ԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՏՏ

Ընկերությունները կիբեռմիջադեպերի բախվելու ռիսկի են դիմում աշխատակիցների կողմից ստվերային ՏՏ-ի՝ պաշտոնապես չթույլատրված ծրագրերի, սարքերի և այլ թվային գործիքների օգտագործման պատճառով: Խնդիրը սրվել է հեռավար զբաղվածության ձևաչափի տարածվածության ֆոնին։ «Կասպերսկի» ընկերության հետազոտության համաձայն՝ վերջին երկու տարվա ընթացքում աշխարհում ընկերությունների 77%-ը տուժել է կիբեռմիջադեպերից, ընդ որում՝ դեպքերի 11%-ը տեղի է ունեցել ընկերությունում չթույլատրված թվային գործիքների օգտագործման պատճառով: […]

Ջրի մեկ լիտրանոց շիշը պարունակում է մոտ 240,000 կտոր պլաստիկ, որոնք խիստ վտանգավոր են մարդու առողջության համար, հայտնում է Bloomberg-ը՝ վկայակոչելով Կոլումբիայի համալսարանի հետազոտությունը։ «Նանոպլաստիկները ավելի մեծ վտանգ են ներկայացնում մարդու առողջության համար, քան միկրոպլաստիկները, քանի որ դրանց մասնիկները բավական փոքր են, որպեսզի ներթափանցեն մարդու բջիջները, ապա արյան մեջ և վնասեն օրգանները», – զգուշացնում է […]

Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի Սիբիրյան մասնաճյուղի հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի գիտնականները ուսումնասիրել են Նովոսիբիրսկի Օբի շրջանի «կրակային պաշարները» և ապացույցներ են գտռլ, որ 18-րդ դարի սկզբին Ուրտամի, Ումրևինսկի, Չաուսկի և Բերդսկի ամրոցներում թնդանոթներ են եղել, ասել են ինստիտուտից «ՌԻԱ Նովոստիին»: 17-րդ դարում Սիբիրի հսկայական տարածքները միացել են Ռուսաստանին։ Այս գործընթացում հրետանային զենքերը հաճախ դառնում էին սիբիրյան […]

ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Բունիաթյանի անվան կենսաքիմիայի ինստիտուտում հետազոտվել են ՀՀ ԳԱԱ Օրգանական և դեղագործական քիմիայի գիտատեխնոլոգիական կենտրոնում սինթեզած երկու նոր միացություններ` N-բենզոիլ-DL-վալինիդիմեթիլամինոէթիլամիդիյոդմեթիլատ (TVA) և 1-(2-դիէթիլամինոէթիլի)-2-ֆենիլ-4-բենզիլիդեն-5-իմիդազոլոն (TVS): Այդ միացություններն ընկճում են Ալցհայմերի հիվանդության զարգացմանը նպաստող ացետիլխոլինէսթերազ և բուտիրիլխոլինէսթերազ ֆերմենտների ակտիվությունները: Ալցհայմերի հիվանդության հիմքն ամիլոիդ բետա պեպտիդների պաթոլոգիական ակտիվությունն է: Մասնավորապես, ամիլոիդ բետան թունավոր ազդեցություն ունի ուղեղի […]

Ռուսաստանի Դաշնության պաշտպանության նախարարության մամուլի ծառայությունը հայտարարել է, որ Ռուսաստանի ռազմավարական հրթիռային ուժերը նախատեսում են 2024 թվականին իրականացնել միջմայրցամաքային բալիստիկ հրթիռների յոթ արձակում։ Այս մասին հայտնում է «ՌԻԱ Նովոստի»-ն: Գերատեսչությունն ընդգծել է, որ վերջին հինգ տարվա ընթացքում զորքերը կատարել են միջմայրցամաքային բալիստիկ հրթիռների ընդհանուր 20 փորձնական արձակում։

Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության (ՄԱԳԱՏԷ) ղեկավար Ռաֆայել Գրոսսին և Արգենտինայի նախագահ Խավիեր Միլեյը շաբաթ օրը տվել են գործակալության՝ դեպի Անտարկտիդա ​​առաքելության մեկնարկը, որտեղ հետազոտողները մեկ ամիս կանցկացնեն՝ տարածաշրջանում միկրոպլաստիկ նյութերի տարածվածության ուսումնասիրության համար, ասվում է գործակալության հաղորդագրության մեջ: Ըստ հաղորդագրության՝ գործակալության հետազոտողները մեկ ամիս կուսումնասիրեն Արգենտինայի Կարլինի հետազոտական ​​կայանի տարածքում ծովային ջրերում, լճերում, նստվածքներում, ավազի, […]

Երկար պարանոցով և կտուցով խոտակեր դինոզավրերի նոր տեսակ, որն ապրել է 96-93 միլիոն տարի առաջ Հարավային Ամերիկայում. այն հայտնաբերվել է Արգենտինայի Գիտական ​​հետազոտությունների խորհրդի գիտնականների կողմից, կշռում է մոտ 15 տոննա, իսկ երկարությունը հասնում է 20 մետրի: «Նոր դինոզավրը, որն ստացել է Sidersaura marae անունը, քառաթև էր և ուներ երկար պոչ: Չորս տարբեր նմուշների բրածոներ […]

Հունվարի 1-ից բարձրացել է գիտաշխատողների աշխատավարձը, իսկ հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար ներդրվել է անձնական օգնականի ծառայությունը: Գործադիրի այս տարվա առաջին նիստի որոշումները՝ ռեպորտաժում:

ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարության կողմից 2023թ. իրականացված «Տեխնոլոգիական ճամբար» (Tech Camp) ուսումնաճանաչողական ծրագիրն անցկացվել է հուլիսի 24-30-ը Դիլիջանում։ 2023թ. ճամբարի պիլոտային ծրագիրն իրականացվել է ՀՀ Գեղարքունիքի մարզի Կութ, Վահան, Սոթք, Նորաբակ և Ճամբարակ սահմանամերձ բնակավայրերի ավագ դպրոցների 100 աշակերտների համար։ Մասնակիցների ընտրությունը կատարվել է մոտիվացիոն նամակների հիման վրա, հաշվի են առնվել նաև տեխնոլոգիական ուղղություններով […]

Հայաստանում 1 միլիոն բնակչի հաշվով գիտաշխատողների լրիվ ամբողջական զբաղվածության ցուցանիշը բավականին ցածր է, և անհրաժեշտություն է առաջացել խրախուսման գործիքներ ներդնել այդ խնդիրը լուծելու համար։ Ինչպես տեղեկացնում է «Արմենպրես»-ը, կառավարության հունվարի 4-ի նիստում ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանը նշեց, որ ներկայացվող նախագիծը ևս մի կարևոր քայլ է գիտության ոլորտում զարգացման քաղաքականությունը շարունակելու […]

Էդինբուրգի համալսարանի (Մեծ Բրիտանիա) գիտնականները պարզել են, որ լեզվի վրա համի և հպման ընկալիչները ձևավորում են եզակի նախշեր, ինչպիսիք են մատնահետքերը, ինչը բոլորին տալիս է շոշափելիության և համի հատուկ նախապատվություններ: Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Scientific Reports ամսագրում։ Լեզուն պարունակում է այսպես կոչված համային բշտիկներ, օրգանի յուրաքանչյուր քառակուսի սանտիմետրը պարունակում է մինչև 200 այդպիսի «պապիլա»: Բացի […]

Հարավային Կորեայի ստանդարտների և գիտության գիտահետազոտական ​​ինստիտուտի հետազոտողները թունավոր գազի սենսոր են մշակել աշխարհում ամենաբարձր զգայունությամբ: Հոդվածը հրապարակվել է Small Structures գիտական ​​ամսագրում։ Նոր սենսորը կարող է վերահսկել օդում ազոտի երկօքսիդի (NO2) մակարդակը ցածր էներգիայի սպառման և չափազանց բարձր ճշգրտությամբ։ Սարքը կիրառելի է արդյունաբերական տարբեր ոլորտներում՝ կիսահաղորդիչների արտադրության և էլեկտրոլիզի գործընթացներում մնացորդային գազերի հայտնաբերման համար: […]

Engadget-ի լրագրողները թվարկել են 2023 թվականի ՏՏ ոլորտի հիմնական առաջընթացները։ Ցանկը հասանելի է լրատվամիջոցի կայքում։ Նախ և առաջ հեղինակները նշել են Threads-ը՝ Meta-ի նոր սոցիալական ցանցը, որն ամսական հավաքում է 100 միլիոն օգտատերերի լսարան։ Փորձագետները նաև նշել են գեներատիվ արհեստական ​​ինտելեկտը (AI) որպես առաջընթացներից մեկը, տեխնոլոգիայի հիմնական ներկայացուցիչը ChatGPT չաթբոտն է։ Apple-ի Vision Pro հավելյալ […]

Պետք է օգտագործել գաղտնաբառերի կառավարիչներ՝ բարդ գաղտնաբառերը հեշտությամբ ստեղծելու և հիշելու համար, այլ ոչ թե դրանք գրի առնել թղթի վրա կամ սմարթֆոնի գրառումներում: Այս մասին Газета.Ru-ին հայտնել է կիբերանվտանգության փորձագետ Ալեքսանդր Վուրասկոն։ «Գոյություն ունի ծրագրերի նման հատված՝ գաղտնաբառերի կառավարիչներ։ Ես ինքս օգտագործում եմ դա, քանի որ տարբեր ինտերնետային ծառայություններում հարյուրավոր աքաունթների եզակի գաղտնաբառեր հիշելն ուղղակի […]

Ամերիկյան Google ընկերությունը նախնական համաձայնության է եկել առնվազն 5 միլիարդ դոլար արժողությամբ դատական ​​հայցով Google Chrome բրաուզերի օգտատերերից գաղտնի տվյալների հավաքագրման համար։ Այս մասին հայտնում է Reuters գործակալությունը՝ հղում անելով հայցվորների ու ամբաստանյալի փաստաբաններին։ Կարգավորման պայմանները չեն բացահայտվել, սակայն փաստաբաններն ասել են, որ Google-ը համաձայնել է պահանջների պարտադիր ցանկին: Այն դատարանի հաստատմանը կներկայացվի մինչև 2024 […]

Դեկտեմբերի 28-ին Երևանում անցկացվել է Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի (ՄԱՀՀԻ) 12-րդ Անվտանգային ֆորումը, որը նվիրված էր Հայաստանում բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության զարգացման խնդիրների քննարկմանը: «Դեպի բարձր արդյունաբերական տնտեսություն» խորագրով ֆորումի ընթացքում ելույթների և հարցուպատասխանի ձևաչափով քննարկվել են բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության զարգացման հեռանկարները, ռազմավարական թիրախներն ու նպատակները, բարձր կամ երկակի կիրառության տեխնոլոգիաների ներմուծման և արտահանման […]

Չինաստանը տիեզերք է արձակել ևս երեք հետազոտական ​​արբանյակ՝ օգտագործելով Long March-11 հրթիռային մեքենան: Այս մասին հայտնում է «Սինհուա» գործակալությունը։ Սա Long March մեկնարկային մեքենաների 503-րդ մեկնարկն է տիեզերք: «Թայյուան ​​արբանյակների արձակման կենտրոնը հրթիռն արձակել է Չինաստանի հարավային Գուանդուն նահանգի Յանցզյան ափից առավոտյան ժամը 6:39-ին (1:39 GMT)»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ: Մինչ այս Չինաստանը երրորդ անգամ […]

Գիտնականներին հաջողվել է պարզել, թե որտեղ է գտնվում Պունտի լեգենդար թագավորությունը, որի մասին հիշատակվում էր Հին Եգիպտոսի պապիրուսներում։ Այս մասին աղորդել է «ՌԻԱ Նովոստին»։ Մի քանի գրավոր աղբյուրներ պահպանում են տեղեկություններ հին եգիպտացիների արշավանքների մասին Պունտի երկիր, բայց ստույգ աշխարհագրական տեղեկություններ չկան այն մասին, թե ուր են գնացել այս քաղաքակրթության ներկայացուցիչները: Այնուամենայնիվ, հնագույն մագաղաթը, որը […]

Հեռախոսը չպետք է լիցքավորվի այնքան ժամանակ, քանի դեռ մարտկոցը չի լցվել, այլ մինչև 80-90%, իսկ մարտկոցը չպետք է լիցքաթափվի մինչև զրոյի, այս կարծիքը «ՌԻԱ Նովոստիի» հետ զրույցում հայտնել է առաջատար ապրանքային մենեջեր Ալեքսանդր Ռուսնակը։ «Ամենատարածված սխալը սարքը սխալ լիցքավորելն է, անհրաժեշտ է խուսափել մարտկոցի լիցքաթափումից և լիցքավորել այն ժամանակ, երբ մարտկոցը լիցքաթափվում է մինչև 10-20 […]

Միացյալ Նահանգների գիտնականները, օգտագործելով ցամաքային ռադարների և արբանյակային պատկերներ, Մարսի վրա երիտասարդ հրաբխային ակտիվության նշաններ են հայտնաբերել: Այս մասին գրում է Naked Science-ը։ Ուսումնասիրված տարածքը՝ գրեթե Եվրոպայի չափովց ծածկված է եղել ամուր լավայի հոսքերով, որոնք ժայթքել են ընդամենը մեկ միլիոն տարի առաջ: Սա երկրաբանական չափանիշներով համապատասխանում է մեր օրերին, ինչպես նշված է գիտական ​​հրապարակման նյութում։ […]

Իսրայելի Արիելի համալսարանի գիտնականները ոչ մի համոզիչ ապացույց չեն գտել, որ էկրանին երկար մնալը կապված է երեխաների մոտ աուտիզմի սպեկտրի խանգարման (ASD) զարգացման հետ: Արդյունքները հրապարակվել են JAMA-ում (Journal of the American Medical Association): Նոր հետազոտությունը հիմնված է նախորդ 46 գիտական ​​աշխատանքների արդյունքների վրա (մետավերլուծություն): Ուսումնասիրություններին ընդհանուր առմամբ մասնակցել է 562131 կամավոր։ Գիտնականները տեղեկատվություն են […]

Google-ի բջջային օպերացիոն համակարգի՝ Android 14-ի ապագա տարբերակը կավելացնի մարտկոցի կարգավիճակը ստուգելու գործառույթ։ Այն ցույց կտա մարտկոցի մնացած հզորությունը, որը նվազում է, քանի որ այն օգտագործվում է: Այս մասին հայտնում է Android Authority-ն (AA): Նոր թաքնված առանձնահատկություն է հայտնաբերել Android Authority-ի գրախոս Միշաալ Ռահմանը, ով ուսումնասիրել է Android 14 QPR2 բետա տարբերակը: Թեև տարբերակը դեռ […]

X-ի (նախկինում՝ Twitter) օգտատերերը մի շարք երկրներում, այդ թվում Հայաստանում, հայտնում են սոցիալական ցանցի լայնածավալ խափանումների մասին, ասվում է Downdetector կայքի տվյալների համաձայն, որը վերահսկում է հանրահայտ ինտերնետային ռեսուրսների խափանումներն ու անջատումները։ Ամենաշատ խափանումները գրանցվում են ԱՄՆ-ում՝ մոտ 47,4 հազ. Համատարած խնդիրների մասին հաղորդումներ են ստացվում նաև Կանադայից, Մեծ Բրիտանիայից, Ճապոնիայից, Ավստրալիայից, Հնդկաստանից և մի […]

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Հանրապետության նախագահ Վահագն Խաչատորյանի հետ Գիտությունների ազգային ակադեմիայում մասնակցել է ԳԱԱ հիմնադրման 80-ամյա հոբելյանին նվիրված հանդիսավոր նիստին: Հոբլյանական նիստին մասնակցել են նաև Ազգային ժողովի, կառավարության անդամներ, Ազգային Ժողովի պատգամավորներ, պատվիրակություններ՝ Մոլդովայի, Հունաստանի, Ավստրիայի, Չեխիայի, Ռուսաստանի, Բելառուսի, Բուլղարիայի, Իրանի գիտությունների ակադեմիաներից, Միջուկային հետազոտությունների միացյալ ինստիտուտից (Դուբնա, ՌԴ)։ Զեկույցով նախ հանդես է եկել Գիտությունների […]

ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարությունը 2023թ. «Ներուժ 4.0» սփյուռքի տեխնոլոգիական ստարտափերի ծրագրի շրջանակներում հայտարարում է դրամաշնորհային մրցույթներ «Գաղափարի փուլ» և «Աճի փուլ» բաղադրիչների համար: «Գաղափարի փուլ» բաղադրիչով դրամաշնորհային մրցույթի ընդհանուր բյուջեն կազմում է 30,000,000 (երեսուն միլիոն) ՀՀ դրամ: «Աճի փուլ» բաղադրիչով դրամաշնորհային մրցույթի ընդհանուր բյուջեն կազմում է 60,000,000 (վաթսուն միլիոն) ՀՀ դրամ: Ծրագրով նախատեսվում է […]

«Կասպերսկի» ընկերության լուծումները 2023-ի երրորդ եռամսյակում ամբողջ աշխարհում կանխել են վնասաբեր, գովազդային կամ անցանկալի մոբայլ ծրագրային ապահովման օգտագործմամբ 8 346 169 գրոհ: Այդ մասին են վկայում ընկերության տվյալները, որոնց համաձայն՝ 2022-ի հուլիս-սեպտեմբերին կանխվել է 5 623 670 նման գրոհ։ Հայտնաբերված վնասաբեր տեղադրման փաթեթների քանակը աննշան նվազել է. այսպես, եթե ընթացիկ տարվա երրորդ եռամսյակում օգտատերերի բջջային […]

Աշխատանքի և սոցիալական պաշտպանության ոլորտում տեխնոլոգիական համատեղ նախագծեր իրականացնելու նպատակով՝ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը հանդիպում է ունեցել Սաուդյան Արաբիայի տվյալների և արհեստական բանականության պետական գերատեսչության ղեկավար, նախարար Աբդուլլահ բեն Շարաֆ Ալղամդիի հետ։ Հանդիպման ընթացքում երկուստեք կարևորվել է տվյալագիտական և արհեստական բանականության ոլորտներում մասնագիտացած տեխնոլոգիական ընկերությունների հետ համագործակցությունը․ այս համատեքստում քննարկվել են հայկական […]

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ այսօր տեղի է ունեցել խորհրդակցություն, որին մասնակցել են տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտը ներկայացնող շուրջ 30 խոշոր ընկերությունների ներկայացուցիչներ: Հանդիպմանը մասնակցել են նաև Ազգային ժողովի նախագահի տեղակալ Հակոբ Արշակյանը, Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը, Ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը, պատասխանատու այլ պաշտոնատար անձինք: Հանդիպման սկզբում վարչապետը նշել է, որ խորհրդակցության նպատակն է հասկանալ, […]

ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը դեկտեմբերի 13-ին հանդիպել է ՀՀ-ում Կանադայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Էնդրյու Թըրներին և նրա գլխավորած պատվիրակությանը: Նախարարը ողջունել է հյուրերին և շնորհավորել Էնդրյու Թըրներին նշանակման և ՀՀ-ում Կանադայի դեսպանատան բացման կապակցությամբ, հույս հայտնել, որ սա նոր մակարդակի կբարձրացնի երկկողմ հարաբերությունները: Ռոբերտ Խաչատրյանը ներկայացրել է ԲՏԱ նախարարության գործունեության հիմնական […]

Դեկտեմբերի 14-ին Արեգակի վրա գրանցվել է վերջին վեց տարվա ընթացքում ամենաուժեղ բռնկումը, այս մասին հաղորդվում է «Ֆոբոս» եղանակային կենտրոնի կայքում։ «Այսօր Մոսկվայի ժամանակով մոտավորապես ժամը 20-ին Արեգակի վրա ուժեղ բռնկում է գրանցվել՝ X2,8 ինտենսիվությամբ»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ։ Ինտենսիվությամբ այս բռնկումը առաջ էր նմանատիպ երեւույթից, որը տեղի ունեցավ փետրվարի 17-ին։ «Վերջին անգամ նման ինտենսիվության բռնկումները […]