Հայտնաբերվել է վաղ մահվան ռիսկի նոր գործոն

Ամերիկացի գիտնականները առաջարկում են ավելացնել վաղաժամ մահվան ռիսկի արդեն հայտնի ութ գործոններին ևս մեկ`օմեգա -3 ճարպաթթուների ցածր մակարդակը:

Հեղինակների կարծիքով՝ այս ցուցանիշն իր կարևորությամբ չի զիջում այնպիսի գործոնի, ինչպիսին է ծխելը, որից հրաժարվելը կյանքը երկարացնում է միջինը չորս տարով: Հետազոտությունը հրապարակված է American Journal of Clinical Nutrition- ում:

Եզրակացությունն արվել է ՝ հիմնվելով  սրտի երկարատև Ֆրեմինգեմյան ուսումնասիրության հերթական փուլի արդյունքների վրա: Սա, աշխարհի ամենաերկար տևողությամբ ուսումնասիրությունների մեկն է, որը սկսվել է 1948 թ.-ին, ուսումնասիրում է տարբեր գործոնների ազդեցությունը սրտանոթային համակարգի վիճակի և տարբեր պատճառների ազդեցությունը մահացության մակարդակի վրա:

Հաշվի է առնվել ութ սկզբնական գործոն՝ տարիքը, սեռը, ծխելը, սիստոլիկ զարկերակային ճնշումը, հիպերտոնիայի բուժման միջոցները, շաքարախտի կարգավիճակը, ընդհանուր խոլեստերինի և բարձր խտության լիպոպրոտեինների մակարդակները: Այս գործոններից շատերի վրա ազդում է ապրելակերպը կամ վարքագիծը՝ անառողջ դիետաները, ֆիզիկական անգործությունը, ծխախոտ և ալկոհոլ օգտագործելը, և դրանք հնարավոր է վերահսկել:

Հարավային Դակոտայի ճարպաթթուների հետազոտության ինստիտուտի և Բոստոնի համալսարանի բժշկական և համաճարակաբանության դպրոցի հետազոտողները հայտնաբերել են սրտանոթային հիվանդությունների և վաղաժամ մահվան ռիսկի մեկ այլ կարևոր գործոն, որի վրա նույնպես կարելի է ազդել:

Վերլուծելով 2018-ի Framingham Study- ի զեկույցի տվյալները, որում ընդգրկվել են 66-ից 73 տարեկան 2500 մասնակիցներ, հետազոտողները պարզել են, որ դիետայի վրա հիմնված բիոմարկերների շրջանում օմեգա -3 ինդեքսն առավել հստակ կապված է սրտանոթային հիվանդությունների և ընդհանուր մահացության ռիսկի նվազման հետ, որը հաշվարկվում է որպես օմեգա -3 ճարպաթթուների գումար արյան կարմիր բջիջների՝ էրիթրոցիտների պլազմայում կամ թաղանթներում:

Նախևառաջ, խոսքը այնպիսի պոլիչհագեցած ճարպաթթուների մասին է, ինչպիսիք են eicosapentaenoic և docosahexaenoic թթուները, որոնք պարունակվում են սաղմոնի և ձկան այլ տեսակների, ջրիմուռների յուղի, ինչպես նաև օմեգա -3 պարունակող սննդային հավելումների մեջ:

Հեղինակները կարծում են, որ վաղաժամ մահվան ռիսկերը գնահատելիս իր նշանակության տեսանկյունից նոր գործոնը հավասար է ծխելուն: Առավելագույն օմեգա -3-ի ինդեքս ունեցող մարդկանց մոտ հետագա տարիներին 33 տոկոսով պակաս մահացու վտանգ կա՝ համեմատած ամենացածր օմեգա -3 ցուցանիշի հետ:

Օմեգա -3 ինդեքսի օպտիմալ մակարդակը ութ տոկոս է կամ ավելի, չորս տոկոսից ցածր մակարդակը համարվում է ցածր: