21:06 27.04.2023
Երևանում ապրիլի 27-ին կայացել է «Ավստրիա Showcase «Խելացի տեխնոլոգիաներ» Հայաստանում» հայ-ավստրիական գործարար համաժողովը, որի նպատակն է ամրապնդել և ընդլայնել համագործակցությունը տեխնոլոգիական ոլորտի հայկական և ավստրիական ընկերությունների միջև։ Միջոցառման մասնակիցներին ողջունել է ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը։ Նախարարը նշել է, որ նորարարությունն առանցքային դեր ունի Հայաստանի ապագա հաջողությունների համար, որը ոչ միայն նպաստում է […]
13:00 26.04.2023
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարության աջակցությամբ հայկական «ԵԻԱ Ինժեներինգ», «Ա-2» և «Ինժեներական Տուն» ընկերությունները «Հայաստան» միասնական տաղավարի ներքո մասնակցել են «Expo Electronica 2023» միջազգային 25-րդ ցուցահանդեսին։ Նախարարությունում տեղի ունեցած հանդիպման ընթացքում ցուցահանդեսի մասնակիցները ներկայացրել են իրենց տպավորությունները, կարևորել նման ցուցահանդեսներին մասնակցելու հնարավորությունը, խոսել գրանցած արդյունքների ու հաջողությունների մասին։ «Եիա Ինժեներինգ» ընկերության բիզնեսի զարգացման գծով տնօրեն […]
20:44 25.04.2023
Ինչպե՞ս հասկանալ, որ հարևանները միանում են ձեր Wi-Fi երթուղիչին, և ինչպես կանխել դա, Sputnik ռադիոյին տված հարցազրույցում ասել է հեռահաղորդակցության փորձագետ Վյաչեսլավ Բուրխայլոն։ Երթուղիչին միացված սարքերի արագության անսպասելի նվազումը կարող է վկայել այն մասին, որ ձեզ անհայտ ինտերնետ տրաֆիկի սպառողները հայտնվել են ձեր տան Wi-Fi ցանցում, նշել է նա։ «Եթե նախկինում դիտում էիք ֆիլմեր HD […]
08:11 25.04.2023
Հռոմի Villa Quintilii-ում 2000 տարվա վաղեմության գինեգործարան է հայտնաբերվել, գրում է Heritage Daily-ն։ Պեղումների ընթացքում հայտնաբերվել է խմիչքի արտադրության և պահպանման համար նախատեսված սենյակների և ջրանցքների բարդ համակարգ։ Սենյակը, որտեղ սկսվել է արտադրության գործընթացը, պատված է թանկարժեք կարմիր մարմարով: Եվ սա անսովոր է. նյութը սջայթաքուն է: Գիտնականները հայտնաբերել են նաև երկու մամլիչների և շատրվանանման համակարգի […]
08:41 24.04.2023
ՌԴ Կիրառական երկրաֆիզիկայի ինստիտուտի (IPG) տվյալների համաձայն՝ կիրակի օրը Երկիրը ծածկել է ուժեղ մագնիսական փոթորիկ։ Երկրի մագնիսական դաշտի խախտման աստիճանը վերջին 24 ժամվա ընթացքում հասել է G4-ի, ինչը հինգ բալանոց սանդղակով նշանակում է շատ ուժեղ աստիճան, մինչդեռ G5-ը ծայրահեղ մակարդակ է, իսկ G1-ը՝ թույլ։ G4 մակարդակը կարող է հանգեցնել ցանցում լարման անկայունության, ապահովիչների և էներգահամակարգերի […]
22:25 22.04.2023
Գիտնականները հայտնաբերել են բույսերի մեջ թիլոզի առաջացման ամենահին ապացույցը։ Այս մասին հայտնում է Դուբլինի Թրինիթի քոլեջը։ Թիլոզները բույսերի հատուկ գոյացություններ են, պարենխիմայի բջջի պղպջակների նման ձգվող դեպի հարևան անոթների լույս: Դրանք կարող են առաջանալ ի պատասխան բակտերիաների և սնկերի ազդեցության տակ բույսերի հյուսվածքի փտման կամ այլ վնասվածքների դեպքում: Թիլոսները կանխում են բակտերիաների և սնկային պաթոգենների […]
08:34 22.04.2023
Ամերիկյան NASA տիեզերական գործակալությունը և Ուկրաինայի պետական տիեզերական գործակալությունը ստորագրել են համատեղ հայտարարություն՝ ուղղված խաղաղ տիեզերական, կապի և նավիգացիայի ոլորտներում կողմերի համագործակցությանը։ Այս մասին ուրբաթ՝ ապրիլի 21-ին, հայտարարել է ԱՄՆ-ում Ուկրաինայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Օքսանա Մարկարովան։ «Մեր ոգեշնչող ոլորտում ևս մեկ դրական արդյունք Տիեզերքն է: Այսօր Վաշինգտոնում, ՆԱՍԱ-ի ազգային ավիացիայի և տիեզերական գործակալության կենտրոնակայանում, […]
08:15 22.04.2023
ԱՄՆ-ի Բինգհեմթոնի համալսարանի գիտնականները մանրէաբանական կենսամարտկոց են մշակել, որն ակտիվանում է օդից խոնավությունը կլանելով: Հեղինակների հիմնական նպատակն է եղել հորինել այնպիսի էներգիայի աղբյուր, որը չի կարող կորցնել իր հատկությունները 100 տարի շարունակ։ Բացի դրանից, պահանջների ցանկը ներառել է այնպիսի չափանիշներ, ինչպիսիք են կոմպակտությունը և ըստ պահանջի էներգիա արտադրելու ունակությունը: Արդյունքում, ամերիկացի գիտնականները մշակել են մետաղադրամի […]
20:25 21.04.2023
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ընդունել է բարձր տեխնոլոգիական ոլորտում համաշխարհային առաջատարներից մեկի՝ Nvidia ընկերության հիմնադիր և գործադիր տնօրեն Ջենսեն Հուանգին: Վարչապետը ողջունել է պարոն Հուանգի այցը Հայաստան և նշել, որ ջերմությամբ է հիշում 2019 թվականին Սիլիկոնյան հովտում տեղի ունեցած իրենց հանդիպումը: Նիկոլ Փաշինյանը կարևորել է Nvidia-ի կողմից մեր երկրում գիտահետազոտական կենտրոնի հիմնումը, որի բացումը տեղի է […]
09:12 21.04.2023
Իլոն Մասկի SpaceX Starship գերծանր հրթիռը պայթել է փորձնական արձակումից անմիջապես հետո։ Արձակումը հեռարձակվել է YouTube SpaceX-ով հինգշաբթի՝ ապրիլի 20-ին։ Պայթյունը տեղի է ունեցել մոտ 40 կիլոմետր բարձրության վրա՝ թռիչքից երեք րոպեից մի փոքր ավելի անց։ Հեռարձակման մեկնաբաններն այն անվանեցին «արագ չնախատեսված հեռացում»՝ ընդգծելով, որ փորձնական արձակման հետևանքները կօգնեն «բարելավել Starship-ի հուսալիությունը»: Վթարի ստույգ պատճառները […]
08:25 20.04.2023
Google-ն իր առաջին ծալովի սմարթֆոնը կթողարկի 2023 թվականի հունիսին։ Այս մասին հայտնում է CNBC-ն՝ վկայակոչելով ապրանքանիշի ներքին հաղորդակցությանը։ Pixel Fold սմարթֆոնի առաջին ցուցադրությունը, որը կրում է «Felix» ծածկագիրը, տեղի կունենա մայիսի 10-ին նախատեսված Google I/O ամենամյա համաժողովում։ Ըստ լուրերի՝ գաջեթը կստանա «շուկայի ամենադիմացկուն ծալովի մեխանիզմը»։ Դրա գնահատված գինը կկազմի 1700 դոլար, որը կմրցի Samsung-ի Galaxy […]
08:44 19.04.2023
Արհեստական ինտելեկտն անխուսափելիորեն կվերահսկի իրեն՝ «մարդկությանը ոչնչացնելու» պոտենցիալով, թեև դա կտարբերվի «Տերմինատորի» սյուժեից, ասել է ամերիկացի միլիարդատեր Իլոն Մասկը։ «Դա հնարավոր է: Այն անպայման այնտեղ կլինի», – ասել է Մասկը Fox News-ին: Ուստի նա պատասխանել է հարցին՝ կարո՞ղ է լինել այնպիսի AI, որը հնարավոր չէ անջատել, քանի որ ինքն իրեն կվերահսկի։ Մասկը հորդորել է հնարավորինս […]
23:55 16.04.2023
Ռուս մասնագետները կարողացել են ստեղծել, այսպես կոչված, խառն իրականության ակնոցների նախատիպը։ Դրանք կարելի է կիրառել բժշկության, կրթության ոլորտներում, արտադրության մեջ, իսկ ապագայում ակնոցները կկարողանան փոխարինել սմարթֆոններին։ Այժմ ակնոցները փորձարկվում են երկու գործարաններում։ Հիմքում պատկերի փոխանցման տեխնոլոգիան է հայելու միջոցով՝ ճառագայթների բեկման մեթոդով։ Ակնոցների մեջ օգտագործվում է պրոյեկցիոն էկրան և ստերեո տեսախցիկ։ Ակնոցները կառավարվում են ժեստերով։ […]
23:29 16.04.2023
Ռուս և ամերիկացի նեյրոֆիզիոլոգները պարզել են, որ աուտիզմ ունեցող երեխաների մոտ խոսքի խանգարումները կարող են ուղեղում գորշ նյութի պակասի հետևանք լինել։ ԱՀԿ տվյալներով աուտիկ սպեկտրի խանգարումներ հանդիպում է Երկիր մոլորակի վրա ապրող ամեն 100-րդ երեխայի մոտ և հիվանդների թիվը տարեկան 13%-ով ավելանում է։ Մասնագետները աուտիզմի առաջացումը բացատրում են գենետիկայով նաև արտաքին միջավայրի ազդեցություններով։ Ռուս և […]
22:58 16.04.2023
Թեքսասի համալսարանի գիտնականները պարզել են, որ մինչ բեղմնավորումը երեխայի հոր կողմից ալկոհոլի օգտագործումը կարող է պտղի մոտ առաջացնել ալկոհոլային սինդրոմ, գլխուղեղի և դեմքի զարգացման խանգարումներ։ Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Journal of Clinical Investigation ամսագրում։ Պտղի ալկոհոլային սինդրոմը բնածին արատների շարք է, որը պայհմանավորված է էլիթ սպիրտի ազդեցությամբ։ Սինդրոմի հետևանքով երեխան ֆիզիկապես և մտավոր թերզարգացած […]
22:07 16.04.2023
ԱՄՆ մոլեկուլյար կենսաբանները և գենետիկները հայտնաբերել են 145 գեն, որոնք առավել շատ են ազդում կաթնասունների ոսկորների բջիջները միացնող հյուսվածքների զարգացմանը։ Գիտնականներն այս հետազոտությունը կատարել են երկարատև փորձարկումների շրջանակում։ Այս փորձարկումների արդյունքում գիտնականները պատահաբար մուտացիայի են ենթարկել գենոմը CRISPR/Cas9 հետ մեկտեղ և ուսումնասիրել են, թե մուտացիան ԴՆԹ-ի առանձին հատվածներում ինչպես է ազդում ոսկորների միացման հյուսվածքի աճի […]
20:26 16.04.2023
ԱՄՆ Հարավ-Արևմտյան համալսարանի գիտնականները պարզել են, որ արհեստական բանականությունը կարող է մարդու ձայնի փոփոխության միջոցով վաղ փուլում հայտնաբերել Ալցհայմերի հիվանդությունը։ Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Alzheimer’s & Dementia: Diagnosis, Assessment & Disease Monitoring. ամսագրում Գիտնականները 206 մարդու բնական ձայն ստանալու համար օգտագործել են ժամանակակից միջոցներ։ Դրանցից 114-ի մոտ առկա են եղել աննշան փոփոխություններ։ Եվ այդ փոփոխությունները […]
19:57 16.04.2023
Ռուս մասնագետները մշակել են «Կորշուն» տեսակի անօդաչու թռչող սարք։ Այս մասին հայտնում է ТАСС-ը։ Նշվում է, որ այն թռիչքային դիրքի կարող է բերվել ընդամենը երկու րոպեում։ Այն բավական անաղմուկ է թռչում և վայրէջք կատարում, ինչն ապահովում է սարքի անվտանգությունը։ ԱԹՍ-ի թևերի բացվածքը 2,1 մետր է, երկարությունը՝ 1,2 մետր։ «Կորշուն»-ը նախատեսված է հետախուզության, ինչպես նաև […]
12:28 15.04.2023
Հանրապետության նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը ցավակցական հեռագիր է հղել Վարդան Դևրիկյանի մահվան կապակցությամբ. «Խորը ցավով տեղեկացա գրականագետ, ՀՀ ԳԱԱ Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտի տնօրեն, Վարդան Դևրիկյանի անժամանակ մահվան մասին: Անուրանալի է Վարդան Դևրիկյանի ավանդը հայ գրականագիտության, լրագրության զարգացման և ղարաբաղյան շարժման ու պատերազմի վավերագրության գործում: Նրա հարյուրավոր գիտական ու հրապարակախոսական հոդվածներն ու մենագրությունները յուրաքանչյուր բանասերի, […]
10:52 15.04.2023
Առաջիկա տարիներին արհեստական ինտելեկտը կարող է մասնակիորեն փոխարինել «սպիտակ օձիքով», բայց ոչ սոցիալական հմտություններով մասնագիտություններին. Այս մասին ՌԻԱ Նովոստիին ասել է Synergy կորպորացիայի կարիերայի կենտրոնի տնօրեն, կադրերի ստրատեգ Աննա Ռուդակովան։ Փորձագետն ասել է, որ, ըստ գործատուների, արհեստական ինտելեկտը մոտ ապագայում 100%-ով մասամբ կփոխարինի սպիտակ օձիքով աշխատողներին։ Նրանց թվում են դիզայներներ, թարգմանիչներ, պատճենահանողներ, բանկային մասնագետներ, տուրիստական […]
08:50 15.04.2023
Մեքսիկական Յուկատան թերակղզում՝ Չիչեն Իցայում, հնագետները հայտնաբերել են արտեֆակտ՝ կապված մայաների գնդակով խաղի հետ, գրում է Heritage Daily-ն։ Այն քարե սկավառակ է՝ 32,5 սանտիմետր տրամագծով և 40 կիլոգրամ քաշով։ Դրա վրա գրված է մի տող: Դատելով գրառումից՝ առարկան մեր թվարկության 9-րդ դարին է պատկանում։ Նաև արտեֆակտի վրա երկու ֆիգուրներ են, հավանաբար խաղացողները: «Ձախ կողմը կրում […]
12:23 11.04.2023
Սույն թվականի ապրիլի 20-ին և 21-ին ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիան կանցկացնի տարեկան ընդհանուր ժողով: Ապրիլի 20-ին՝ ժամը 10։00-ին, տեղի կունենան ՀՀ ԳԱԱ Մաթեմատիկական և տեխնիկական գիտությունների, Ֆիզիկայի և աստղաֆիզիկայի, Բնական գիտությունների, Քիմիական և Երկրի մասին գիտությունների, Հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժանմունքների տարեկան ընդհանուր ժողովները: Բաժանմունքների ակադեմիկոս-քարտուղարները կներկայացնեն 2022 թվականի գիտական և գիտակազմակերպական գործունեության հիմնական արդյունքները։ […]
09:03 11.04.2023
NUST MISiS-ը ներկայացրել է ռուսական առաջին գործվածքային ատրճանակը՝ շարժական սարք՝ դաշտում կամ արտակարգ իրավիճակների գոտում փոքր և միջին վերքերը բուժելու համար։ Նախագիծն իրականացվել է Կենսաբժշկական ճարտարագիտության կենտրոնում՝ բիոտպագրության, այսինքն՝ կենդանի բջիջներով 3D տպագրության տեխնոլոգիայի ոլորտում առաջատար ռուսական լաբորատորիայում։ 2003թ.-ին Վլադիմիր Միրոնովը, որը ներկայումս NUST MISiS-ի Կենսաբժշկական ճարտարագիտության REC-ի գիտական ղեկավարն է, հրապարակել է եռաչափ կենսատպագրության […]
22:58 09.04.2023
Չիկագոյի Ֆիլդ թանգարանի գիտնականները պարզել են, որ մրջյունները տարածվել են ամբողջ երկրով մեկ՝ ծաղկող բույսերի հետ համատեղ էվոլյուցիայի միջոցով: Այս մասին հաղորդվում է Evolution Letters ամսագրում հրապարակված հոդվածում։ Հայտնի է, որ մրջյուններն ու անգիոսպերմերը առաջացել են մոտ 140 միլիոն տարի առաջ, որից հետո տարածվել են նոր բնակավայրեր։ Գիտնականները համեմատել են կլիման, ներառյալ ջերմաստիճանը և տեղումները, […]
22:08 09.04.2023
Vulci Foundation-ի մի խումբ հնագետներ պեղումների ժամանակ հայտնաբերել են էտրուսկական դամբարան Vulci-ում՝ հնագույն էտրուսկական քաղաքում, որը գտնվում է ներկայիս կենտրոնական Իտալիայում: Այս մասին հայտնում է Heritage Daily-ն։ Վուլցիում պեղումների ժամանակ գիտնականները հայտնաբերել են էտրուսկական դամբարան, որը թվագրվում է մ.թ.ա. 6-րդ դարով: Դամբարանը փորագրված էր ժայռի մեջ և ծածկված էր երկու սալերով, որոնցից յուրաքանչյուրի լայնությունը 60 […]
19:04 09.04.2023
Ռուսական «Մոտիլյոկ» առողջարանի տարածքում հնագիտական հետազոտություն է անցկացվել և հայտնաբերվել է հնագույն Գորգիպպիա քաղաքի մի մասը։ Anapa Chernomorie-ն հայտնում է անսովոր գտածոյի մասին: «Գորգիպպիա հնագույն քաղաքը, ըստ գիտնականների, գտնվում էր ռուսական դարպասներից մինչև Ռազմական փառքի հրապարակի վերջը և ծովից մինչև Սբերբանկի ներկայիս գրասենյակը և կազակական շուկան», – նշվում է հրապարակման մեջ՝ հավելելով, որ հնագույն Պեղումների […]
18:11 09.04.2023
Թուրքիան ապրիլի 11-ին ուղեծիր դուրս կբերի տեղական արտադրության դիտորդական արբանյակը, հայտարարել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը։ «İMECE-ը՝ մեր առաջին տեղական և ազգային արտադրության բարձրորակ դիտորդական արբանյակը, տիեզերք կարձակվի ապրիլի 11-ին: Մեր պատրաստված մարդկային ռեսուրսներով, մեր տրամադրած հնարավորություններով և զարգացած տեխնոլոգիաներով մենք կշարունակենք լինել համաշխարհային տիեզերական մրցավազքում»,- «Թվիթերում» գրել է Էրդողանը։ Ավելի վաղ Թուրքիայի ղեկավարը […]
15:18 09.04.2023
Կանացի մնացորդներ են հայտնաբերվել շվեդական Vasa ռազմանավում, որը խորտակվել է 1628 թվականին, գրում է Phys.org-ը։ Նավը բարձրացվել է դեռևս 1961 թվականին։ Այնուհետեւ իրականացվել է առաջին հնագիտական հետազոտությունը։ Գիտնականները նախկինում ենթադրում էին, որ նավի վրա կանայք են եղել։ Մասնավորապես կասկածներ են եղել կապված կմախքի հետ, որը ստացել է «Գ» անունը։ Սկզբում պարզվել է, որ այն պատկանում […]
11:53 09.04.2023
Արհեստական ինտելեկտը (AI) կարող է օգնել վերլուծաբաններին և ներդրումային խորհրդատուներին մոդելներ ստեղծել, բայց դուք չեք կարող կուրորեն վստահել փոխանակման գործիքներում ներդրումներ կատարելու նրա որոշումներին, քանի որ ֆինանսական կառավարումը սխալների նկատմամբ շատ զգայուն ոլորտ է, վստահ են Ելենա Լիկովան։ Այս պահին Ռուսաստանի Դաշնության ֆինանսական շուկայում արհեստական ինտելեկտն օգտագործվում է խոշոր ընկերություններում, համենայնդեպս, նրանք փորձարկում են վերլուծական […]
11:39 09.04.2023
Մումիաների շնորհիվ գիտնականները վերականգնել են հնագույն աշխարհի կլիման, գրում է Phys.org-ը՝ International Journal of Wood Culture ամսագրին հղումով։ Մասնագետները վերլուծել են փայտե սալիկներ, որոնք հռոմեական դարաշրջանում ամրացվում էին հանգուցյալի մարմնին՝ նախքան զմռսագործին հանձնելը։ Այս արտեֆակտները պարունակում են ավելի շատ տեղեկություններ, քան անուններ: Գիտնականները ուշադրություն են հրավիրել օղակների վրա, որոնք տեսանելի են ծառի վրա։ Յուրաքանչյուրը նշանակում […]
