Ապրիլի 16-ը պաշտոնապես հայտարարված է «Հայ կինոյի օր»

2019 թվականին ՀՀ Ազգային ժողովը հունիսի 19-ի նիստում ընդունել է ապրիլի 16-ը «Հայ կինոյի օր» սահմանելու մասին օրենքի նախագիծը և «ՀՀ տոների և հիշատակի օրերի մասին» օրենքը լրացվել է 4․1-րդ հոդվածով՝ «Հայ կինոյի օր` նշվում է ապրիլի 16-ին»:

Հայ կինոյի օրը նշանավորելու նպատակով դեռևս 2020 թվականին Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնը նախատեսել էր միջոցառումների համալիր ծրագիր, սակայն համավարակի պայմաններում, ի թիվս այլ միջոցառումների, չեղարկվել է նաև այդ նախաձեռնությունը։

2021 թվականին «Հայ կինոյի օրվա» միջոցառումները մեկնարկել են իրազեկման արշավով՝ «Հայ կինոյի օրվա» վերաբերյալ գովազդային տեղեկատվական հոլովակով:

«Հայ կինոյի օրվա» առիթով Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնի նախաձեռնած բոլոր միջոցառումներն առաջին հերթին ուղղված են անցյալի կինոժառանգությանը և ժամանակակից կինոյի հանրայնացմանը, մասնավորապես՝ կինեմատոգրաֆիստների նոր սերնդին, վերջին տարիներին միջազգային տարբեր կինոհարթակներում գրանցված հաջողությունների ներկայացմանը։

Նշանավորելով հայ կինոյի ծնունդը՝ միայն մեկ օր՝ ապրիլի 16-ին, բոլոր կինոթատրոնները կցուցադրեն հայկական հին ու նոր բազմաժանր ֆիլմեր։ Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնի նախաձեռնած կինոցուցադրումների հանրային արշավին միացել են մայրաքաղաքի և հանրապետության մի շարք քաղաքների կինոթատրոններ՝ «Մոսկվա», «Կինոպարկ», «Նաիրի», «Հայաստան», «Սինեմա Սթար» (Երևան), «Հոկտեմբեր» (Գյումրի), «Քաջարան» (Քաջարան), «Սյունիք» (Կապան) և այլն։ «Կինոպարկ», «Նաիրի», «Հայաստան», «Սինեմա Սթար» կինոթատրոնները թեև միացել են արշավին, սակայն կցուցադրեն իրենց ընտրած ֆիլմերը։

«Մոսկվա» կինոթատրոնը կցուցադրի միայն Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնի կողմից 2019-2020 թթ․ աջակցություն ստացած և արտադրված ֆիլմեր, մասնավորապես՝ կարճամետրաժ, որոնց հեղինակները դեբյուտանտներ են (Անգինե Իսանյան, Անժելիկա Թամարյան, Մերի Միքայելյան, Րաֆֆի Մովսիսյան, Ալեքսանդր Բաղդասարյան, Դավիթ Բաբայան)։ «Մոսկվա» կինոթատրոնում ապրիլի 16-ին՝ ժամը 12։00-ից մինչև ժամը 17։00-ն, կցուցադրվեն հայկական 3 լիամետրաժ և 13 կարճամետրաժ ֆիլմեր (խաղարկային, անիմացիա)։

Կինոարշավին միացել է նաև Տավուշի մարզը․ տեղի դահլիճներում կներկայացվեն հայկական ֆիլմեր (իրենց ընտրությամբ)։

«Հայ կինոյի օրվա» առիթով Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնը ZOOM հարթակում կկազմակերպի «Հայ կինո, ներկա և ապագա» հայաստանյան և սփյուռքի կինոգործիչների առցանց հանդիպում, որտեղ կքննարկվեն հայկական կինոյի առկա խնդիրները, անելիքներն ու հեռանկարները։ Մասնակիցների թվում են Ատոմ Էգոյանը (Կանադա), Անահիտ Աբադը (Իրան), Ժուլի Փարադիանը (Ֆրանսիա), Օֆելյա Հարությունյանը (Հայաստան-ԱՄՆ), Նորիկ Քեշիշյանը (Գերմանիա), Քերին Արիկիանը (ԱՄՆ-Գերմանիա), Գորյուն Ապրիկյանը (Ֆրանսիա), Նորա Մարտիրոսյանը (Ֆրանսիա) և այլք։

Ի դեպ, Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնը «Հայ կինոյի օրվա» միջոցառումներից հետո սկսելու է անիմացիոն և մանկապատանեկան ֆիլմերի ցուցադրությունների շարունակական շարք (մինչև տարեվերջ՝ յուրաքանչյուր շաբաթ և կիրակի)։ Հիշյալ ծրագրին են միացել երևանյան և մարզային կինոթատրոնները («Մոսկվա», «Նաիրի», «Հայաստան», «Քաջարան», «Սյունիք», «Հոկտեմբեր»):

Նշենք, որ Խորհրդային Հայաստանի կառավարության 1923 թվականի ապրիլի 16-ի «Պետկինոյի կազմակերպման մասին» դեկրետով ստեղծվել է «Պետկինոն», որն ընդամենը երկու տարի անց՝ 1925 թվականին, «Նաիրի» կինոթատրոնի հանդիսավոր բացմանը հանդիսատեսին ներկայացրել է առաջին լիամետրաժ վավերագրական ֆիլմը՝ «Խորհրդային Հայաստան»։ Մեկ տարի անց արդեն հայ կինոն ունեցել է նաև իր առաջին լիամետրաժ համր ֆիլմը․ էկրան է բարձրացել Համո Բեկնազարյանի «Նամուսը»։ Հայ կինոյի հիմնադիր, կինոռեժիսոր Համո Բեկնազարյանի հետ է կապվում հայկական կինոյի ստեղծման պատմությունը և փառահեղ անցյալը։