Կարելի է եզրակացնել՝ կողմերն այսօր համաձայնում են, որ ստատուս քվոն շարունակվի. Լարիսա Ալավերդյան

Հայաստանի մարդու իրավունքների առաջին պաշտպան Լարիսա Ալավերդյանը SHANTNEWS.am-ի հետ զրույցում անդրադարձավ Մոսկվայում այսօր տեղի ունեցած Մնացականյան-Մամեդյարով հանդիպման արդյունքներին ու ընդունված հայտարարությանը: Խոսելով մարդասիրական միջոցառումների իրականացման, մասնավորապես՝ երկու երկրներում անազատության մեջ գտնվող քաղաքացիներին հարազատների այցելության հարցում ձեռք բերված համաձայնության մասին, հարցին՝ որքանով է դա իրականանալի, Ալավերդյանն արձագանքեց.

«Ասեմ, որ մենք դատողություն կարող ենք անել այն մասով, որով հայտարարությունն է: Ես ունեմ փորձ կամ համոզմունք, որ, անշուշտ, այստեղ քննարկվում են նաև այլ հարցեր, պարզապես հասարակությանը տրամադրում են այս մասով: Ինչքանո՞վ է դա հնարավոր: Որ ասեմ դա անհնարին է, այդպես չէ: Ամեն ինչ կախված է նրանից, թե ինչպես ենք մենք տեսնում իրավիճակը: Արդյո՞ք Արցախը, ոչ թե Հայաստանը, կգնա նրան, որ կլինեն ինչ-որ շփումներ և Արցախում գտնվող երկու դիվերսանտների հետ, որովհետև մենք բոլորս էլ հասկանում ենք, կներեք, որ Ադրբեջանի «աչքի լույսը» հենց այդ երկուսն են, որոնք դեռ գտնվելով անազատության մեջ՝ արդեն հերոսացվում են Ադրբեջանում, չնայած դրան, որ նրանց խղճի վրա երկու մարդու սպանություն կա»:

Ալավերդյանի խոսքով՝ դատելով անցկացված հանդիպումներից՝ կարելի է գալ եզրակացության, որ բոլոր կողմերն էլ այսօր համաձայնում են, որ ստատուս քվոն շարունակվի: Նա հիշեցրեց՝ այդպիսի հանդիպումներ՝ ԶԼՄ-ների և քաղաքացիների, տեղի են ունեցել 90-ականներին՝ մինչև 2000 – ական թվականների սկիզբը, քանի դեռ ողջ էր Ադրբեջանի նախկին նախագահ Հեյդար Ալիևը:

«Ես վատ բան չեմ գտնում, որ լինեն այդպիսի հանդիպումներ, բայց դա միայն նշանակում է, որ առնվազն այդ մակարդակի վրա բոլորը եկել են այն եզրակացության, որ հիմա ստատուս քվոյի պահպանումը երևի ավելի անվտանգ է, քան այլ բաներ: Մանավանդ այլ հանդիպումների մասով՝ դա հստակ է: Հետաքրքիր է՝ արդյո՞ք այս ամենը բացատրվում է շատ մի՝ մեզ համար գուցե ոչ այդքան նշանակալի, բայց արևելյան մշակույթի մեջ շատ կարևոր նշանակություն ունեցող փաստով՝ նրանով, որ այսօր ծառայության մեջ են երկու ղեկավարների որդիները»,- ասաց նա:

Ալավերդյանն ասաց, որ Հեյդար Ալիևի օրոք հատուկ ձևաչափով հանդիպումներ էին լինում՝ ԱՄՆ, ՌԴ ներկայացուցիչների մասնակցությամբ, որպես երեք կողմ հանդիպում էին Արցախը, Ադրբեջանը, Հայաստանը, և այդտեղ մենք ունեցել ենք բավական հետաքրքիր արդյունք: Իլհամ Ալիևի՝ իշխանության գալուց սկսած՝ բոլոր կոնտակտներն ընդհանրապես դադարեցվեցին: Նա, ըստ Ալավերդյանի, չգնաց այն ճանապարհով, որով գնում էր իր հայրը:

Հարցին՝ հիմա անազատության մեջ գտնվող քանի ՀՀ քաղաքացի կա Ադրբեջանում, Ալավերդյանը պատասխանեց.

«Մենք գիտենք երեքի մասին, մեկը Արցախի քաղաքացի է, ես ամեն անգամ հիշեցնում եմ Զավենին, որը մեծացել է մանկատանը, չունի որևէ հարազատ, գիտեմ, որ նա ևս ուներ հոգեբանական խնդիրներ, ու, անշուշտ, Կարեն Ղազարյանը. այս դեպքը առանձնահատուկ ուշադրության պետք է արժանանա, որովհետև մենք ունեցել ենք դեպքեր, երբ հոգեկան պրոբլեմներ ունեցող մարդիկ կային և դրա մասին գիտեին, բայց նրանք կանգնած չէին հաշվառման: Տվյալ դեպքում՝ Կարեն Ղազարյանը հայտնի է, որ ուներ այդ պրոբլեմները, չի ծառայել: Այդպիսի ցինիկ գործ հարուցել, 20 տարվա դատապարտել, դա, իրոք, ցինիզմ է: Երկրորդը, տվյալ դեպքում Կարեն Ղազարյանին՝ որպես դատապարտյալի, բոլոր հիմքերը կան միջազգային իրավունքի և պրակտիկայի, որ վերադարձնեն այն երկիր, որի քաղաքացի է: Չեմ էլ ուզում հիշեցնել Ռամիլ Սաֆարվին այդ նույն հիմքերով Ադրբեջան բերելն ու հերոսացնելը, որովհետև դա բոլորովին այլ պատմություն է, բայց, ընդհանուր առմամ, գոյություն ունեն և ԱՊՀ երկրների շրջանակներում այդպիսի պայմանագրեր, որոնք խոսում են այն մասին, որ դատապարտյալները կարող են վերադարձվել՝ ինչպես պատժի կրման ժամանակ, այնպես էլ ավարտից հետո»:

Ճշտող հարցին՝ արդյո՞ք այս հայտարարությունը բավարար հիմք է մարդասիրական միջոցառումների նախապատրաստման համար, թե՞ իրավական ամրագրում պետք է լինի, Ալավերդյանը նշեց.

«Միջազգային հանրությունը շատ ողջունում է այդպիսի հանդիպումներ կամ այցելությունները: Չեմ կարծում, որ պետք է ինչ-որ բարձր մակարդակի վրա փաստաթուղթ լինի, պետք է համաձայնեն, հավաստիացումներ տրամադրվեն, որ ապահովվելու է անվտանգությունը, թեպետ ես ամբողջովին համոզված եմ, ընդ որում՝ ոչ միայն Հայաստանի դեպքում, որ կապահովվի անվտանգությունը նաև Ադրբեջանում»: