Գլյուկոզա, ֆրուկտոզա, գալակտոզա.ինչպես գլուխ հանել այս ամենից և ինչու է բարձրանում շաքարն արյան մեջ

Մենք հաճախ ենք  լսում, որ քաղցրը վնասակար է , փչացնում է  ատամները, նպաստում է  ճարպակալմանն ու շաքարային դիաբետի զարգացմանը, արյան մեջ  բարձրացնում է  գլյուկոզայի չափաբաժինը։Իսկ ի՞նչ է  իրականում գլյուկոզան, ինչո՞վ է  տարբերվում, ասենք,  ֆրուկտոզայից,սախարոզայից  ու լակտոզայից։ Ինչպե՞ս   գլուխ հանել այս ամենից, եթե հատկապես ֆրուկտոզայով քաղցրավենիք  վաճառում են դիաբետով հիվանդների համար նախատեսված հատուկ բաժիններում։ Արդյո՞ք դա նշանակում է , որ ֆրուկտոզան օգտակար է։

«Բոլոր շաքարների հիմքում  երեք  հիմնական բաղադրիչ կա՝ գլյուկոզա, ֆրուկտոզա և գալակտոզա։ Դրանցից  կառուցվում են բոլոր  բարդ շաքարները»,-բացատում է քիմիական գիտությունների թեկնածու Պյոտր Օբրազցովը։ «Գլյուկոզան ամենատարածվածն է։Այն անվանում են  նաև խաղողաշաքար, քանի որ  շատ է խաղողի մեջ։ Գլյուկոզա  կա  նաև  մյուս մրգերի և մեղրի մեջ։ Եթե բժիշկն ասում է , որ արյան մեջ  շաքարի մակարդակը բարձր է, նշանակում է՝ խոսքը գլյուկոզայի մասին է։Շաքարն այստեղ  կարծես  գլյուկոզայի հոմանիշն է։ Ֆրուկտոզան ևս  տարածված  պարզ շաքար է , որը կա մրգերում,մեղրի մեջ և ավելի քիչ հատապտուղներում։ Գալակտոզան կաթնային շաքարն է՝«գալակտոս» ։Հին հունարենում նշանակում էր կաթ՝ շատ քիչ քանակով կա բնության մեջ։ Մենք այն ստանում ենք լակտոզայի միջոցով: Ի դեպ լակտոզա ևս  նշանակում է կաթ, պարզապես  լատիներենից  է  թարգմանված։Լակտոզան ավելի բարդ շաքար է՝դիսախարիդ, որը կազմված է գլյուկոզայից և գալակտոզայից։  Քաղցր համ չունի։ Կաթն օրինակ, ամենևին քաղցր չէ, թեև ամեն բաժակում ութից  տասը գրամ լակտոզա  կա։  Աղեստամոքսային տրակտում այն բաժանվում է  գալակտոզայի և լակտոզայի, և միայն դրանից  հետո  անցնում արյան մեջ։Եթե մարդու օրգանիզմում չկա  լակտազա  ֆերմենտը,  այդ  դեպքում կաթը չի մարսվում, մնում է  աղիներում՝առաջացնելով գազեր։ 

Սախարոզան  այն հայտնի  սպիտակ մահն է, որի մասին մեզ  զգուշացնում են բժիշկները։ Պարզ ասած ՝շաքարը  կամ շաքարավազը։

Մալտոզան ավելի քիչ հայտնի դիսախարիդ է:Այն  առաջանում է գարուց  ու բնականաբար շատ կա  գարեջրում, նաև գարուց  պատրաստված մթերքներում: Կան նաև պոլի սախարիդներ՝ գլյուկոզայի երկար շղթաներ՝ օրինակ օսլան, որը կա բույսերում, կենդանական  օսլան սինթեզվում է լյարդում  և կոչվում է  գլիկոգեն: Եթե գլյուկոզայի այս բոլոր շղթաները միախառնվում են , առաջանում է բջջանյութ, որը կարևոր դեր է  խաղում օրգանիզմում:  Եթե բջջանյութ չլիներ օրգանիզմում, մենք կտառապեինք դաժան  ու պարբերական փորկապությունից: