Շիրակի մարզը սեպտեմբերի 21-ին 7000 զբոսաշրջիկներից միայն 2100-ի գիշերակացն է կարողացել ապահովել

Օգոստոսին անցկացված Գյումրու օր տոնակատարությանը և սեպտեմբերի 21-ին Շիրակի մարզ են այցելել հազարավոր զբոսաշրջիկներ: Այցելուների թիվն ու հետաքրքրվածությունը Գյումրու հանդեպ առիթ էին, որ ոլորտի պատասխանատուները ուսումնասիրություններ կատարեին՝ համոզվելու, թե զբոսաշրջիկներն ինչպես են գնահատում ծառայությունների որակը և ինչքանով են գոհ սպասարկումից։

Տուրիստների դժգոհությունները, պարզվում է, հիմնականում վերաբերել են գիշերակացի ապահովմանը: Ոչ միայն այս խնդիրը, այլև մարզի տուրիստական ներուժի օգտագործման հնարավորություններն են այսօր քննարկել ոլորտի ներկայացուցիչները:

Գյումրու տոնին քաղաքը մոտ 5000 զբոսաշրջիկ է ընդունել, որից միայն 300-ն է գիշերել Գյումրիում, իսկ Անկախության տոնին այցելել է 7000-ը, սպասվածից թեև կրկնակի քիչ, բայց այս քանակով անգամ հյուրերին հնարավոր չի եղել գիշերակացով ապահովել: Գիշերելու հնարավորություն ունեցել է միայն 2100 մարդ: Շիրակի տուրիզմի զարգացման և հետազոտական կենտրոնի համակարգող Նաիրա Գրիգորյանի խոսքերով՝ տոնակատարությունների օրերին Գյումրի այցելած հյուրերը հենց գիշերակացի բացակայությունից էլ դժգոհել էին։

Քաղաքն իր ենթակառուցվածքներով ու սպասարկման ծառայություններով, ըստ ուսումնասիրությունների, դեռ պատրաստ չէ մեծաթիվ զբոսաշրջիկների ընդունել։ Սա քննարկման առանցքային թեման էր: Մարզը մեծ հյուրանոցների կառուցման խնդիր ունի: Շիրակի մարզպետարանը հյուրանոցային համալիրների կառուցման մի քանի բիզնես ծրագրեր ունի, բայց ներդրումներ այդ ուղղությամբ դեռ չկան: Դժգոհության այլ պատճառներ ևս եղել են, որոնց մասին ասել են Գյումրի այցելած հյուրերը: Մասնավորապես՝ Գյումրիում որոշ հյուրանոցներ ու ռեստորաններ այդ օրերին եռակի թանկացրել են իրենց ծառայությունները: Թե ինչու, փորձում են հասկանալ ոլորտի ներկայացուցիչները՝ ուսումնասիրություններով:

Զբոսաշրջության ներուժը հսկայական է, բայց դրանք օգտագործելու հնարավորություններն են սահմանափակ։ Վառ օրինակ են քաղաքի թանգարանները, որոնք պատրաստ չեն աշխատել զբոսաշրջիկների մեծ հոսքի պայմաններում, օտարալեզու ցուցանակներ չկան, տուրիստական շատ խմբերի նաև հետ են ուղարկում՝ ժամանցի տեղեր չունենալու պատճառով:

Հովհաննես Շիրազի հուշատուն-թանգարանի տնօրեն Արա Պապանյանի խոսքերով՝ թանգարաններ ուղղորդող ցուցանակներ ու տեղեկատվական բուկլետներ չկան, նաև օտարալեզու զբոսավարներ չունեն:

Գյումրիում սրճարանային բիզնեսով զբաղվող սիրիացի գործարար Շանթ Գահվեջյանն էլ համոզված է, որ Գյումրիում միայն կենտրոնը չէ, որ տուրիստների համար հետաքրքիր է: Քաղաքի ծայրամասային թաղամասերն էլ կարող են տուրիստական զբոսավայրեր լինել: Իսկ զբոսաշրջային մեծ հոսք ապահովող ուղղությունը, ինչպես ամբողջ աշխարհում է, կարող է լինել էկո տուրիզմը, որին բնապահպաններն այլ տեսանկյունից են մոտենում: «Բիոսոֆիա» ՀԿ-ի նախագահ Գևորգ Պետրոսյանն ասում է, որ Հայաստանում էկոտուրիզմը ինքը կկոչեր «էգո» տուրիզմ, այսինքն՝ եսասիրական տուրիզմ, ոչ թե իսկապես էկոլոգիական կանաչ տուրիզմ:

Իսկ ինտեգրված գյուղական զբոսաշրջության զարգացում ծրագրի համակարգող Արման Վալեսյանի խոսքերով՝ աղբի հեռացման խնդիր կա զբոսաշրջային տարածքներից, բայց չկա մեխանիզմը, թե ինչպես պետք է դա կազմակերպել:

Հանրապետությունում չկա թափոնների կառավարման համակարգ, աղտոտումից բնությունը փրկելու տարբերակներ գտնված չեն։ Շիրակի մարզն էլ ունի էկոտուրիզմը զարգացնելու ուղղություններ, որոնք զբոսաշրջիկին ներկայացնելու համար դարձյալ ենթակառուցվածքների խնդիրը պետք է լուծվի: