Գիտնականները պարզել են երկարակեցության հիմնական գործոնը

Շոտլանդիայում վայրի ոչխարների շուրջ քսանամյա ուսումնասիրության արդյունքները ցույց են տվել, որ տելոմերի երկարությունը, որը մեծապես որոշվում է գենետիկայով և ժառանգականությամբ, փոխկապակցված է կյանքի տևողության հետ, այլ ոչ թե նրանց գոյատևմամբ, ինչը կախված է կյանքի պայմաններից և շրջակա միջավայրից: Հոդվածը տպագրվել է Proceedings of ամսագրում:

Որքան կարճ է տելոմերը, այնքան մեծ է մահվան վտանգը`սա բոլոր ողնաշարավորների համար համընդհանուր կանոն է: Այնուամենայնիվ, մինչ այժմ լիովին պարզ չէր, թե ինչն է ավելի շատ ազդում տելոմերների վրա՝ ժառանգականությունը թե արտաքին գործոնները:

Այս հարցի լուծումը պահանջում է երկարաժամկետ դիտարկումներ մի քանի սերունդների կյանքի ընթացքում, և նման ուսումնասիրությունները դժվար է կատարել մարդկանց վրա: Հետևաբար, Նորվեգիայի, Մեծ Բրիտանիայի և Կանադայի գիտնականները, Նորվեգիայի գիտության և տեխնոլոգիայի համալսարանի կենսաբանության ինստիտուտից Դանիել Նուսսիի գլխավորությամբ, իրենց դիտարկումների համար ընտրել են ավելի կարճ կյանք ունեցող տեսակ՝ Շոտլանդիայի կղզիներում բնակվող ոչխարների փակ պոպուլյացիա:

Գրեթե քսան տարի շարունակ հեղինակները հավաքում էին տվյալներ, այնուհետև, օգտագործելով բազմակողմանի քանակական գենետիկական մոդելներ, վերլուծում էին տելոմերների երկարության, դրանց պահպանման և կենդանիների հետագա գոյատևման միջև կապը՝ կախված տարբեր գործոններից:

Արդյունքում պարզվել է, որ կյանքի տևողությունը փոխկապակցված է տելոմերների երկարության հետ և չի առնչվում դրանց պահպանմանը, այսինքն՝ մաշվածության աստիճանին:  Այս պարագայում առաջին պարամետրը անմիջականորեն կապված է գենետիկ ժառանգության հետ, իսկ երկրորդը`շրջակա միջավայրի գործոնների հետ, ինչպիսիք են սթրեսը կամ սնունդը:
«Մենք ոչ մի ապացույց չենք գտել այն մասին, որ տելոմերների սպառումը կապված է մահացության ռիսկի հետ», – գրում են հեղինակները: «Փոխարենը, մենք պարզեցինք, որ միջանձնային տարբերությունները տելոմերների միջին երկարության պայմաններում կապված է ​​կյանքի տևողության երկարացման հետ»:

Մեր վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ տելոմերների միջին երկարության և անհատական ​​կյանքի տևողության այս փոխհարաբերությունն ունի գենետիկ հիմք»:
Հեղինակները կարծում են, որ իրենց հայտնագործությունը ենթադրում է, թե գենետիկան կարևոր դեր է խաղում երկարակեցության վերահսկման գործում և նշում են, որ անհրաժեշտ է շարունակել հետազոտությունը ՝ ուսումնասիրելով այդ հսկողության էվոլյուցիոն կողմը: