Հայաստանը դիվանագիտական ճանապարհով պետք է փրկի Ֆահրադդին Աբոսզոդային. թալիշ քաղաքական գործիչ

Ֆահրադդին Աբոսզոդա

ՌԴ-ում ձերբակալված թալիշ վտարանդի քաղաքական գործիչ Ֆահրադդին Աբոսզոդայի պաշտպանության համար ոտքի են կանգնել տարբեր երկրներում ապրող այն էթնիկ խմբերը, որոնք տուժել են Ադրբեջանի բռնի քաղաքականության պատճառով: Պաշտոնական Բաքուն դեռևս 1990-ական թվականներից հետապնդում է Ֆահրադդին Աբոսզոդային՝ ահաբեկչական քարոզչության և թշնամության սերմանման մեղադրանքով, մինչդեռ թալիշ գործիչը տարիներ շարունակ պայքարում է իր ազգի իրավունքների պաշտպանության համար, արցախյան պատերազմի տարիներին հանդես է եկել կոչերով՝ ուղղված Ադրբեջանում ապրող թալիշներին՝ չմասնակցել պատերազմին և չկրակել եղբայրական հայ ժողովրդի վրա:

Ֆահրադդին Աբոսզոդայի ձերբակալության, Ադրբեջանին արտահանձնելու վտանգի և նրան փրկելու հնարավորությունների մասին Shantnews.am-ը զրուցել է թալիշական սփյուռքի առաջնորդներից մեկի՝ ՌԴ նախագահի աշխատակազմի էթնիկ փոքրամասնությունների գծով խորհրդական Իսմայիլ Շաբանովի հետ:

Ի. Շ. – Ադրբեջանն ԱՊՀ-ում հետախուզում է հայտարարել գրեթե բոլոր թալիշ ակտիվիստների նկատմամբ, իբր նրանք Ադրբեջանում մասնակցել են պետական հեղաշրջման ծրագրմանը, այդ թվում՝ նաև ես: Ի դեպ, ես ՌԴ քաղաքացիություն ունեմ, Ռուսաստանի օրենսդրության համաձայն, ՌԴ-ն իր քաղաքացիներին չի  արտահանձնում: Բնականաբար, դատախազության հետ զրույցից հետո մեզ տեղեկացրեցին, որ ՌԴ-ն իր քաղաքացիներին չի տա: Իսկ ինչ վերաբերում է Ֆահրադդին Աբոսզոդային, նա չունի ո՛չ ՌԴ քաղաքացիություն, ո՛չ էլ փախստականի կարգավիճակ, այդ պատճառով էլ նա օգոստոսի 6-ին ձերբակալվեց: Ես եղել եմ դատախազությունում, ծանոթացել Ադրբեջանի կողմից հայտարարված հետախուզման հիմքերին: Այն հիմնված է քրեական օրենսգրքի 282 հոդվածի վրա, այն է՝ պետական հեղաշրջում կատարելը և գործողություն իրականացնելն ընդդեմ Ադրբեջանի պետականության: Բնականաբար, իրավապահ մարմինները ձերբակալեցին և միջոցառումներ ձեռնարկեցին նրան կալանավորելու համար: Այս պահին նա բանտարկված է Կալոմա քաղաքի քրեակատարողական հիմնարկում՝ 1 ամսով: Բնականաբար, մեր փաստաբանները բողոք գրեցին, որպեսզի երկարաձգվի կալանավորման ժամկետը, և ադրբեջանական կողմը չկարողանա նրան արտահանձնել Ադրբեջանին:

-Անցել է 1 ամիս, ինչո՞ւ Դուք այդ մասին չեք բարձրաձայնել:

Ի. Շ. – Մի քանի պատճառով. առաջին հերթին մենք մտածում էինք, թե մեզ կհաջողվի նրան փրկել, և երկրորդ՝ մենք չենք ցանկանում երջանկություն պարգևել Ադրբեջանին: Հասկանո՞ւմ եք, նրանք շատ են երջանկանում, երբ մեզ ինչ-որ բան է պատահում: Պատահական չէ, որ երբ հայտարարվեց այդ մասին, ադրբեջանական զանգվածային լրատվամիջոցներում կարծես ազգային տոն հայտարարվեց: Իհարկե, մենք չէինք ուզում այդպիսի երջանկություն պարգևել նրանց:

-Այս պահին ի՞նչ վիճակում է պարոն Աբոսզոդան, նրան կարտահանձնե՞ն Ադրբեջանին, թե՞ դեռ այս պահին ինչ-որ գործողություն կա:

Ի. Շ. – Աբոսզոդայի վիճակը շատ բարդ է: Այստեղ ադրբեջանական լոբբիում շատ կարևոր դեմքեր են աշխատում, շատերը փորձում են  ուրախություն պատճառել Ալիևին:  Մենք Ռուսաստանի հետ ամենաբարդ իրավիճակներում ենք եղել, միշտ պաշտպանել ենք, իսկ երբ իրավիճակը փոխվեց, բոլորը մոռացան:

-Նաև ասում են, որ թալիշների դեմ դուրս գալը նշանակում է դուրս գալ հայերի դեմ:

Ի. Շ. – Ես կարծում եմ, որ Հայաստան պետությունը դիվանագիտական ճանապարհով պետք է մտածի, հետաքրքրվի այս հարցով: Հայ մտավորականությունը պետք է նամակ գրի Ռուսաստանի Դաշնությանը, դատախազությանը: Նրանք պետք է հասկանան, որ թալիշները ևս կողմնակիցներ ունեն: Հենց ձեզանից առաջ, ինձ զանգահարեցին Իրանից, Իրանի ղեկավարության շրջապատից: Նրանք նույնպես ապշած են, թե ինչո՞ւ այս ամենն այսպես եղավ, ինչո՞ւ են նրանք արտահանձնում, մի՞թե Ռուսաստանում սկսել են ճնշում գործադրել թալիշների նկատմամբ:

Թալիշները մարգինալներ չեն, թալիշները ներկայացնում են այնպիսի ուժ, որն ապահովում է տարածաշրջանի հավասարակշռությունը: Մի՞թե Ռուսաստանը 20-ական թվականների նման սկսել է ամրապնդել պանթուրքիզմը Կովկասում: Այս մասին արդեն իրանական կողմն սկսել է մտահոգվել:

Հնարավոր չէ տարածաշրջանը պատկերացնել առանց թալիշների: Եթե թալիշներին հեռացնեն այս տարածաշրջանից, ապա դա կնշանակի զարկ տալ պանթուրքիզմին: Իսկ դա ոչ մի լավ բան չի բերի ո՛չ հայերին, ո՛չ Իրանին, ո՛չ էլ Ռուսաստանին: Դրա համար պետք է տեղեկացնել ռուս քաղաքական գործիչներին: Դադա՛ր տվեք, մի՛ հանձնեք Ռուսաստանի շահերը փողի դիմաց: Կան բաներ, որոնք փողով չես վաճառի:

Մոտ մեկ ամիս է մնացել, և եթե ոչ մի քայլ չձեռնարկվի, ապա Աբոսզոդային կարտահանձնեն: