ Ջերալդ Ալկմինին, ֆինանսների նախարար Ֆերնանդո Հադդադին և արտաքին գործերի նախարար Մաուրո Վիեյրային: Բրազիլիան լրջորեն քննարկում է «հայելային» միջոցառումներ մտցնելու հնարավորությունը, այն բանից հետո, երբ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հրապարակեց նամակ, […] ...

Միացյալ Նահանգները որոշել է օգոստոսի 1-ից Բրազիլիայից ներմուծվող ապրանքների վրա 50% մաքսատուրք մտցնել

11:25 10.07.2025

Միացյալ Նահանգները որոշել է օգոստոսի 1-ից Բրազիլիայից ներմուծվող ապրանքների վրա 50% մաքսատուրք մտցնել

Միացյալ Նահանգները որոշել է օգոստոսի 1-ից Բրազիլիայից ներմուծվող ապրանքների վրա 50% մաքսատուրք մտցնել։ Այս մասին հայտարարել է ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը։ Նա իր Truth Social սոցիալական ցանցում հրապարակել է Բրազիլիայի նախագահ Լուիս Ինասիո Լուլա դա Սիլվային ուղղված հաղորդագրության տեքստը, որում նշված է մաքսատուրքերի այս մակարդակը։ Եթե Բրազիլիան որոշի սահմանել պատասխան մաքսատուրքեր, Միացյալ Նահանգները կբարձրացնի Բրազիլիայի […] ...

BACK_TO_TOP