Գիտնականները բացահայտել են անգիր սովորելու լավագույն միջոցը

Չիկագոյի Հյուսիսարևմտյան համալսարանի ամերիկացի հոգեբաններն ուսումնասիրել են մարդու հիշողության մեխանիզմները՝ ինչպես գիտակցական, այնպես էլ անգիտակից վիճակում: Նրանք եզրակացրել են, որ երկրորդ տեսակը կարևոր է ավելի շատ տեղեկություններ հիշելու համար: Հետազոտությունը հրապարակվել է Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) գիտական ​​ամսագրում:

Գիտնականները փորձ են անցկացրել 41 ուսանողներից բաղկացած խմբի հետ։ Մասնակիցներին ներկայացվել են ասոցիատիվ եռյակներ, որոնցից յուրաքանչյուրը ներառում է ածական, առարկայի նկար և էկրանի վրա այդ առարկայի հատուկ տեղակայումը: Օրինակ՝ «վախեցած» ածականը համապատասխանում է բացիկի վերին աջ անկյունում գտնվող բանանի նկարին։

Այնուհետև, հետազոտողները ընտրել են 76 ածականներ և պատկերներ ինը տարբեր իմաստաբանական կատեգորիաներից (օրինակ՝ կենդանիներ, միրգ, կահույք)՝ ապահովելով տարբեր գրգռիչների շարք: Այս կարգավորումը նախագծված է եղել ընդօրինակելու իրական աշխարհի հիշողությունների բարդ բնույթը, որտեղ առարկաները, հատկանիշները և վայրերը փոխկապակցված են մեր մտքերում:

Նախ մասնակիցներին ներկայացվել են բոլոր ասոցիատիվ բլոկները, այնուհետև անցել են վերակտիվացմանը՝ ցուցադրելով ներկայացված եռյակներից միայն մեկ տարր: Որոշ ածականներ ներկայացվել են հստակ՝ թույլ տալով գիտակցված վերամշակումը, իսկ մյուսները չափազանց հակիրճ ներկայացվել են գիտակցական ճանաչման համար՝ ակտիվացնելով անգիտակից վերամշակումը։ Երկակի մոտեցումը թույլ է տվել հետազոտողներին ուսումնասիրել գիտակցված և անգիտակցական վերաակտիվացման ազդեցությունը հիշողության ամրապնդման վրա:

Մասնակիցներն ավելի մեծ հավանականությամբ հիշել են ածականների հետ կապված առարկաները, որոնք հստակ ներկայացված են եղել իրենց: Սա ցույց է տալիս, որ գիտակցված վերաակտիվացումը ուժեղացնում է ասոցիացիայի հիշողությունը: Այնուամենայնիվ, այս բարելավումը հանգեցրել է նկատելի կորուստների այլ հիշողություններում: Դիտարկվել է մի երևույթ, որը հայտնի է որպես վերադարձի մոռացում, որտեղ մի պահ հիշելը վատացնում է մյուսների հիշողությունը:

Ի տարբերություն գիտակցված վերաակտիվացման մրցակցային բնույթի, անգիտակցական վերաակտիվացումը, ըստ երևույթին, խթանում է հիշողության մեջ ավելի համագործակցային միջավայր:

«Այս ուսումնասիրությունը նոր պատկերացում է տալիս այն մասին, թե ինչու է նոր գիտելիքների փոխանցումը երկարաժամկետ հիշողության մեջ հիմնականում տեղի ունենում, երբ մեր ուղեղը կամ քնած է, կամ ընկղմված ֆանտազիայի մեջ: Կարևորն այն է, որ տեղեկատվության անգիտակից մշակումն իրականում ավելի լավ է, քան գիտակցված մշակումը», – ասել է համահեղինակ Ամիր Թալը: