Մաշկաբանը խոսել է դիաթեզի տեսակների մասին

Երեխաների դիաթեզը հիվանդություն չէ, այլ գենետիկորեն որոշված ​​նյութափոխանակության հատկություն, որը որոշում է որոշակի հիվանդությունների հակում, «Իզվեստիա»-ին տված հարցազրույցում ասել է Ռուսաստանի ազգային հետազոտական մանկական հիվանդանոցի մաշկավեներոլոգիական բաժանմունքի մաշկավեներոլոգ, բժշկական գիտությունների թեկնածու Ալեքսանդր Բոտկինան:

Կարևոր է որոշել դիաթեզի տեսակը, քանի որ կախված է նրանից, թե որ հիվանդությունների է հակված երեխան, կարծում է մասնագետը։ Ըստ նրա, նախատրամադրվածությունը չի նշանակում անխուսափելիություն:

«Այդ կամ այլ հիվանդությունները կարող են զարգանալ որոշակի արտաքին գործոնների ազդեցությամբ, կամ էլ երբեք չհայտնվեն։ Իսկ դա արդեն կախված է ոչ միայն բնությունից, այլեւ ծնողների ուշադրությունից ու ճիշտ պահվածքից։ Երեխայի ճիշտ ժամանակին նյութափոխանակության դիմանկարը կարող է օգնել խուսափել մի շարք հիվանդություններից: Պետք է բուժել ոչ թե դիաթեզը, այլ այն հիվանդությունը, որին այն կարող է հանգեցնել»,- ասել է փորձագետը։

Մանկաբույժ Բոտկինան հիմնական խնդիրը համարում է կանխարգելում փոքր հիվանդի խնամքի ժամանակ, իսկ ծնողներըի դեպքում՝ բժշկի առաջարկությունների կարգապահ իրականացում:

«Ներկայումս նկարագրված են բավականին շատ տարբեր դիաթեզներ, բայց չորսն առավել տարածված են՝ էքսուդատիվ-կատարալ, ալերգիկ, նեյրո-արթրիտ և լիմֆատիկ-հիպոպլաստիկ: Էքսուդատիվ-կատարալային դիաթեզը դրանցից ամենատարածվածն է, հանդիպում է երեխաների գրեթե 40%-ի մոտ։ Դրա դրսեւորումները սկսվում են գրեթե ծննդից։ Նման երեխաները հաճախ ավելորդ քաշ են ունենում, չափազանց դյուրագրգիռ են կամ, ընդհակառակը, ֆլեգմատիկ», – նշել է Բոտկինան:

«Իզվեստիա»-ի զրուցակիցը նաև ուշադրություն է հրավիրել այն փաստի վրա, որ նման երեխաների մոտ նկատվում է լորձաթաղանթների խոցելիության բարձրացում՝ ձգձգվող ընթացքով, պարբերաբար առաջանում են ստոմատիտ, գինգիվիտ, քթի հոսք կամ աչքերը լցվում են, ավելանում են նաև ավշային հանգույցները։

«Մաշկը միշտ տուժում է։ Կյանքի առաջին ամսից ի վեր նկատվում են ցան, գնեյս՝ ճարպային սեբորեային թեփուկներ գլխամաշկի վրա, մաշկի չորություն և գունատություն։ Այնուհետեւ առաջանում է դեմքի մաշկի ախտահարում, այսպես կոչված, կաթնային քոս։ Այտերի և կզակի մաշկը սկզբում կարմրում է, իսկ հետո սկսում է թեփոտվել»,- պարզաբանել է մաշկավեներոլոգը։

Բոտկինան ասել է, որ այս տեսակի դիաթեզի դեպքում կարևոր է արտադրանքի քանակը:

«Եթե ալերգիկ մարդը նույնիսկ մեկ հատապտուղից հետո ցողում է, ապա այս տեսակի դիաթեզով երեխայի մոտ դրսևորումներ կառաջանան միայն այն դեպքում, եթե նա շատ ուտի այդ մթերքներից։ Միայն այս դեպքում դա կհանգեցնի մաշկի բորբոքման համար պատասխանատու հատուկ բջիջների ոչնչացմանը և արյան մեջ մեծ քանակությամբ հիստամինի արտանետմանը, որը կարմրության, քորի և փորլուծության հիմնական մեղավորն է»,- պարզաբանել է մասնագետը։

Այս բոլոր ռեակցիաներն ընթանում են առանց երեխայի իմունային համակարգի մասնակցության, իսկ երբ երեխան դառնում է երեքից չորս տարեկան, էքսուդատիվ-կատարալ դիաթեզի դրսեւորումները աստիճանաբար անհետանում են։ Երեխայի վիճակը մեղմելու համար անհրաժեշտ է պահպանել ողջամիտ դիետա և օգտագործել հակահիստամիններ:

«Սրացումների դեպքում բորբոքված մաշկին կարճ ընդմիջումներով քսեք տեղային ստերոիդային քսուքներ: Նրանցից վախենալ պետք չէ։ Հորմոնալ քսուքներն ինքնին ոչ միայն սարսափելի չեն, այլեւ անհրաժեշտ են մի շարք հիվանդությունների դեպքում։ Դրանք օգտագործելիս հաջողության հասնելու հիմնական գրավականը մասնագետի նշանակումն է՝ հաշվի առնելով տարիքը, նախածննդյան ֆոնը և մաշկային պրոցեսի սրությունը»,- ընդգծել է բժիշկը։

Ինչպես նշել է Բոտկինան, սրացումները կանխելու համար անհրաժեշտ է օգտագործել փափկեցնող միջոցներ՝ մթերքներ, որոնք խոնավեցնում են մաշկը և կանխում խոնավության կորուստը, ինչպես նաև բարձրացնում են դրա դիմադրությունը  շրջակա միջավայրի վնասակար գործոններին:

«Եթե երեխայի մոտ նման ախտանիշներ ի հայտ են գալիս փոքրիկ մանդարինից կամ մեկ շոկոլադե կոնֆետից, մենք խոսում ենք մեկ այլ դիաթեզի մասին՝ ալերգիկ: Այս դիաթեզով իմունային համակարգը առաջատար դեր է խաղում: Եթե ​​նման երեխայի ծնողներին հարցնեք, ապա անպայման կպարզեք, որ մայրիկը կամ հայրիկը, տատիկն ու պապիկը ունեն այս հիվանդություններից մեկը կամ նույնիսկ մի քանիսը։ Վերջնական ախտորոշումը սահմանում է ալերգոլոգը հատուկ ալերգոլոգիական հետազոտությունից հետո»,- ասել է մասնագետը։

Նեյրո-արթրիտիկ դիաթեզով երեխաները սովորաբար քմահաճ են, կամակոր, հատկապես գրգռված, վատ կամ ընտրովի ախորժակ ունեն, շատ հեշտությամբ կարող են նիհարել, իսկ գիրանալ դժվարությամբ, ընդգծել է Բոտկինան։

«Նման երեխաները հաճախ տառապում են կակազությունից, գիշերային սարսափներից, տարբեր տիկերից»,- ասել է մասնագետը։

Երկրորդ տեսակին նա վերագրել է լիմֆատիկ-հիպոպլաստիկությունը:

«Երեխաները հաճախ մեծ քաշով են ծնվում և արագ գիրանում: Այս նորածիններին բնորոշ է լայն կրծքավանդակը, պտերիգոիդ թիակները, շիկահեր մազերը և սկլերայի կապտավուն գունավորումը: Հաճախ նրանք ունենում են մկանների տոնուսի նվազում, ավշային հանգույցների բոլոր խմբերի ավելացում, անբացատրելի երկարատև սուբֆեբրիլ վիճակ՝ մարմնի ջերմաստիճանի մի փոքր բարձրացում, ռեգուրգիացիա, փորլուծություն կամ փորկապություն», – ասել է Բոտկինան:

Բացի դրանից, նրանց ադենոիդները և տիմուսային գեղձը շատ վաղ են աճում, երեխաները հաճախ հիվանդանում են սուր շնչառական վարակներով և նրանք տառապում են կրկնակի սուր շնչառական վիրուսային վարակներով օբստրուկտիվ համախտանիշով, այսինքն՝ նրանց մոտ առաջանում է այսպես կոչված կեղծ կռուպ։

«Հինգ-յոթ տարեկանում երբեմն ձևավորվում են ԼՕՌ օրգանների վարակի քրոնիկ օջախներ՝ քրոնիկ տոնզիլիտ, ադենոիդիտ, կրկնվող բրոնխիտ, հաճախ ախտորոշվում է երկրորդային պիելոնեֆրիտ»,- թվարկել է փորձագետը։