20:00 14.02.2018
Լուսնի առաջացման ամենահայտնի վարկածը մինչև հիմա նա է, որ Երկիր մոլորակի բնական արբանյակը տիեզերական բախման արդյունք է: Գիտնականներն ասում են շուրջ 4.5 միլիարդ տարի առաջ տիեզերական ինչ-որ մարմին բախվել է մեր մոլորակի հետ: Այդ մարմինը գիտնականներն անվանեցին Տեյա: Երկրի և Տեյայի բախման հետևանքով տիեզերք է շպրտվել մեծ քանակի նյութ, որի հիմքի վրա էլ ձևավորվել է լուսինը: Սա է հենց Երկրի և լուսնի երկրաբանական և քիմիական մեծ ընդհանրությունների պատճառը: Կատարխեի շրջանում (Կատարհեյը – դա տիեզերական ամենավաղ շրջանն է համարվում, 4 միլիարդից ավելի տարի առաջ) լուսինը բոլորովին այլ տեսք է ունեցել: Ամենայն հավանականությամբ այն ներկայացրել է լավայի հրե գունդ: Այն ունեցել է գերխիտ մթնոլորտ՝ պատված ծանր մետաղների գոլորշիով: Լուսինը այդ շրջանում մոտ 10 անգամ ավելի մոտ է եղել Երկիր մոլորակին, քան հիմա: Այս պնդման հիման վրա գիտնականների խումբը եկել է այն եզրակացության, որ իր գոյության առաջին 400-500 միլիոն տարիների ընթացքում մեր մոլորակը չի ունեցել օվկիանոսները և առհասարակ հեղուկ վիճակում ջրային պաշարներ: Այստեղից էլ բխում է այն ենթադրությունը, որ կյանքը Երկրի վրա սկիզբ է առել ավելի ուշ: Իրենց հետազոտությունների մասին գիտնականները ծավալուն հրապարակումներ են արել Geophysical Research Letters ամսագրում:
Ինչպես ընդունված է հիմա կարծել, հաջորդ մի քանի միլիոն տարիների ընթացքում Լուսինը, մակընթացության ուժերի շնորհիվ բավականին մեծ արագությամբ է հեռացել Երկրից: Իվերջո հասել է որոշակի հաստատուն դիրքի: Դա ներկայիս ուղեծիրն է համարվում: Ինչպես հայտնի է, Լուսինը միշտ մի կողմով է տեսանելի Երկրից: Հիմա Լուսնի հեռացման արագությունը շատ նշան է: Տարեկան 2-4 սանտիմետր: Կոլորադոյի համալսարանի գիտաշխատող Շիցզե Չունի խմբի կարծիքով հատուկ ուշադրություն պետք է դարձրել Լուսնի անբնական «սապատին», որը գտնվում է արբանյակի հասարակածային հատվածում: Այդ «սապատը» դեռ երկու հարյուր տարի առաջ բացահայտել էր ֆրանսիացի աստղագետ Պիեր Լապլասը: Ֆրանսիացին նկատել էր, որ Լուսինը 17-20 անգամ ավելի է սեղմված, քան պետք է լիներ, ըստ իր՝ առանցքի շուրջը պտտման արագության:
«Լուսին հասարակածային հատվածի «սապատը» կարող է բացել Երկրի վաղ էվոլյուցիայի գաղտնիքները, որոնց մասին մեր մտքի ծայրով անգամ չի անցել: Լուսնի այդպիսի կառուցվածքը, ըստ ամենայնի, փաստում է այն մասին, որ 3-4 միլիարդ տարի առաջ այն պտտվել է շատ ավելի արագ քան այսօր: Հավանաբար Լուսնի, այսպես կոչված, արագ արգելակման տեսությունը, գոնե իր գոյության առաջին շրջանի համար սխալ է: Պտույտների արագությունը առնվազն առաջին 400 միլիոն տարիներին եղել է շատ արագ: Հակառակ պարագայում լուսինը ընդմիշտ կմնար «հեղուկ» մոլորակ և կունենար բոլորովին այլ չափեր ու կառուցվածք»,- նշել է Շիցզե Չժունը:
Ըստ գիտական օրինաչափությունների՝ այդպիսի սցենարը հնարավոր է միայն այդ դեպքում, եթե Երկիրը այն ժամանակ ծածկված չի եղել ջրով, որը համադրելի է Երկրի ներկայիս ջրային միջավայրին: Այսինքն՝ «հեղուկ» ջուր երիտասարդ Երկիր-մոլորակի վրա չէր կարող լինել: Ջուրը, կամ, այսպես ասած, «բերվել» է լուսնի «սապատի» ձևավորումից հետո, կամ էլ գտնվել է պինդ վիճակում, այսինքն՝ սառույցի կառուցվածքով:
«Եթե Երկիրն ունեցել է ջրային միջավայր շատ վաղ շրջանում, ապա այն եղել է բացառապես սառցակալած: Այդ պատճառով մակընթացության ուժերը չեն կարողացել արգելակել լուսնի արագությունը: Մեր կարծիքով դրա հավանական պատճառը կարող էր լինել այն, որ արեգակը այն ժամանակ այդքան հզոր չէր ճառագայթում, ինչպես հիմա»,- բացատրում է Չժունը:
Այս եզրահանգումները ստիպում են վերանայել Երկրի վրա կյանքի առաջացման մասին տեսությունը:
Հիշեցնենք, որ բոլորովին վերջերս երկրաբանների մի գիտական խումբ հայտարարեց, որ կյանքը Երկրի վրա առաջացել է դեռ 4 միլիարդ տարի առաջ:
23:23 02.05.2024
Այժմ ինձ զգում եմ 27-28 տարեկան. Խորեն Բայրամյան22:50 02.05.2024
Կրիշտիանու Ռոնալդուի դուբլը «Ալ Նասրին» դուրս բերեց եզրափակիչ22:39 02.05.2024
Մագնիսական փոթորիկը Երկրի վրա ազդել է կանխատեսվածից ավելի վաղ22:19 02.05.2024
Արման Ծառուկյանը տուգանվել է երկրպագուին հարվածելու համար21:28 02.05.2024
Մերիլ Սթրիփը կարժանանա «Ոսկե արմավենու ճյուղի»20:35 02.05.2024
Մխիթարյանը հրաժարվել է ցուցադրել «Միլանին» ծաղրող պաստառը20:30 02.05.2024
Իսրայելի վրա պետք է ճնշում գործադրել. Ֆիդանը` Բլինքենին19:55 02.05.2024
Չեմ մտածել կարիերաս ավարտելու մասին. Արթուր Դանիելյան19:50 02.05.2024
Թուրքիան դադարեցրել է Իսրայելի հետ առևտուրը. ԶԼՄ19:30 02.05.2024
Կենտրոն վարչական շրջանի ղեկավար Սամվել Ղուկասյանն ազատվել է պաշտոնից19:12 02.05.2024
Խորհրդարանը քննարկել է ՄԻՊ տարեկան հաղորդումը և զեկույցը17:55 02.05.2024
Երևանում մթնոլորտային օդի որակը ապրիլի 25-մայիսի 1-ը17:49 02.05.2024
ՆԳՆ պատվիրակությունն աշխատանքային այց է կատարել Իսպանիա17:43 02.05.2024
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Ուկրաինայի ԱԳ նախարարի հետ17:21 02.05.2024
ՄԻՊ-ը մտահոգիչ է համարում Հայաստանում կալանքների պրակտիկան17:06 02.05.2024
Գերմանիան լրացուցիչ տեղ է ստացել Չեմպիոնների լիգայում17:00 02.05.2024
Նորվեգիան 630 մլն դոլարով կավելացնի պաշտպանական ծախսերը16:16 02.05.2024
Խմիչքի մի մասը վաճառել էր, մի մասն էլ ընկերոջ հետ խմել էին14:44 02.05.2024
Կկանոնակարգվեն կինոյի ոլորտի զարգացման ուղղված գործընթացները14:35 02.05.2024
Կստեղծվի ՀՀ քննչական կոմիտեի փորձաքրեագիտական կենտրոն13:54 02.05.2024
Իսպանիայում ձերբակալել են շքեղ առանձնատներ թալանած հանցավոր խմբի13:26 02.05.2024
Ապրիլին Գեղարքունիքի մարզում ծնվել է 103 երեխա22:39 02.05.2024
Մագնիսական փոթորիկը Երկրի վրա ազդել է կանխատեսվածից ավելի վաղՄագնիսական փոթորիկը Երկրի վրա ազդել է մայիսի 3-ի կանխատեսված ամսաթվից շուտ, ՏԱՍՍ-ին հայտնել են Կիրառական երկրաֆիզիկայի ինստիտուտի (IPG) տիեզերական եղանակի մոնիթորինգի կենտրոնում։ Մոնիթորինգի տվյալների համաձայն՝ Երկրի մագնիսական դաշտի խանգարումն այժմ հասել է G2 մակարդակի, ինչը մոնիթորինգի սանդղակի վրա նշանակում է «չափավոր» ցուցիչ, այնտեղ G5-ը «չափազանց ուժեղ» է, իսկ G1-ը՝ «թույլ»: Նախկինում գիտնականները գրանցել էին հզոր […] ...
13:46 02.05.2024
ԲՏԱ նախարարի առաջին տեղակալը մասնակցել է Համաշխարհային տնտեսական ֆորումի հատուկ հանդիպմանըՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարի առաջին տեղակալ Գևորգ Մանթաշյանը, Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության էկոնոմիկայի և պլանավորման նախարար Ֆեյսալ Ալ-Իբրահիմին և Համաշխարհային տնտեսական ֆորումի նախագահ Բյորգե Բրենդենի հրավերով, ապրիլի 27-29-ը Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մայրաքաղաք Ռիադում մասնակցել է «Համաշխարհային համագործակցությանը, տնտեսական աճին և զարգացման համար էներգետիկային» նվիրված հատուկ հանդիպմանը: Հանդիպման ծրագրում ներառված երեք հիմնական թեմաներն էին՝ «A compact […] ...
13:27 01.05.2024
Արեգակի վրա հզոր բռնկումներ են տեղի ունեցելՀզոր և երկարատև արևային բռնկումներ են տեղի ունեցել ապրիլի 30-ին և մայիսի 1-ին, մագնիսական փոթորիկ կարող է ծածկել Երկիրը, ՏԱՍՍ-ին հայտնել են Կիրառական երկրաֆիզիկայի ինստիտուտից (FSBI IPG): «Մայիսի 1-ին 41 րոպե տևողությամբ M9.5 բռնկում է արձանագրվել»,- հայտնում է ինստիտուտի հելիոգեոֆիզիկական ծառայությունը։ «Բռնկումը (M1.3/SF) ուղեկցվել է կորոնային զանգվածի արտանետմամբ՝ Երկիր մոլորակի ուղղությամբ», – ասվում է զեկույցում: […] ...
21:08 30.04.2024
Մխիթար Հայրապետյանն ընդունել է Ֆրանսիայի պատվիրակությանըՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը ապրիլի 30-ին ընդունել է Ֆրանսիայի Սենատի արտաքին հարաբերությունների, պաշտպանության և զինված ուժերի հանձնաժողովի և եվրոպական գործերի հանձնաժողովի անդամ Ռոնան Լը Գլյոյի ղեկավարած պատվիրակությանը: Նախարարն իր խոսքում ընդգծել է Հայաստան-Ֆրանսիա բարեկամական հարաբերությունների բարձր մակարդակն ու փոխգործակցության հետևողական զարգացման կարևորությունը: Հանդիպման ընթացքում Մխիթար Հայրապետյանը ներկայացրել է նախարարության գործունեության շրջանակն ու […] ...
20:37 30.04.2024
Չինացի գիտնականները ստեղծել են Լուսնի առավել մանրամասն երկրաբանական քարտեզըՊեկինի Գիտությունների ակադեմիայի (CAS) գիտնականները կազմել են Լուսնի երբևէ ստեղծված ամենամանրամասն երկրաբանական քարտեզը: Ատլասը պարունակում է ավելի քան 12 հազ. տարբեր շինություններ, որոնք կօգնեն պլանավորել վայրէջքի վայրերը ապագա առաքելությունների համար: Հետազոտությունը հրապարակվել է գիտական հաստատության պաշտոնական կայքում։ CAS-ի մասնագետների աշխատանքը դարձավ առաջին խոշոր թարմացումը լուսնային մակերեսի վրա 1960-1970-ական թվականներին ՆԱՍԱ-ի «Ապոլլոն» ծրագրից հետո: Երկրաբանները հիմնվել […] ...
20:06 30.04.2024
Գիտնականները նյութ են ստեղծել հողից ուրանը անվտանգ հեռացնելու համարՔաղաքացիական ճարտարագիտության և շինարարական տեխնոլոգիաների ինստիտուտի (KCIT) հարավկորեացի գիտնականները փորձարկել են բորի նիտրիդ (BN) նանոնյութը՝ հողից ուրանի թափոնները մաքրելու համար: Հետազոտությունը հրապարակվել է Journal of Hazardous Materials (JHM) գիտական ամսագրում: Ուրանը գետնին է մտնում ռադիոակտիվ կեղտաջրերի հետ միասին, որոնք անխուսափելիորեն առաջանում են ատոմակայանների շահագործման ժամանակ: Այսօր ուրանով աղտոտված հողը չեզոքացնելու համար օգտագործվում են բարդ և […] ...