Ձնածածկույթ չկա, աշնանացան ցորենի ցանքատարածություններում սերմացուն գրեթե չի ծլել. ահազանգ գյուղացիական տնտեսություններից

Ձյան տեղումներին ամենաշատը սպասում էին գյուղացիական տնտեսությունները: Հայաստանի հյուսիսի Շիրակի մարզի բոլոր տարածաշրջաններում տեղումների բացակայության պատճառով աշնանացան ցորենի վեգետացիան վտանգված է: Ոչ միայն բարձր լեռնային, այլև լեռնային շրջաններում աշնանացանը կատարվել է ուշացումով, իսկ չորային եղանակն էլ իր հերթին վնասակար ազդեցություն է ունեցել բույսերի արմատակալման վրա:

Ձմռան կեսին ձյան շերտի խիստ պակասը կարող է հանգեցնել բերքի կորստի. այսպիսի կանխատեսումներ ունեն գյուղացիական տնտեսությունները: Մարզում աշնանացանի ցանքատարածքներն այս տարի կազմում են 14 հազար հեկտար:

Ձմռան կեսն է, բայց Հայաստանի հյուսիսային շրջաններում գրեթե ձնածածկույթ չկա: Աշոցքի ու Ամասիայի միայն բարձր լեռնային հատվածներում է ձյան շերտը հասնում է մի քանի սմ-ի, որը խիստ պակաս է համարվում: Հունվար ամսին, այն էլ Շիրակի մարզում հազվադեպ երևույթ է տեսնել խոնավության պակասից ճաքճքված հողաշերտ: Անսովոր եղանակային պայմաններն ու ձնածածկույթի բացակայությունը վտանգ են ներկայացնում աշնանացան ցորենի համար, գյուղացիներն էլ ահազանգում են, որ սերմացուի մեծ մասը չի հասցրել կանաչել:

«Ձյուն չեկավ, մի հատիկ ցորեն չի ծլել, հմի չիդեմ վերացանք պիտի անենք, ինչ պիտի անենք, հլը էս մե ամիսն էլ անցնի տեսնինք ինչ կեղնի»-ասում է Ազատան գյուղի բնակիչ Ռոզա Մարտիրոսյանը:

Հեկտարներով ցանքատարածքները սևահող են մնացել, տեղ-տեղ կարելի է տեսնել ծլած հասկերի ցողուններ, և եթե անգամ այս երկու օրերին տեղումներ էլ լինեն, նվազ աճած բույսը ցածր ջերմաստիճանի պայմաններում բնականոն վեգետացիա չի ունենա:

«Եթե աշնանացանը լավ թփակալված  է, մինչև 25 աստիճանի դիմանում է, եթե թփակալված չէ, 20 աստիճանի դեպքում արդեն կցրտահարվի. վտանգավոր է»- պարզաբանում է ազատանցի Ասպետ Ղազարյանը:

Ձյան ծածկույթի բացակայությունից բացի աշնանացան սերմացուին արդեն վնաս հասցրել էին հոկտեմբեր-նոյեմբեր ամիսների չորային եղանակները: Գյուղացիները ստիպված աշնանացանի դաշտերը ոռոգել են նույնիսկ այն ժամանակ, երբ ոռոգման սեզոնն արդեն ավարտված էր:

«Համատարած ոռոգվել է. և ստիպված նույնիսկ նոյեմբեր-դեկտեմբեր ամիսներին են ոռոգում իրականացրել, որպիսի ցանված ցորենը մի կերպ կարողանա արմատակալել»-նշում է Ազատանի գյուղապետ Վարդան Իկիլիկյանը:

Ցորենը ծլողունակություն ապահովել է միայն այն դաշտերում, որտեղ ցանքաշրջանառությունն են պահպանել, այսինքն կարտոֆիլի ցանքերը աշնանը փոխարինել են ցորենով: Հացահատիկի վեգետացիային նպաստել են կարտոֆիլի ամենաքիչը հինգ անգամ ոռոգված հողի մեջ պահպանված խոնավությունը և պարարտացումը:

«Ընդհանուր պատկերը նույնն է, ոնց որ Փանիկում է, նույն ձևի Երազգավորսում է, նույն ձևի Մարմաշենում է: Դիտարկումը ընենց չի, որ մի համայնքում լավ է, մի համայնքում՝ վատ. համեմատական կարգով լավ պատկեր ունի միայն ջրովի աշնանացանը»- ընդհանուր մարզի պատկերն է ներկայացրել Շիրակի մարզպետարանի գյուղատնտեսության և բնապահպանության վարչության պետ Մովսես Մանուկյանը:

Հացահատիկից բացի ձյան շերտի խիստ պակասն ու դեկտեմբեր-հունվար ամիսներին մարզի համար անսովոր բարձր ջերմաստիճանը գյուղատնտեսների նախնական դիտարկումներով արդեն վնաս են հասցրել նաև մրգատու ծառերին: Հովտային շրջաններում մասնագետները արձանագրել են, որ որոշ ծառատեսակներ ձմռան կեսին սկսել են բողբոջել:

Առաջիկա 5 օրերի եղանակային կանխատեսումները ամեն դեպքում հուսադրող են, ձյան տեղումներ սպասվում են նաև այս երկու օրերին: Որքանո՞վ այն կօգնի բույսերի նորմալ ձմեռացմանը. գյուղատնտեսներն ասում են՝ կախված է ձյան շերտից ու ջերմաստիճանային պայմաններից, բայց չեն կարծում, որ աշնանացանի ու մրգատու այգիները բերքի կորուստ կունենան, իսկ գյուղացիական տնտեսությունները այլ պատկեր են կանխատեսում, որ գարնանը վերացանքի անհրաժեշտություն կլինի: