12:24 15.07.2019
Այն մասին, որ Շիրակի դաշտավայրը հնագիտական ու պատմագիտական հարուստ շերտեր է թաքցնում, վկայում են հայ և օտար հնագետների համատեղ պեղումները: Ներկայիս բնակավայրերից ու գյուղերից շատերը կառուցված են հին բնակատեղիների կամ դամբարանադաշտերի վրա, որոնք, հաճախ է լինում, որ ի հայտ են գալիս ոչ միայն մասնագիտական ուսումնասիրությունների, այլև սովորական հողային աշխատանքների ժամանակ:
Այդպես է եղել Սառնաղբյուր գյուղում: Իր տնամերձում փորման աշխատանքների ժամանակ մի քանի տարի առաջ Ռուզվելտ Թորոսյանը 14 դամբարան է հայտնաբերել, որոնց հիմնական մասը դեռ մասնագիտական ուսումնասիրության չի ենթարկվել:
Ռուզվելտ Թորոսյանը տան բակում առաջին դամբարանը հայտաբերել է մոտ 30 տարի առաջ: Տնամերձ հողամասում զուգարանի համար փոս է փորել, հողաշերտը հեռացնելուց հետո բահի շեղբը դեմ է առել անսովոր մեծության սալաքարի, հետաքրքրությունից ելնելով շարունակել է փորել ու տեսել է, որ գտածը սովորական քար չէ, այլ դամբարանի վերնամաս:
«Զգացի, որ կողքերից էլ են մեծ, անմշակ տուֆ քարեր տեղադրված, էդ քարերը հանեցի, ու շարունակությունը մոտ 2 մետր էլի տուֆից անտաշ ու անմշակ քարեր էին շարված»,- պատմում է Սառնաղբյուր գյուղի բնակիչ Ռուզվելտ Թորոսյանը:
Հայտնաբերած դամբարանի տարածքը հետագայում դարձնում է կարտոֆիլի պահեստարան, սկսում է լայնացնել ու իր սեփական ուսումնասիրություններն իրականացնել:
Դամբարանները մոտ 3 մետր խորության են, իսկ ծածկաքարերը շարված են հատուկ տեխնոլոգիայով, միջնամասերում սեպաձև քարեր՝ քիվիթներ են տեղադրված, որոնք հավանաբար առաստաղի հսկա քարերը փլուզումից պաշտպանելու դեր են կատարել: Դամբարանի ներսում լցված հողաշերտն էլ տարբերվում է՝ ավելի փափուկ է ու փխրեցված:
Տանտիրոջ, այսպես ասած, ոչ մասնագիտական պեղումները շարունակվում են նաև հիմա: Տան նկուղի տարածքն է փորձել ընդլայնել ու կրկին հսկա քարերի է հանդիպել: Հարմարեցված գործիքներով հողաշերտն է հեռացնում, փորձում է գտնել դամաբարանի մուտքը:
«Իմ տունը սարքված է հիմնականում դամբարանների վրա»,-կատակով նշում է 70 ամյա «հնագետը»:
Փորման աշխատանքների ընթացքում կճուճների, սափորների ու խեցեղենի բազմաթիվ կտորներ էլ է գտել: Առանձնացրել է հողաշերտից: Ասում է՝ բնանյութը տարբեր է, ենթադրում է, որ դրանց մի մասը հնարավոր է ժամանակին Սառնաղբյուր են բերվել դրսից:
Այգու տարածքի դամբարաններից հայտնաբերել է նաև ամբողջական ու լավ պահպանված կճուճներ: Մի քանիսը պահում է տանը: Ցուցանմուշներ դարձած հազարամյակների պատմություն ունեցող կավե կճուճների մեջ եղել է նաև փոքրիկ սափոր, որը Ռուզվելտ պապն անզգուշաբար կոտրել է:
«Իմ կարծիքով՝ յուղի աման է, որ քարավանների գնալուց առևտրականները հիմնականում իրենց հետ որպես սնունդ են տեղափոխել: Թե՞ ճրագի ձեթ են տեղափոխել, հայտնի չէ: Սա ոչ գինու համար է, ոչ էլ կարող է ջրի լինել»,-կոտրված սափորը ցուցադրելով՝ ասում է սառնաղբյուրցի պապիկը:
Սեփական տան տարածքը փաստորեն հնագիտական վայր է համարվում, իսկ համապատասխան օրենքով գտածոները ենթակա չեն տեղաշարժման, անգամ եթե հայտաբերվել են սեփականություն հանդիսացող տարածքում, իսկ այդ մասին հայտնաբերողը պետք է տեղեկացնի պատկան կառույցներին: Առաջին դամբարանը հայտաբերելուց հետո Ռուզվելտ Թորոսյանը հայտնել է գյուղապետին, բայց այդպես էլ մասնագիտական ուսումնասիրություններ չեն եղել:
Դամբարանի փորման աշխատանքները դադարեցվել են, մինչև նախարարության մասնագիտական խումբ ժամանի Սառնաղբյուր: Միայն ուսումնասիրություններից հետո կպարզվի, թե գտածոները որ ժամանակաշրջանին են պատկանում և պատմական ինչ արժեք են ներկայացնում: Դրանից հետո տարածքը կընդգրկվի մարզի 9 պատմական գոտիներից մեկում և կհայտնվի պետական պահպանության ներքո:
11:38 25.04.2024
Տյումենի մոտ ջրի մակարդակի նոր բարձրացում է սպասվում10:48 25.04.2024
Օպերատիվ իրավիճակը հանրապետությունում ապրիլի 23-ից 25-ը10:43 25.04.2024
Էլեկտրական շչակի գործարկում Լոռի Բերդ համայնքի Լեջան բնակավայրում10:39 25.04.2024
Բժիշկը ցրել է մրգեր ուտելու մասին միֆը10:27 25.04.2024
Տարադրամի փոխարժեքները ապրիլի 25-ին09:34 25.04.2024
Հնդկական համեմունքները կարող են քաղցկեղածին նյութ պարունակել09:20 25.04.2024
«Մանչեսթեր Յունայթեդը» սեփական հարկի տակ հաղթել է «Շեֆիլդին»08:43 25.04.2024
Սպերցյանը ճանաչվել է «Բալթիկայի» հետ խաղի լավագույն ֆուտբոլիստ08:28 25.04.2024
Ճապոնական կղզին անհայտ պատճառով մնացել է առանց էլեկտրականության08:18 25.04.2024
Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է08:05 25.04.2024
ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ23:48 24.04.2024
Բրյուսելում հարգել են Հայոց Ցեղասպանության զոհերի հիշատակը23:25 24.04.2024
Շոյգուն Իվանովին ազատել է պաշտպանության փոխնախարարի պաշտոնից21:09 24.04.2024
Արտակարգ դեպք՝ Սևանում. հրկիզել են «Audi A4»-ը20:50 24.04.2024
Կրիշտիանուն մոլորակի լավագույն հարձակվողն է. Ռոսսի20:16 24.04.2024
Անգլիացի ամուսինները վերանորոգել են խոհանոցը և գտել 17-րդ դարի գանձ20:05 24.04.2024
Բայդենը ստորագրել է Ուկրաինային օգնության մասին օրինագիծը19:09 24.04.2024
Կյանքից հեռացել է ականավոր գիտնական Նիկոլայ Հովհաննիսյանը18:35 24.04.2024
Կամո գյուղում հրդեհ է բռնկվել18:16 24.04.2024
ՊՍԺ-ն պատրաստ է 200 միլիոն եվրո վճարել Լամին Յամալի համար17:47 24.04.2024
Չավին շատ շուտ հայտարարեց «Բարսելոնայից» հեռանալու մասին․ Վենգեր17:22 24.04.2024
Բայրամյանը ցանկանում է կարիերան ավարտել «Ռոստովի» կազմում17:00 24.04.2024
Հայտնի են Եվրո-2024-ը սպասարկող մրցավարները16:43 24.04.2024
Արարատ Միրզոյանն այցելել է Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր16:27 24.04.2024
Աբխազիան հարգում է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը16:08 24.04.2024
Հայաստան Մ16 հավաքականն առաջին հաղթանակն է տարել ՈւԵՖԱ-ի մրցաշարում15:47 24.04.2024
Եվս 7 հայ բռնցքամարտիկ այսօր կփորձի մեդալ ապահովել․ ԵԱ11:27 25.04.2024
Բողոքի ակցիայի մասնակցի կողմից ոստիկանի օրինական ծառայողական գործունեությանն առերևույթ միջամտելու, նրա նկատմամբ բռնություն գործադրելու դեպքով նախաձեռնվել է քրեական վարույթ2024 թ․ ապրիլի 24-ին ՀՀ ՆԳՆ ոստիկանությունից հաղորդում է ստացվել այն մասին, որ նշված օրը Երևան քաղաքի Իսակովի պողոտայում անցկացվող բողոքի ակցիայի մասնակիցներից մեկը, չենթարկվելով Ոստիկանության ծառայողի՝ հասարակական կարգը պահպանելու պահանջին, հարվածներ է հասցրել նրան։ Դեպքի առթիվ ՀՀ քննչական կոմիտեի Երևան քաղաքի քննչական վարչության Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջանի քննչական բաժնում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 452-րդ հոդվածի 3-րդ […] ...
11:19 25.04.2024
Հրամանատարական հավաքի մասնակիցները հետևել են նոր մոտեցումներով ցուցադրական պարապմունքինՀրամանատարական հավաքի մասնակիցները հետևել են նոր մոտեցումներով ցուցադրական պարապմունքին, հայտնում է ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը: Մանրամասները՝ տեսանյութում: ...
09:42 25.04.2024
Վեդանտ Պատելը անդրադարձել է հարցին, թե արդյոք ԱՄՆ-ը ներգրավված է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման գործընթացումԱՄՆ պետքարտուղարության խոսնակի տեղակալ Վեդանտ Պատելը ճեպազրույցի ժամանակ անդրադարձել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման գործընթացին: Հարց է հնչել, թե արդյոք ԱՄՆ-ը ներգրավված է գործընթացում, այս կապակցությամբ ԱՄՆ Կովկասյան բանակցությունների հարցերով ավագ խորհրդական, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ Լուիս Բոնոն ծրագրո՞ւմ է այցելել տարածաշրջան: «Պետարտուղարը նշեց իր X-ում, որ մենք ողջունում ենք այն հայտարարությունը, որ Հայաստանը […] ...
08:05 25.04.2024
ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներՓրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ։ Փակ են Արագածոտնի մարզում «Ամբերդ» բարձր լեռնային օդերևութաբանական կայանից դեպի Ամբերդ ամրոց և Քարի լիճ տանող ավտոճանապարհները: Արարատի մարզի Գետափնյա գյուղի մոտ գտնվող կամրջի հետիոտնի համար նախատեսված հատվածում տեղի է ունեցել մասնակի փլուզում, ինչի հետևանքով կամրջով երթևեկությունը դադարեցվել է։ ...
22:37 24.04.2024
Ինչպե՞ս են Ստամբուլում նշել Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցըՍտամբուլում արգելել են ցեղասպանության զոհերի ոգեկոչման արարողությունը: Ինչո՞վ են պատճառաբանել արգելքը: Թեմային «Հորիզոնի» տաղավարում անդրադարձել է Արտյոմ Երկանյանը։ ««Ապրիլի 24. հիշատակի պլատֆորմ» կոչվող հասարակական այդ միավորումը հայտ էր ներկայացրել իշխանություններին՝ խնդրելով ապրիլի 24-ին արտոնել միջոցառումը Ստամբուլում, և այս անգամ միջոցառումն առաջարկվում էր անցկացնել թատրոնի շենքի առջև: Այն Քադըքյոյ թաղամասում է, և ինչպես և սպասվում էր, […] ...
19:55 24.04.2024
Չինաստանում ՀՀ դեսպանատանը Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի երեկո է անցկացվելՉինաստանում Հայաստանի Հանրապետության դեսպանատանն ապրիլի 24-ին Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցին նվիրված հիշատակի երեկո է անցկացվել: «Արմենպրես»-ի թղթակցի փոխանցմամբ, հիշատակի միջոցառման սկզբում դեսպանության տարածքում տեղադրված խաչքարի մոտ տեղի է ունեցել խնկարկման արարողություն և մոմավառություն։ Այնուհետև ՀՀ դեսպան Վահե Գևորգյանը, դեսպանության աշխատակիցները, Չինաստանի հայ համայնքի ներկայացուցիչներն ու այդ երկրում կրթություն ստացող հայ ուսանողները մեկ րոպե լռությամբ հարգել […] ...