Ադրբեջանը գիտի համաձայնության հասնելու արդյունավետ ուղին – ShantNews – Շանթ Հեռուստաընկերություն – Լուրեր – Shant TV Online
TIME
Ամսաթիվ
25 07 2025
  • $
    383.94
  • RUBLE
    4.85
  • 450.25
WEATHER
+21.09 oC

Ադրբեջանը գիտի համաձայնության հասնելու արդյունավետ ուղին

15:47 21.11.2019

Ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտության լուծման գործընթացում ներգրավված միջազգային միջնորդների՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների կողմից բազմիցս է շեշտվել, որ ոչ մի համաձայնագիր չի կարող ձեռք բերվել առանց Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի համաձայնության, և բանակցությունների՝ Արցախի մասնակցությամբ ձևաչափը վերականգնելու հարցը կախված է իրենցից՝ կողմերից։

Հակամարտության անմիջական կողմի՝ Արցախի Հանրապետության դիրքորոշումն այն է, որ առանց իր մասնակցության ոչ մի համաձայնություն չի կարող ձեռք բերվել, և Արցախը պետք է մասնակցի բանակցային գործընթացին բոլոր փուլերում։

Ինչ վերաբերում է Երևանին, ապա ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը պաշտոնավարման հենց ամենասկզբից հայտարարել է, որ Արցախը պետք է վերադառնա բանակցային սեղան։
Ստացվում է, որ խնդիրը Ադրբեջանի մոտեցման մեջ է, որը փորձում է Արցախի Հանրապետությանը հավասար կողմ ներկայացնել 90-ականների սկզբին Լեռնային Ղարաբաղի դեմ պատերազմի արդյունքում ԼՂՀ-ից Ադրբեջան տեղափոխված փախստականներին։
Կարիք չկա քննարկելու այն իրողությունը, որ ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտության համատեքստում փախստականների հարցը Ադրբեջանի կողմից մշտապես միակողմանի է ներկայացվում՝ դիտավորյալ մոռացության տալով Շահումյանի շրջանից, Մարտակերտի օկուպացված բնակավայրերից բռնությամբ տեղահանված և Սումգայիթի, Գանձակի, Բաքվի ցեղասպանություններից փրկված հարյուր հազարավոր հայերի հարցը։
Նրանք համահավասար կերպով փախստականներ են, ովքեր, ի տարբերություն ադրբեջանցի փախստականների, մինչ այժմ նյութական որևէ փոխհատուցում չեն ստացել, իսկ բարոյական բաղադրիչի մասին խոսելն անգամ անիմաստ է։
Չենք քննարկի նաև հակահայ ատելության դրսևորումները և այն փաստը, որ նույն ադրբեջանական համայնքի ներկայացուցիչները մասնակցել ու շարունակում են մասնակցել Արցախի Հանրապետության դեմ Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված պատերազմներին ու շրջափակմանը։
Ոչ ոք չի ժխտում ադրբեջանցի և հայ փախստականների գոյության փաստը, բայց վերադառնանք այսպես կոչված «Լեռնային Ղարաբաղի ադրբեջանական համայնքին», որին ադրբեջանական կողմը փորձում է առանձին քաղաքական սուբյեկտ դարձնել։
Դասական առումով այն հասարակական կազմակերպություն է, որը միավորում է Լեռնային Ղարաբաղից Ադրբեջան արտագաղթած փախստականների։ Թուրալ Գյանջալիևի ղեկավարած այս կազմակերպության նման կազմակերպության կարգավիճակ ունի նաև Արցախում գործող «Ադրբեջանից հայ փախստականների միություն» ՀԿ, որի ղեկավարը Սարասար Սարյանն է։
Երկու կազմակերպություններն էլ ներկայացնում են փախստականների հետաքրքրությունները, ինչը բնական է։ Անբնական ու կողմնակալ են միայն ադրբեջանական կազմակերպությանը հատուկ վերաբերելու փորձերը, որի մասին խոսվում է գոնե ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահների վերջին հայտարարություններում։ Առավել անտրամաբանական ու անհեթեթ է փախստականների այս կազմակերպության և Արցախի Հանրապետության միջև զուգահեռների անցկացումը։

Եթե ադրբեջանական կողմը իր համար այնքան է խեղաթյուրել խնդրի էությունը, որ կարող է նման ցանկության մասին խոսել, ապա ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները, որոնք այցելում են Արցախ ու հանդիպումներ ունենում ընտրված իշխանությունների ներկայացուցիչների հետ, կառուցողական մոտեցումներից ելնելով պետք է ադրբեջանական կողմին բացատրեն նման նրբությունները։

Լեռնային Ղարաբաղի ադրբեջանցի փախստականները մասնակցում են Ադրբեջանում անցկացվող ընտրություններին և իշխանությունների ձևավորմանը այնպես, ինչպես Ադրբեջանից հայ փախստականներն են մասնակցում Արցախի Հանրապետությունում անցկացվող ընտրություններին։

Ստացվում է, որ Ադրբեջանի նախագահը, ներկայացնելով իր ժողովրդին, ներկայացնում է նաև վերոհիշյալ ադրբեջանցի փախստականներին, ճիշտ այնպես, ինչպես Արցախի Հանրապետության նախագահը՝ ներկայացնելով իր ժողովրդին՝ ներկայացնում է նաև վերոհիշյալ հայ փախստականներին։ Հետևաբար, այս համատեքստում Ադրբեջանի նախագահին հավասար սուբյեկտն Արցախի նախագահն է։

Բանակցությունների Ստեփանակերտ-Բաքու-Երևան ձևաչափին չհամաձայնելու և Ստեփանակերտ-ՀԿ-Բաքու-Երևան ձևաչափ առաջ քաշելու գաղափարի տակ երկու հիմնավորում կարող է լինել.

ա․ ԼՂ-ից ադրբեջանցի փախստականները չեն վստահում Ադրբեջանում անցկացվող ընտրություններին և իրենց նախագահ Իլհամ Ալիևին,

բ․ Ադրբեջանի հերթական ապակառուցողական հնարքն է, որը ցույց է տալիս բանակցությունների միջոցով հիմնախնդրի լուծմամբ նրա հետաքրքրված չլինելու հանգամանքը։

Թերևս կարիք կա հիշեցնելու, որ այս բոլոր տարիներին հակամարտության լուծմանը միտված երկու կարևոր փաստաթուղթ է ստորագրվել, երկուսն էլ եռակողմ՝ Ստեփանակերտ-Բաքու-Երևան ձևաչափով (Հրադադարի մասին համաձայնագիր, 1994թ. և Հրադադարի ռեժիմի ամրապնդման մասին համաձայնագիր, 1995թ.)։

Այնպես որ, Ադրբեջանը գիտի համաձայնության հասնելու արդյունավետ ու կարճ ուղին, և պետք է միայն հիշեցնել դրա մասին:

Անուշ Ղավալյան

Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի նախագահի խորհրդական

Բոլոր լուրերը

Կապակցված լուրեր

Վերջին տարիներին գլոբալ երաշտների աճ է նկատվում

23:59 25.07.2025

Վերջին տարիներին գլոբալ երաշտների աճ է նկատվում

«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը հոդված է հրապարակել վերջին տարիներին նկատվող գլոբալ երաշտների աճի տեմպերի մասին: ՄԱԿ-ի կողմից աջակցվող նոր զեկույցի համաձայն՝ մարդկության պատմության ընթացքում ամենամասշտաբային և ավերիչ երաշտներից մի քանիսը տեղի են ունեցել 2023 թվականից ի վեր, որոնք պայմանավորված են կլիմայի փոփոխությամբ և ցամաքային ու ջրային ռեսուրսների վրա անդադար ճնշմամբ: «Երաշտի թեժ կետերը աշխարհում […] ...

«Արփի լիճ» ազգային պարկում դեղին ջրաշուշանի (դեղին կոկոռ) ծաղկման շրջանն է

23:51 25.07.2025

«Արփի լիճ» ազգային պարկում դեղին ջրաշուշանի (դեղին կոկոռ) ծաղկման շրջանն է

Շրջակա միջավայրի նախարարության «Արփի լիճ» ազգային պարկում դեղին ջրաշուշանի (դեղին կոկոռ) ծաղկման շրջանն է: Դեղին կոկոռը գրանցված է ՀՀ Կարմիր գրքում: ՀՀ-ում դեղին կոկոռը աճում է Շիրակի (Ախուրյան) և Լոռու (Ստեփանավան) մարզերի միջին լեռնային գոտիների դանդաղահոս գետերում և կանգուն ջրերում ու լճակներում: ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարությունից հորդորում են՝ չվնասել այս եզակի բուսատեսակը, չքաղել ու չվնասել […] ...

Արարատ Միրզոյանն արձակուրդ է մեկնում

23:48 25.07.2025

Արարատ Միրզոյանն արձակուրդ է մեկնում

ՀՀ փոխվարչապետ Տիգրան Խաչատրյանը որոշում է ստորագրել ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանին ամենամյա արձակուրդի մի մասը տրամադրելու մասին։ «Ղեկավարվելով «Հանրային ծառայության մասին» օրենքի 9-րդ հոդվածի 16-րդ մասով, «Կառավարության կառուցվածքի և գործունեության մասին» օրենքի 18-րդ հոդվածի 1-ին և 4-րդ մասերով և «Կառավարչական իրավահարաբերությունների կարգավորման մասին» օրենքի 10-րդ հոդվածի 13-րդ մասով՝ 1. Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար […] ...

Lուսացույցների գործարկում՝ Բագրևանդ փողոցի և Ձորաղբյուր (Տ-6-29) ավտոճանապարհի խաչմերուկում

23:46 25.07.2025

Lուսացույցների գործարկում՝ Բագրևանդ փողոցի և Ձորաղբյուր (Տ-6-29) ավտոճանապարհի խաչմերուկում

Երևանի քաղաքապետարանից հայտնել են, որ մայրաքաղաքում տրանսպորտային հոսքերի անցանելիությունն ավելացնելու նպատակով ս.թ. հուլիսի 28-ից Բագրևանդի փողոցի և Ձորաղբյուր (Տ-6-29) ավտոճանապարհի խաչմերուկում՝ «Ռոյալ Երևան» ռեստորանի մոտ, երթևեկությունը կկարգավորվի լուսացույցներով: ...

«Խոսրովի անտառ» արգելոցն այս կիրակի փակ կլինի այցելուների համար

23:44 25.07.2025

«Խոսրովի անտառ» արգելոցն այս կիրակի փակ կլինի այցելուների համար

Հաշվի առնելով հանրապետության տարածքում հրդեհավտանգ ժամանակահատվածը և արգելոցի տարածքում առկա խիտ խոտածածկույթը՝ տեղեկացնում ենք, որ «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցը հուլիսի 27-ին փակ կլինի ցանկացած տեսակի այցելությունների համար: Այս մասին հայտնել են շրջակա միջավայրի նախարարությունից: «Հնարավոր հրդեհներից և դրանց անկանխատեսելի հետևանքներից խուսափելու համար հորդորում ենք՝ պետական արգելոցի հարակից տարածքներում պահպանել հակահրդեհային անվտանգության կանոնները՝ չնետել այրվող լուցկի, […] ...

Բանակցություններ՝ ՀՀ և ՌԴ ֆինանսների նախարարությունների միջև աջակցության տրամադրման համաձայնագրի շրջանակում 2026-2028 թթ. ծրագրի շուրջ

23:42 25.07.2025

Բանակցություններ՝ ՀՀ և ՌԴ ֆինանսների նախարարությունների միջև աջակցության տրամադրման համաձայնագրի շրջանակում 2026-2028 թթ. ծրագրի շուրջ

ՀՀ ֆինանսների նախարարի խորհրդական Արմեն Գևորգյանը և միջազգային համագործակցության վարչության պետ Միլենա Հովհաննիսյանը Մոսկվայում հանդիպել են ՌԴ ֆինանսների նախարարության գիտահետազոտական ֆինանսական ինստիտուտի տնօրեն Գլեբ Պոկատովիչի և հաստատության այլ ներկայացուցիչների հետ: Այս մասին հայտնել են ՀՀ ֆինանսների նախարարությունից: Հանդիպման ընթացքում բանակցություններ են ծավալվել «Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարության և Ռուսաստանի Դաշնության ֆինանսների նախարարության միջև Ռուսասատանի Դաշնության կողմից […] ...

BACK_TO_TOP