17:33 22.11.2020
Իտալացի գիտնականները համեմատել են մարդու ուղեղի նեյրոնային ցանցերի կառուցվածքը տիեզերքում գտնվող գալակտիկաների ցանցի հետ և դրանց միջև բազմաթիվ ընդհանրություններ են գտել: Հետազոտության արդյունքները հրապարակված են «Frontiers of Physics» ամսագրում:
Մարդու ուղեղը և տիեզերքը երկու ամենաբարդ բնական համակարգերն են: Բոլոնիայի համալսարանի աստղաֆիզիկոս Ֆրանկո Վացան և Վերոնայի համալսարանի նյարդավիրաբույժ Ալբերտո Ֆելետտին համարում են, որ չնայած մասշտաբի մեծ տարբերությանը, ֆիզիկական գործընթացները, որոնք հանգեցրել են այս համակարգերում նյութի կառուցվածքին, գործել են նույն օրենքների համաձայն: Արդյունքում ձևավորվել են բարդության և ինքնակազմակերպման նույն մակարդակի կառույցներ:
Մարդու ուղեղը գործում է՝ շնորհիվ շուրջ 69 միլիարդ նեյրոնների հսկայական նեյրոնային ցանցի: Մեր կողմից դիտարկվող տիեզերքն, իր հերթին, բաղկացած է առնվազն 100 միլիարդ գալակտիկաներից: Նեյրոնները և գալակտիկաները, որոնք դասավորված են երկար թելիկների և հանգույցների տեսքով, կազմում են համակարգերի զանգվածի ընդամենը 30 տոկոսը, իսկ 70 տոկոսը պասիվ դեր կատարող բաղադրիչներ են՝ ուղեղում՝ ջուրը, իսկ դիտարկվող տիեզերքում՝ մութ էներգիան:
Ընդհանուր առանձնահատկությունների հիման վրա հետազոտողները կազմել են երկու համակարգերի նյութերի տատանումների համեմատական մոդել և ուսումնասիրել դրանց կառուցվածքային, ձևաբանական և ցանցային հատկությունները։
Գիտնականները պարզել են, որ ուղեղիկի նեյրոնային համակարգում տատանումների բաշխումը հետևում է նույն պրոգրեսիային, ինչ տիեզերական սարդոստայնում նյութի բաշխումը, իհարկե, ավելի այլ մասշտաբներով։
Գիտնականները նաև գնահատել են ինչպես նեյրոնային ցանցը, այնպես էլ տիեզերական սարդոստայնը բնութագրող պարամետրերը և կրկին զարմանալիորեն մեծ նմանություններ են գտել:
«Մեր վերլուծության բացահայտած նմանության զարմանալի աստիճանը ենթադրում է, որ երկու բարդ համակարգերի ինքնակազմակերպումը, ամենայն հավանականությամբ, ձևավորվում է ցանցային դինամիկայի նույն սկզբունքներին համապատասխան», – գրում են հոդվածի հեղինակները:
Գիտնականները հույս ունեն, որ իրենց առաջարկած մեթոդը կիրառություն կգտնի ինչպես տիեզերաբանության, այնպես էլ նյարդավիրաբուժության մեջ և թույլ կտա ավելի լավ հասկանալ ինչպես ուղեղի, այնպես էլ տիեզերքի ուղղորդված դինամիկան, որն ընկած է ժամանակային էվոլյուցիայի հիմքում:
18:53 14.05.2025
Արագածոտնի մարզում «ՎԱԶ 2106»-ը բախվել է երկաթբետոնե արգելապատնեշին. կա տուժածԱյսօր՝ մայիսի 14-ին, ավտովթար է տեղի ունեցել Արագածոտնի մարզում: Ժամը 15:50-ի սահմաններում Արագածոտնի մարզի բնակիչ 44-ամյա Էդգար Հ.-ն իր վարած «ՎԱԶ 2106» մակնիշի ավտոմեքենայով Արտենի գյուղի վարչական տարածքում, դեռևս անհայտ հանգամանքներում, բախվել է երկաթբետոնե արգելապատնեշին: Ինչպես հայտնում է shamshyan.com-ը, վթարի հետևանքով 1 հոգի մարմնական վնավածքներով տեղափոխվել է «Թալին» բժշկական կենտրոն: Վթարի փաստով Թալինի քննչական բաժնում […] ...
18:44 14.05.2025
«Արթիկ» քրեակատարողական հիմնարկում հայտնաբերվել են արգելված իրեր և կասկածելի զանգվածներՔրեակատարողական ծառայության կենտրոնական մարմնի օպերատիվ վարչության «Արթիկ» տարածքային բաժնի ծառայողները նույն հիմնարկի անվտանգության ապահովման բաժնի ծառայողների հետ համատեղ, իրացնելով նախապես ստացված օպերատիվ տեղեկությունները, հատուկ հսկողություն են սահմանել դատապարտյալներ Ա․Հ․-ի և Ա․Ս․-ի, ինչպես նաև նրանց մոտ կարճատև տեսակցության եկած երկու քաղաքացու նկատմամբ։ Տեսակցությունների ընթացքում ծառայողները նկատել են, որ դատապարտյալ Ա․Հ․-ն փորձում է մյուս դատապարտյալին փոխանցել կասկածելի […] ...
18:33 14.05.2025
Տեղի է ունեցել Կանանց հարցերով խորհրդին կից աշխատանքային խմբի հանդիպումըՀՀ գենդերային քաղաքականության իրականացման 2025-2028թթ․ ռազմավարության շրջանակում 2025 թ․ ընթացքում կատարման ենթակա միջոցառումները քննարկելու նպատակով այսօր տեղի է ունեցել Կանանց հարցերով խորհրդին կից աշխատանքային խմբի հանդիպումը, որին մասնակցել են շահագրգիռ գերատեսչությունների, կանանց հիմնահարցերի ոլորտում ակտիվ գործունեություն իրականացնող միջազգային և հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ։ Ընդգծելով Ռազմավարության մշակման և իրականացման գործընթացում փորձագիտական համայնքի, զարգացման գործընկերների ակտիվ մասնակցության դերը՝ […] ...
18:23 14.05.2025
Սուրեն Պապիկյանը ՄԱԿ-ի խաղաղապահության նախարարական հանդիպման շրջանակում հանդես է եկել ելույթովՄայիսի 14-ին ՀՀ պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը ՄԱԿ-ի խաղաղապահության նախարարական հանդիպման շրջանակում հանդես է եկել ելույթով: Ողջունելով հանդիպման մասնակիցներին՝ Սուրեն Պապիկյանն իր ելույթում նշել է միջազգային խաղաղապահ գործընթացներին Հայաստանի աջակցության մասին և ներկայացրել ՀՀ նոր հանձնառությունները՝ ՄԱԿ-ի խաղաղապահ առաքելություններում ներգրավվելու համար համապատասխան պատրաստությամբ անձնակազմի տրամադրում, խաղաղապահների պատրաստության միջազգային դասընթացների կազմակերպում Հայաստանում և ՄԱԿ-ի առաքելություններում կին […] ...
18:14 14.05.2025
Թրամփը չի բացառել իր մասնակցությունը Ստամբուլում կայանալիք ռուս-ուկրաինական բանակցություններինԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը չի բացառել Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև մայիսի 15-ին Թուրքիայում նախատեսված բանակցություններին իր մասնակցությունը, սակայն չգիտի՝ արդյոք Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը կմասնակցի՞, թե՞ ոչ։ Ինչպես «Արմենպրես»-ը տեղեկանում է Reuters-ից, այս մասին Կատար մեկնելիս նախագահական ինքնաթիռում լրագրողների հետ զրույցում նշել է Թրամփը։ «Նա (խմբ.՝ Պուտինը) կցանկանար, որ ես այնտեղ լինեմ, և դա հնարավոր […] ...
18:07 14.05.2025
Քաղաքաշինության կոմիտեի նախագահն այցելել է Եղվարդի բժշկական կենտրոնի շինհրապարակՔաղաքաշինության կոմիտեի նախագահ Եղիազար Վարդանյանն այցելել է Կոտայքի մարզում կոմիտեի համակարգմամբ կառուցվող Եղվարդի (Նաիրի) բժշկական կենտրոնի շինարարական հրապարակ։ Շրջայցին մասնակցող բժշկական կենտրոնի տնօրենի, Քաղաքաշինության կոմիտեի պատասխանատու ստորաբաժանումների մասնագետների, նախագծային, շինարարական և տեխնիկական հսկողություն իրականացնող կազմակերպությունների ներկայացուցիչների հետ նա դիտարկել է կատարված աշխատանքները՝ ընդգծելով որակի սահմանված նշաձողը պահպանելու կարևորությունը։ Ներկայում ընթանում են արտաքին պատերի երեսապատման, միջնորմների […] ...
