18:12 21.01.2024
Քրոնիկ սթրեսի դեպքում ընդհանուր իմունային համակարգը տուժում է: Սրա ֆոնին փոփոխություններ են տեղի ունենում նաև բերանի խոռոչում, Գազետա.Ru-ին պատմել է ատամնաբույժ-թերապևտ, պարոդոնտոլոգ, բ.գ.թ. Ելենա Մարտինովան։
Այսպիսով, ըստ նրա, սթրեսը հանգեցնում է վահանաձև գեղձի և ենթաստամոքսային գեղձի հորմոնների խախտման։ Հանքային նյութափոխանակությունը տուժում է, ինսուլինի մակարդակը բարձրանում է:
«Ատամների համար սա հղի է էմալի ամրության նվազմամբ, լնդերի և ոսկրային հյուսվածքի անոթներում միկրոշրջանառության խախտմամբ։ Կորտիզոլի անընդհատ բարձր մակարդակը բերում է պարոդոնտի հյուսվածքների բորբոքային պրոցեսների սրացման»,- ասել է բժիշկը։
Նա նաև նկատել է, որ սթրեսային սնվելը շատերին ծանոթ օրինակ է: Քաղցր, ալյուր, գազավորված և ալկոհոլային ըմպելիքները համակցված են բերանի խոռոչում թթվի մակարդակը բարձրացնելու և բակտերիաների ակտիվ աճի համար: Միևնույն ժամանակ, բերանի խոռոչի կանոնավոր հիգիենան հաճախ հետին պլան է մղվում նման սթրեսային դեպքերում։ Սթրեսային իրավիճակում մարդու մոտ նկատվում է թքի քանակի նվազում, ինչպես նաև թքագեղձերի բջիջների կողմից պաշտպանիչ գործոնների արտազատման նվազում, և ճնշվում է օգտակար բակտերիաների բազմացումը։ Դրա պատճառով հնարավոր է հերպեսային վարակի և բերանի խոռոչի քենդիոզի հրահրում, ավելացրել է ատամնաբույժ Մարտինովան։
«Արդյունքը լնդերի բորբոքում և արյունահոսություն է, բազմակի կարիես, ստոմատիտ, չոր բերան, ցավ, այրոց խոսելիս և ուտելիս, համային զգայունության խանգարում: Իսկ թերապիայի ընթացքում ընդունված հանգստացնողներն ու հակադեպրեսանտները նույնպես նվազեցնում են թքի արտադրությունը»,- նշել է նա։
Սթրեսի ֆոնին կարող են ակտիվանալ նաև վատ սովորությունները, օրինակ՝ անընդհատ լիզելու, շուրթերը կծելու կամ առարկաները կրծելու սովորությունը (մատիտներ, եղունգներ, գրիչներ): Սա հանգեցնում է շուրթերի, լնդերի և էմալի մշտական վնասվածքի: Իսկ խրոնիկական վնասվածքը ժամանակի ընթացքում կարող է վերածվել նախաքաղցկեղային վիճակի: Ըստ նրա՝ երկարատև սթրեսի և մկանային տոնուսի բարձրացման մեկ այլ ցուցիչ է առավոտյան հոդերի և ծնոտների ցավը, կտկտոցը, ճռճռոցը, ատամների կրճտոցը և գլխացավերը: Ապագայում դա հանգեցնում է պաթոլոգիական քայքայումի, շարժունակության ավելացման և ատամների տեղաշարժի: Որպես հետևանք, գերծանրաբեռնվածությունն անխուսափելիորեն հանգեցնում է ոսկրերի կորստի և ատամների հեռացման:
«Մենք չենք կարող խուսափել սթրեսից, բայց կարող ենք նվազեցնել ատամների և լնդերի հիվանդությունների վտանգը: Ատամների հիգիենան տանը պարտադիր է: Վեց ամիսը մեկ այցելեք ձեր ատամնաբույժին մասնագիտական հիգիենայի և հետազոտության համար, նույնիսկ եթե ոչինչ չի ցավում»,- եզրափակել է բժիշկը։
11:11 08.08.2025
«Ոսկե գնդակի» 30 հավակնորդներըFrance Football-ը հրապարակել է «Ոսկե գնդակի» 30 հավակնորդների անունները: Տարվա լավագույն ֆուտբոլիստի մրցանակին հավակնում են՝ Ուսման Դեմբելեն – ՊՍԺ Ջանլուիջի Դոնարուման – ՊՍԺ Ջուդ Բելինգհեմը – «Ռեալ Մադրիդ» Դեզիրե Դուեն – ՊՍԺ Դենզել Դյումֆրիսը – «Ինտեր» Էռլինգ Հոլանդը – «Մանչեսթեր Սիթի» Սերու Գիրասին – «Բորուսիա Դորտմունդ» Վիկտոր Դյոկերեշը – «Սպորտինգ»/«Արսենալ» Աշրաֆ Հաքիմին – ՊՍԺ Հարի […] ...
10:49 08.08.2025
Վաշինգտոնում ակնկալվող Փաշինյան-Թրամփ և Փաշինյան-Թրամփ-Ալիև բանակցությունների օրակարգը հայտնի էՎաշինգտոնում վարչապետ Փաշինյանը երկկողմ հանդիպում կունենա Միացյալ Նահանգների նախագահի հետ, ապա եռակողմ հանդիպում՝ Դոնալդ Թրամփի ու Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ՝ միտված տարածաշրջանում խաղաղության, բարօրության և տնտեսական գործակցության առաջմղմանը։ Միացյալ Նահանգներում են «Լուրերի» նկարահանող խմբերը: «Նախ տեղի կունենա Փաշինյան-Թրամփ հանդիպում, որի ընթացքում նախատեսվում է ստորագրել էներգետիկային, արհեստական բանականությանը, «Խաղաղության խաչմերուկին» վերաբերող փաստաթղթեր: Ինչ վերաբերում է ամենաքննարկվող հարցին՝ […] ...
10:45 08.08.2025
Լոռու քրեական ոստիկանները հայտնաբերել են մեծ քանակությամբ կեղծ ալկոհոլային խմիչքՔրեական ոստիկանության Լոռու մարզային վարչության ծառայողները ստացել էին օպերատիվ տեղեկություն, որ Վանաձորի Նարեկացու փողոցում փաստացի բնակվող 38-ամյա տղամարդը տանը և կից շինություններում շշալցնում է կեղծ ալկոհոլային խմիչքներ, դրանց փակցնում կեղծ պիտակներ ու դրոշմանիշներ, ապա իրացնում: Տեղեկությունը ստուգվեց ու հաստատվեց: Օգոստոսի 4-ին հայտնաբերվեցին արդեն շշալցված մեծ քանակությամբ կեղծ օղիներ ու կոնյակներ, տարաներով սպիրտ, ինչպես նաև խցաններ, […] ...
10:36 08.08.2025
Սևանա լճի ջրի միջին ջերմաստիճանն առափնյա հատվածում՝ օգոստոսի 8-ի 08։00 դրությամբՍևանա լճի ջրի միջին ջերմաստիճանն առափնյա հատվածում օգոստոսի 8-ի 08։00 դրությամբ կազմել է 21.2 աստիճան: Այս մասին հայտնում է ՇՄ նախարարությունը։ ...
10:21 08.08.2025
«Բարսելոնան» 8 ֆուտբոլիստի չի գրանցել առաջին թիմում«Բարսելոնան» 8 ֆուտբոլիստի դեռ չի գրանցել առաջին թիմում, հայտնում է Marca-ն: Մարկուս Ռեշֆորդը, Էրիկ Գարսիան, Վոյցեխ Շյեսնին, Ժերար Մարտինը, Հեկտոր Ֆորտը, Օրիոլ Ռոմեուն, Ռունի Բարդեգջին ու Մարկ Բերնալը դեռ գրանցում չունեն տարբեր պատճառներով: 2025/26 մրցաշրջանը կատալոնացիների համար պաշտոնապես մեկնարկում է օգոստոսի 16-ին՝ Լա լիգայի առաջին տուրի «Մալյորկայի» հետ խաղով: Եթե մինչև այդ օրն ակումբը չգրանցի […] ...
10:00 08.08.2025
ԱՄՆ-ը կարող է վերանայել Ճապոնիայի նկատմամբ սահմանված մաքսատուրքերըՃապոնիան և Միացյալ Նահանգները համաձայնության են եկել փոփոխել ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի հրամանագիրը այն մասում, որը չի արտացոլում ճապոնական ապրանքների մաքսատուրքերի վերաբերյալ նախկինում ձեռք բերված համաձայնությունները, ԱՄՆ կատարած այցից հետո լրագրողներին հայտարարել է Ճապոնիայի տնտեսական վերականգնման նախարար Ռյոսեյ Ակազավան։ «Ցավալի է, որ բյուրոկրատական պատճառներով ամերիկյան կողմը հրապարակեց և սկսեց իրականացնել նախագահական հրամանագիր, որի բովանդակությունը տարբերվում […] ...
