Գիտնականները հայտնաբերել են տիեզերքի գրավիտացիոն ֆոնի նշաններ

ԱՄՆ-ի և Կանադայի գիտնականները հայտնել են, որ իրենց հաջողվել է հայտնաբերել անընդհատ գրավիտացիոն ճառագայթման նշաններ, որ անցնում է տիեզերքով և խեղաթյուրում տարածության, ժամանակի հյուսվածքը: Հետազոտության արդյունքները հրապարակված են The Astrophysical Journal Letters- ում:

Գոյություն ունի գրավիտացիոն ալիքների, այսպես կոչված, ֆոն՝ ձգողական ճառագայթման անընդհատ հոսք, որը, ըստ տեսության, անընդհատ հասնում է Երկիր:

Հենց այս ֆոնային ճառագայթումն էր, որ փորձում էին հայտնաբերել հյուսիսամերիկյան Nanohertz Gravitational Wave Observatory (NANOGrav) նախագծի գիտնականները: 13 տարի շարունակ նրանք ուսումնասիրում էին լույսը, որը ծագում էր մեր գալակտիկայում սփռված տասնյակ պուլսարներից՝ օգտագործելով այն որպես հսկայական տիեզերական աստղադիտարան ՝ տիեզերքում եզակի ձգողականության նշաններ գտնելու համար:

«Մենք մեր տվյալների բազայում ուժեղ ազդանշան ենք հայտնաբերել: Դեռևս չենք կարող ասել, որ դրանք ֆոնային ձգողական ալիքներ են, բայց մեր նպատակի իրագործումը մոտենում է»,- նշում է հոդվածի հեղինակ աստղաֆիզիկոս Ջոզեֆ Սայմոնը:

«Ձգողական ալիքի ֆոնի այս առաջին ակնարկները ենթադրում են, որ հսկայական սև խոռոչներն իսկապես միաձուլվում են, և որ մենք տատանվում ենք ձգողական ալիքների ծովում», – ասում է հետազոտության հեղինակ Կոլորադոյի համալսարանի աստղաֆիզիկայի և մոլորակաբանության ամբիոնի դոցենտ Ջուլի Քոմերֆորդը:

NANOGrav- ը Եվրոպայից և Ավստրալիայից ևս երկու նախագծերի հետ միավորվել է մեկ հետազոտական ​​ցանցում, որը կոչվում է International Pulsar Timing Array. այն որոնում է գրավիտացիոն ալիքներ:

Ֆոնային գրավիտացիոն աղմուկը ֆիքսելու համար NANOGrav- ի գիտնականները աստղադիտակներով զննում են պուլսարները՝ թարթող իմպուլսների տիեզերական աղբյուրներով, ռադիոճառագայթման արտանետումներով, որոնց հաճախականությունը մնում է անփոփոխ: Պուլսարները կարելի է համեմատել գալակտիկական փարոսների հետ, որոնք անընդհատ նույն տեղում են:

Գրավիտացիոն ալիքները փոխում են պուլսարներից եկող լույսի կայուն պատկերը՝ ավելացնելով կամ կրճատելով այդ ճառագայթների տարածության միջով անցած հարաբերական հեռավորությունները: Այլ կերպ ասած, գիտնականները տեսականորեն կարող են հայտնաբերել գրավիտացիոն ալիքների ֆոնը՝ հետևելով պուլսար ճառագայթման Երկրին հասնելու ժամանակի փոխկապակցված փոփոխություններին:

Գիտնականների խնդիրն է եղել դիտարկել որքան հնարավոր է երկար և որքան հնարավոր է շատ պուլսար: Մինչ օրս մի քանի տարի տվյալներ են հավաքվել 45 պուլսարների մասին:

«Ձգողական ալիքների ֆոնը հայտնաբերելու հնարավորությունը հսկայական է. դա միայն առաջին քայլն է, – շեշտում է Սայմոնը, – Քայլ երկրորդ՝ որոշելն է, թե ինչն է առաջացնում այդ ալիքները և պարզել, թե դրանք ինչ կարող են մեզ պատմել տիեզերքի մասին»:

Դիտարկումների վերլուծությունը ցույց է տվել, որ պուլսարներից ստացվող լույսի վրա ազդում է որոշ ընդհանուր ֆոնային գործընթաց: Հետազոտողները դեռ չեն կարող հստակ ասել, թե կոնկրետ ինչն է ազդանշանի շեղում առաջացնում: