22:12 19.03.2023
Եվրոպացի և ամերիկացի գիտնականներն առանձնացրել են մկների այն տեսակը, որոնց մոտ Դաունի սինդրոմ կարող է լինել։ Սա հնարավորություն է տալիս այս կրծողներին օգտագործել Դաունի սինդրոմի դեմ նոր թերապևտիկ մեթոդների փորձարկման համար։ Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Biological Psychiatry ամսագրում։ Դաունի համախտանիշով մարդկանց մոտ մտավոր զարգացման խանգարումները պայմանավորված են նրանով, որ նրանց ԴՆԹ պարունակում է 21-րդ քրոմոսոմի […]
18:31 19.03.2023
Գիտնականները Մարս մոլորակի վրա շինություններ կառուցելու համար էկզոտիկ բետոն են ստացել։ Այս մասին հայտնել է Մանչեսթրի համալսարանը։ Առաջիկա տասնամյակների ընթացքում մարդկությունը ծրագրում է բնակելի բազաներ ունենալ Լուսնի և Մարսի վրա։ Շինարարության համար կպահանջվի բավական շատ շինանյութ, իսկ դրանք տեղ հասցնելու համար մեծ միջոցներ կպահանջվեն։ Տնտեսելու համար գիտնականները որոշել են տեղական ռեսուրսներն օգտագործել որպես շինանյութ։ Բեն […]
16:52 19.03.2023
Վերջին 8 տարում՝ 2012-2020 թվականներին միայն Ռուսաստանում երկու անգամ մեծացել է երիկամի փոխպատվաստման կարիք ունեցող հիվանդների թիվը,ԱՄՆ-ում օրգանի փոխպատվաստման է սպասում 100 հազարից ավելի մարդ։ Այս խնդիրները կարող է լուծել օրգանների բիոտպագրությունը։ Այսօր 3D տպիչները հնարավորություն են տալիս տպագրել բազմաշերտ կառուցվածքներ, որոնցից կարելի է ստանալ անոթներ, մաշկ, ինչպես նաև որոշ օրգաններ։ 2022 թվականին գիտնականներն առաջին […]
15:36 19.03.2023
Ջուրը Երկիր մոլորակի վրա առաջացել է աստերոիդների գոտուց նրա վրա տիեզերական փոքր մարմինների ազդեցության և Յուպիտերի ուղեծրի պատճառով։ Նման կարծիք են հայտնել Ռուսաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիայի քիմիայի և վերլուծական քիմիայի ինստիտուտի գիտնականները։ Ինչպես բացատրել է ակադեմիկոս Միխայիլ Մարովը, Երկիրը և երկրային խմբի մոլորակները ձևավորվել են բարձր ջերմաստիճանային գոտում,որտեղ ջուրը կենտրոնացել են ,այսպես կոչված, ձնային սահմանագոտում։ […]
21:00 18.03.2023
Մեծ Բրիտանիայի Գարֆորթ քաղաքի 1600-ամյա գերեզմանատանը հնագետները հայտնաբերել են հին հռոմեական արիստոկրատի մնացորդներ, գրում է The Guardian-ը։ Կինը հանգչել է կապարե դագաղում։ Գիտնականները գերեզմանատունն անսովոր են անվանում՝ այստեղ թաղված են մարդիկ, ովքեր ապրել են ուշ հռոմեական և վաղ անգլո-սաքսոնական դարաշրջաններում: Բացի արիստոկրատի գերեզմանից, հայտնաբերվել են նաև այդ ժամանակաշրջաններում ապրած տղամարդկանց, կանանց և երեխաների 60 թաղումներ։ […]
16:38 17.03.2023
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը մարտի 16-ին ընդունել է Հայաստանի Հանրապետությունում Վրաստանի նորանշանակ արտակարգ և լիազոր դեսպան Գիորգի Շարվաշիձեին: Շնորհավորելով դեսպանին պաշտոնում նշանակվելու կապակցությամբ՝ նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը համոզմունք է հայտնել, որ Գիորգի Շարվաշիձեն իր արդյունավետ աշխատանքով կնպաստի երկու երկրների միջև տեխնոլոգիական ոլորտի համագործակցության զարգացմանը: Անդրադառնալով նախարարության կողմից իրականացվող գործունեությանն ու ծրագրերին՝ Ռոբերտ Խաչատրյանը […]
10:29 17.03.2023
Միլիոնատեր բլոգերների ռուս բաժանորդները և Dom-2 շոուի մասնակիցները դարձել են կեղծ Apple-ի «հատուկ» գներով գովազդող խաբեբաների զոհը։ Այս մասին հայտնում է «Известия» թերթը։ Խանութը սկսել է գովազդային արշավ՝ ներգրավելով հայտնի բլոգերներին և հայտնիներին, ովքեր խոսում էին ԱՄՆ-ից Apple գաջեթների «ուղղակի առաքումների», ինչպես նաև 2-3 անգամ ավելի ցածր գների մասին։ Տեսագովազդը տեղադրվել է Instagram սոցիալական ցանցի […]
10:15 17.03.2023
Մոսկվայի Ն. Բաումանի անվան պետական տեխնիկական համալսարանի գիտնականներն առաջարկել են Երկրի ուղեծրում տեղադրել սուպերհամակարգիչներ և տվյալների կենտրոններ: Նրանք կարծում են, որ նման լուծումը կնվազեցնի էլեկտրաէներգիայի սպառումը և ջերմային արտանետումները: «Առաջարկվող տիեզերական համալիրը պետք է ներառի արևային մարտկոցներ, էլեկտրամատակարարման և ջերմության հեռացման համակարգ, ինչպես նաև տեղեկատվության արտադրության և մշակման նպատակային սարքավորումներ, տվյալների փոխանցման հեռահաղորդակցության սարքավորումներ: Եթե […]
09:46 17.03.2023
Բանկը պատասխանատվություն չի կրում, եթե անձը ինքնուրույն գումար է փոխանցել խաբեբաներին կամ SMS-ից գաղտնաբառ կամ ծածկագիր է տրամադրել: Գողացված գումարը հնարավոր է վերադարձնել միայն մի քանի դեպքում։ Այս մասին Փրայմ գործակալությանը տված հարցազրույցում ասել է Ռուսաստանի ֆինանսների նախարարության NIFI-ի ֆինանսական գրագիտության կենտրոնի փորձագետ Օլգա Դաինկոն։ «Նույնիսկ եթե «ոստիկանությունից» զանգ եք ստացել, որ բանկի աշխատակիցը գողացել […]
12:40 16.03.2023
Թուրքիայում հնագույն գերեզմանոց է հայտնաբերվել, որտեղ հուղարկավորության եզակի ծեսեր են անցկացվել, գրում է Phys.org-ը՝ Antiquity ամսագրին հղումով։ Սագալասոսում ուսումնասիրություններ կատարելիս հնագետները հանդիպել են դրան։ 333 թվականին այս քաղաքը գրավել է Ալեքսանդր Մակեդոնացին։ Հայտնաբերված արտեֆակտները թվագրվում են մեր դարաշրջանի 100-150 տարի: Այն ժամանակվա մյուս հռոմեական թաղումներից Սագալասոսում գտնվող գերեզմանոցը տարբերվում է դիակիզման եղանակով։ Դիակները տեղում այրվել […]
09:00 16.03.2023
Սոցիալական TikTok կայքը քննարկում է չինական ByteDance մայր ընկերության հնարավոր սփին-օֆը՝ ԱՄՆ-ի ազգային անվտանգության հետ կապված մտահոգությունները լուծելու համար, երեքշաբթի հայտնել է Bloomberg-ը՝ վկայակոչելով խնդրին ծանոթ մարդկանց: Զրուցակիցների խոսքով, նման քայլը դեռևս համարվում է «վերջին միջոց», եթե TikTok-ը չկարողանա համոզել ամերիկյան ղեկավարությանը, որ սոցցանցից որևէ վտանգ չկա ԱՄՆ ազգային անվտանգությանը։ Այնուամենայնիվ, այս սցենարում ByteDance-ից հնարավոր […]
08:19 16.03.2023
Բելգորոդի Պետական Ազգային Հետազոտական Համալսարանի (NRU «BelSU») գիտնականները Ռուսաստանի եվրոպական մասի բնակչության շրջանում ծնկահոդի օստեոարթրիտի զարգացման նոր գենետիկ գործոններ են հայտնաբերել, նրանց աշխատանքի արդյունքները հրապարակվել են Life ամսագրում: Օստեոարթրիտը հիվանդություն է, որի դեպքում հոդի քայքայումը տեղի է ունենում հոդը ձևավորող աճառի, կապանների, մկանների և այլ կառույցների քայքայման պատճառով: Ըստ հետազոտողների՝ այս հիվանդության նկատմամբ զգայունությունը որոշվում […]
08:07 16.03.2023
Կոլորադոյի համալսարանի գիտնականները պարզել են, որ լեռնագնացները Էվերեստի վրա թողնում են սառած մանրէաբանական հետք: Հետազոտության արդյունքները ներկայացված են Arctic, Antarctic, and Alpine Research ամսագրում հրապարակված հոդվածում: Իրենց աշխատանքում գիտնականները վերլուծել են 8 հազար կմ բարձրության վրա գտնվող ավտոկայանատեղիից վերցված նմուշներ։ Այս պահին լեռնագնացները հիմնել են իրենց վերջին ճամբարը՝ նախքան լեռը բարձրանալը: Հարմար է, քանի որ […]
11:38 15.03.2023
Հեղինակավոր Forbes ամսագիրը հայկական Ucraft կայքերի կոնստրուկտորն ընդգրկել է 2023թ. կայքերի ստեղծման լավագույն անվճար գործիքների ցանկում։ «Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ Ucraft-ի հետ նույն ցանկում են GoDaddy-ը, WordPress-ը, Mailchimp-ը, Wix-ը և այլ հայտնի գործիքներ։ Forbes Advisor Small Business անկախ խմբագրական թիմը մանրամասն մեթոդաբանությամբ վերլուծել է վեբ կայքերի ստեղծողներին և առանձնացրել փոքր բիզնեսի համար կայքերի ստեղծման 10 լավագույն գործիքները: […]
08:08 15.03.2023
Սեչենովի անվան համալսարանի Սկլիֆոսովսկու անվան կլինիկական բժշկության ինստիտուտի մասնագետները միկրոչիպ են ստեղծել՝ միաժամանակ ավելի քան 120 ալերգենների նկատմամբ ալերգիա որոշելու համար։ Այս մասին գրում է «Gazeta.Ru»-ն՝ հղում անելով համալսարանի մամուլի ծառայությանը։ Փորձարկման համակարգը ներառում է սննդի, ծաղկափոշու, էպիդերմիսի, տան փոշու, կենդանիների, բորբոսների և միջատների անտիգենները: Ըստ մշակողների՝ չիպն անվտանգ է օգտագործման համար և վերացնում է […]
08:06 14.03.2023
Հարավային դաշնային համալսարանի (SFU) Նանոտեխնոլոգիայի, էլեկտրոնիկայի և գործիքավորման ինստիտուտի աշխատակիցները ածխածնային նանոխողովակների վրա հիմնված նանոգեներատորներ են մշակում ազոտի ավելացումով, որոնք քաղաքային աղմուկի և մարդկային խոսակցության դեֆորմացիաներն ու թրթռումները վերածում են էլեկտրական էներգիայի: Այս մասին հայտնում է «Scientific Russia» պորտալը։ Նյութը նշում է, որ այս գեներատորները կդառնան ինքնավար էներգիայի նորարարական աղբյուրներ կրելի էլեկտրոնիկայի համար՝ էլեկտրոնային ժամացույցներ, […]
08:18 13.03.2023
Ռուրի համալսարանի գիտնականները հայտնաբերել են կենդանիների մոտ ինքնագիտակցության գոյության հիմնական չափանիշները, որոնց համաձայն որոշ թութակներ, առնետներ և այլ կենդանիներ ունեն այն: Հետազոտությունը հրապարակվել է Cognition ամսագրում: Ինչպես նշում են աշխատության հեղինակները, ժամանակակից գիտությունը հաճախ գիտակցությունը դիտարկում է որպես երկու ծայրահեղ վիճակ՝ այն կամ կա, կամ չկա։ Մեկ այլ տեսակետ այն է, որ տարբեր տեսակներ ունեն […]
19:29 12.03.2023
Եգիպտոսի Քենա նահանգում հնագիտական պեղումների ժամանակ հայտնաբերվել է սֆինքսի արձան, որը, հավանաբար, պատկերում է հռոմեական կայսր Կլավդիոսին, հայտնում է Զբոսաշրջության և հնությունների նախարարությունը։ Նշվում է, որ Այն Շամսի համալսարանի հնագիտական առաքելությանը` հնությունների նախկին նախարար Մամդուհ ալ-Դամաթիի գլխավորությամբ, հաջողվել է Դենդերայի տաճարային համալիրից դեպի արևելք գտնել Հռոմեական կայսրության ժամանակաշրջանի տաղավար: Հետազոտողը հայտնել է, որ կրաքարե արձանը […]
18:53 12.03.2023
Apple-ը ստեղծել է Apple Music Classical հավելվածը դասական երաժշտություն լսելու համար։ Այդ մասին գրում է Tech Crunch-ը։ Նոր Apple Music Classical հավելվածը դեռ հասանելի չէ ներբեռնման համար. ամբողջական թողարկումը սպասվում է 2023 թվականի մարտի 28-ին: Նշվում է, որ երաժշտություն լսելու ծառայությունը կաշխատի ամբողջ աշխարհում, բացառությամբ Ռուսաստանի, Պակիստանի, Թայվանի, Թուրքիայի, Աֆղանստանի, Չինաստանի, Կորեայի և Ճապոնիայի։ Apple […]
16:16 12.03.2023
ԱՄՆ-ի Օդագնացության և տիեզերական հետազոտությունների ազգային վարչությունը (NASA) կիրակի օրը՝ մարտի 12-ին, հրապարակել է Ռոսկոսմոսի միակ կին տիեզերագնաց Աննա Կիկինայի ելքը Crew Dragon-5 տիեզերանավի պարկուճից։ Կադրերում երևում է, թե ինչպես են SpaceX-ի աշխատակիցներն օգնում Կիկինային թողնել վայրէջքի պարկուճը և ոտքի կանգնել։ Ժամը 05:02-ին մոտ 19 ժամ տևած ինքնավար թռիչքից հետո նավը ցած է ընկել Մեքսիկական […]
11:50 12.03.2023
Բավական հազվագյուտ երկնային երևույթ՝ անզեն աչքով տեսանելի միանգամից մի քանի մոլորակների առկայություն, կարելի է դիտարկել մարտին, ՌԻԱ Նովոստիին Պլանետարիումների միջազգային օրվա կապակցությամբ ասել է Մոսկվայի Պլանետարիումի գիտական ղեկավար Ֆաինա Ռուբլևան։ Planetaria-ի միջազգային օրը նշվում է ամեն տարի մարտի երկրորդ կիրակի օրը։ 2023 թվականին այն ընկնում է մարտի 12-ին։ «Երեկոյան Վեներան կփայլի արևմտյան հորիզոնում: Այն կարելի […]
09:28 11.03.2023
Ամերիկացի գիտնականները համեմունքների տարաներն անվանել են խոհանոցի ամենակեղտոտ իրերը։ Հետազոտության արդյունքները մեջբերում է Express-ը՝ հղում կատարելով Journal of Food Protection-ին: Հետազոտության 370 մասնակիցներին գիտնականները խնդրել են պատրաստել հնդկահավով բլիթներ և աղցան: Մինչ այդ մասնագետները միսը վարակել էին MS2 բակտերիոֆագով, որը մարդկանց համար վարակվածության չափման անվտանգ ցուցանիշ է։ Երբ հետազոտության մասնակիցներն ավարտել են ճաշ պատրաստելը, գիտնականները […]
11:00 10.03.2023
ԱՄՆ ներքին անվտանգության նախարարության կիբերանվտանգության և ենթակառուցվածքների պաշտպանության գործակալության (CISA) ղեկավար Ջեն Իսթերլին անհանգստացած է արհեստական ինտելեկտի տեխնոլոգիաների, այդ թվում՝ ChatGPT չաթ բոտի զարգացման հետ կապված ռիսկերով։ «Հաջորդ մեծ բանը, որին մենք շարժվում ենք, ChatGPT-ն ու արհեստական ինտելեկտն է: Ես մտահոգված եմ այս տեխնոլոգիայի արագացումով և կիրառմամբ՝ չհասկանալով դրա հետ կապված ռիսկերը», – ասել է […]
10:32 08.03.2023
Ռուս միակ կին տիեզերագնաց Աննա Կիկինայի թռիչքից հետո վերականգնողական առաջին փուլը տեղի կունենա ՆԱՍԱ-ի Ջոնսոնի տիեզերական կենտրոնում՝ Հյուսթոնում (Տեխաս), հայտնում է ՏԱՍՍ-ը՝ Ռոսկոսմոսի մամուլի ծառայությանը հղումով։ Նշվում է, որ գործընթացը կանցկացվի Ռուսաստանի Դաշնության մասնագետների ղեկավարությամբ։ «Crew Dragon տիեզերանավի թռիչքից հետո Roscosmos-ի տիեզերագնաց Աննա Կիկինան կանցնի վերականգնման նախնական փուլը ՆԱՍԱ-ի Ջոնսոն տիեզերական կենտրոնում Հյուսթոնում», – ասվում […]
21:48 07.03.2023
Ամերիկյան Apple ընկերությունը ներկայացրել է iPhone 14-ը և iPhone 14 Plus-ը նոր՝ դեղին գույնով։ Հայտարարությունը պաշտոնական կայքում հրապարակվել է մարտի 7-ին։ Նոր գույնը հասանելի չի լինի iPhone 14 Pro մոդելների համար: Մինչ այդ Apple-ի սմարթֆոնը հասանելի էր սև, կապույտ, մանուշակագույն, սպիտակ և կարմիր գույներով։
23:22 03.03.2023
Եգիպտոսի հայտնի Քեոփսյան բուրգում նոր միջանցք է հայտնաբերվել, հայտնում է Al-Ahram թերթը՝ վկայակոչելով Եգիպտոսի զբոսաշրջության եւ հնությունների նախարար Ահմեդ Իսային։ Միջանցքի երկարությունը 9 մետր է, լայնությունը՝ 2,1 մետր։ Այն հայտնաբերվել է Գիզայի հուշարձանների սկանավորման ժամանակ, որը սկսվել է 2015 թվականին: Իսան հավելել է, որ աշխատանքներն իրականացվել են նախարարության, Եգիպտոսի հնությունների բարձրագույն խորհրդի և ԱՄՆ-ի, Ֆրանսիայի, […]
09:38 03.03.2023
Վաշինգտոնի և արևմտյան իմպերիալիզմի կողմից հրահրված միջուկային պատերազմի սպառնալիքը կհանգեցնի մարդկության անհետացմանը՝ Twitter-ում գրել է ամերիկացի քաղաքական գործիչ Ջեֆրի Յանգը՝ մեկնաբանելով Իլոն Մասկի խոսքերը ծնելիության նվազման վտանգի մասին։ Tesla-ի ղեկավարն օգոստոսին ասել էր, որ ժողովրդագրական անցքը, որը կապված է ծնելիության նվազման հետ, շատ ավելի մեծ վտանգ է ներկայացնում քաղաքակրթության համար, քան գլոբալ տաքացումը։ «Իլոն Մասկը […]
08:18 03.03.2023
Հնդիկ աստղագետները Արյաբհաթայի դիտորդական գիտությունների գիտահետազոտական ինստիտուտից հայտնել են երկու նոր բևեռների՝ կատակլիզմիկ փոփոխականների հայտնաբերման մասին՝ ուժեղ մագնիսական դաշտով երկուական աստղային համակարգերում: Հոդվածի նախնական տպագրությունը դիտարկումների արդյունքներով հրապարակված է arXiv շտեմարանում։ Կատակլիզմիկ փոփոխականները (CV) երկուական աստղային համակարգեր են, որոնք բաղկացած են սպիտակ թզուկից և հիմնական հաջորդականության աստղից, որոնք մի քանի անգամ ավելացնում են իրենց պայծառությունը […]
22:44 02.03.2023
Պայծառ արբանյակները փչացրել են Hubble աստղադիտարանի պատկերների ավելի քան 2,7%-ը։ Այս մասին հոդված է հրապարակվել Nature Astronomy-ում։ Ներկայումս ուղեծրում կան հազարավոր արբանյակներ, որոնցից շատերը երկար ժամանակ չեն գործում։ Որոշ արբանյակներ ակնհայտորեն տեսանելի են անզեն աչքով որպես շարժվող աստղեր, սակայն դրանք հատկապես տեսանելի են աստղադիտակի միջոցով: Այս կապակցությամբ աստղագետները բազմիցս դժգոհություն են հայտնել, քանի որ արբանյակը […]
10:56 02.03.2023
Հայաստանի հնագույն Մեծամոր բերդաքաղաքում հայտնաբերվել է դամբարան, որը թվագրվում է Եգիպտոսում Ռամզես II-ի օրոք և մ.թ.ա. 1300-1200 թվականներին, հայտնում է Nauka w Polsce կայքը։ Գերեզմանում թաղված են տղամարդ և կին, ովքեր, նախնական հաշվարկներով, մահացել են 30-40 տարեկանում։ Նրանք հավանաբար զույգ էին։ Մնացորդները լավ պահպանված են։ «Նրանց մահը առեղծված է, քանի որ մենք չգիտենք դրա պատճառները: […]
