Ադրբեջանը փորձում է ընդլայնել Հայաստանի շրջափակումը. Ալեքսանդր Լապշին

Հայտնի բլոգեր Ալեքսանդր Լապշինն իր անձնական բլոգում անդրադարձել է օրերս վրաց-ադրբեջանական սահմանին տեղակայված Դավիթ Գարեջի վանական համալիրի շուրջ ծավալվող իրադարձություններին:

«Դավիթ Գարեջի համալիրի շուրջ միահյուսվել են Բաքվի` «Մեծ Ադրբեջան» ձևավորելու տարածաշրջանային հավակնությունները` ներառելով Վրաստանի Քվեմո-Քարթլիի շրջանները (Մառնեուլ, Ռուսթավի, Գարդաբանի): Ադրբեջանը, փորձելով ճնշում գործադրել Վրաստանի վրա, նպատակ ունի ադրբեջանա-հայկական  հակամարտությունում ներքաշել Վրաստանին, մասնավորապես կփորձի ընդլայնել Հայաստանի շրջափակումը»,- գրել է Լապշինը` ուշադրություն հրավիրելով ոչ պակաս հետաքրքիր հանգամանքի՝ հոգեբանական գործոնի վրա:

«Վերջին տարիներին Ադրբեջանը, իրեն համարելով Կովկասյան Ալբանիայի հետնորդը տարածաշրջանում, մեծ ջանքեր է գործադրում քրիստոնեա-ալբանական մշակույթը ժողովրդականացնելու ուղղությամբ: Լինելով շիա մուսուլմաններ, նրանք իրենց համարում են վաղ քրիստոնյաների ժառանգները: Ավելի անհեթեթ է հնչում այն փաստը, որ Ադրբեջանի և Ղարաբաղի տարածքում գտնվող բազմաթիվ հայկական եկեղեցիներ համարում են իրենց պատմական ժառանգությունը` դրանով ակամա իրենց ճանաչում են հայ ժողովրդից ակամա անջատված մաս:

Այնպիսի տպավորություն է ստեղծվում, թե ամաչում են իրենց հավատի  համար … Սակայն, դադարեցնելով հարգել իրենց սեփական հավատն ու մշակույթը, ադրբեջանցիները կարող են վտարանդի դառնալ ինչպես մուսուլմանական, այնպես էլ քրիստոնեական աշխարհի համար»,- գտնում է Լապշինը:

Հոդվածագիրն անդրադարձել է նաև վերջին օրերին վիճահարույց Դավիդ Գարեջի վանական համալիրի շուրջ ստեղծված իրավիճակին, երբ ադրբեջանական բանակի զինծառայողները զենքով մտել էին վանք, դիրքավորվել ու արգելել էին վրացական  ուղղափառ եկեղեցու հոգևորականների մուտքը եկեղեցի, մի բան, որ շատ տարօրինակ  է մուսուլմանների համար, քանի որ նրանց  արգելված է մուտքը քրիստոնեական եկեղեցի: Այստեղ հոդվածագիրը հիշել է Իսրայելի բանակում իր ծառայության տարիները, երբ իրենց խստիվ արգելվում էր մուտք գործել մզկիթ կամ եկեղեցի:

«Դուք միայն պատկերացրեք, թե ինչպես կարձագանքեին ադրբեջանցիները, եթե վրացի զինվորականները զենքը ձեռքին ներխուժեին իրենց մզկիթ և պղծեին այն, սակայն իրենք դա նորմալ են համարում»,- տարակուսել է նա:

Չմանրամասնելով հակասության պատմությունը` նշենք, որ Բաքուն հավակնություններ ունի վրաց ուղղափառ եկեղեցու այս մատուռի նկատմամբ՝ այն համարելով «ալբանական» եկեղեցի Ադրբեջանի տարածքում, մինչդեռ դեռևս պաշտոնապես չսահմանգծված պայմանական սահմանն անցնում է նկարում պատկերված մատուռով, երբ Ադրբեջանը հավակնում է մատուռի դռանը, իսկ Վրաստանը` դռնից 2 մետր հեռավորությամբ գտնվող խորանին:

Գլխավոր կռվախնձորը, սակայն, մատուռից 100 մետր հեռավորությամբ գտնվող Ուդաբնո վանական համալիրն է` վանականների համար նախատեսված քարանձավային խցերով ու եկեղեցիով, որտեղ դարեր շարունակ ծառայություն էին կատարում վրացի հոգևորականները: Այդտեղ էին անցած շաբաթ Վրաստանում տոնվող Զատիկի տոնի  նախօրեին ադրբեջանցի զինծառայողները  դիրքավորվել ինքնակամ գծված սահմանի հարևանությամբ` արգելելով վրացի վանականներին ու ուխտավորներին այցելել ուխտատեղի:

Նման միջադեպի ականատես է եղել անձամբ Վրաստանի Լեյբորիստական կուսակցության առաջնորդ Շալվա Նաթելաշվիլին: Նա վրացական գրեթե բոլոր հեռուստաընկերությունների տասնյակ լրագրողների ուղեկցությամբ ժամանել էր վանական համալիր`  հավանաբար ակնկալելով, որ ադրբեջանական կողմը չի համարձակվի իրենց խոչընդոտել մուտք գործել վանական համալիր:

Հանդիպելով դիմադրության` նա ադրբեջանցիներից պահանջել էր հեռանալ իր երկրի տարածքից:

«Ի՞նչ եք  այստեղ փորփրում : Սա Վրաստանի տարածքն է, իսկ դուք զավթիչներ եք: Հեռացե´ք ձեր Միջին Ասիան, որտեղից եկել եք: Սա մեր քրիստոնեական տաճարն է: Դուք Կովկասի հետ ոչ մի առնչություն  չունեք: Այս ամենը փոխանցե´ք Ալիևին»,- ազերի զինվորականներին ասել էր Նաթելաշվիլին: