18:30 26.05.2024
Բերանի խոռոչում ապրում է ավելի քան 700 տեսակի բակտերիա, խմորիչներ, վիրուսներ: Այս ամենը նպաստում է ատամնաբուժական կարիեսի և աղիների քաղցկեղի, թոքաբորբի, Ալցհեյմերի հիվանդության և սրտանոթային հիվանդությունների զարգացմանը: Այս մասին հայտնում է The Conversation-ը։
Բերանի խոռոչի բակտերիաների (օրինակ՝ Streptococcus pneumoniae-ն և Haemophilus influenzae-ն) գերաճը կարող է պատճառ դառնալ, որ դրանք տեղափոխվեն թոքեր: Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ բերանի խոռոչի կանոնավոր հիգիենան և ատամների պարբերական մաքրումը կարող է նվազեցնել թոքաբորբի դեպքերը տարեցների մոտ մինչև 33%-ով: Բերանի խոռոչի վատ վիճակը և մանրէների կազմի փոփոխությունները նույնպես կապված են թոքերի խրոնիկ հիվանդության և շնչառական համակարգի վատ աշխատանքի հետ:
Ապացուցված է, որ բերանի խոռոչի վատ վիճակը տարածված է սրտի և անոթային հիվանդություններ ունեցող մարդկանց մոտ: Թերևս այստեղ չկա պատճառահետևանքային կապ, այլ ավելի շուտ ընդհանուր ռիսկի գործոնների խնդիր: Օրինակ, ծխողների շրջանում տարածված են ինչպես լնդերի, այնպես էլ սրտի հիվանդությունները: Մեկ այլ վարկածն այն է, որ բերանի խոռոչի բակտերիաները կարող են շարժվել դեպի սիրտ և առաջացնել բորբոքում՝ աթերոսկլերոզի ռիսկի գործոն: Մեկ այլ ուսումնասիրություն էլ ցույց է տվել, որ լնդերի հիվանդության բուժումը նվազեցնում է արյան մեջ բորբոքային մարկերների մակարդակը և զգալիորեն բարելավում է զարկերակների աշխատանքը:
Հաստ աղիքի քաղցկեղը մեկ այլ հիվանդություն է, որը կապված է բերանի խոռոչի բակտերիաների հետ: Մանրէների մեծ մասը չի կարող գոյատևել ստամոքսի թթվային միջավայրում և, հետևաբար, բերանից չի անցնում աղիքներ: Սակայն 2014-ին երկու ուսումնասիրություններ հայտնաբերեցին ատամնափառի Fusobacterium բակտերիաներ աղիքային ուռուցքներում: Սա հաստատվել է հետագա փորձերով, ինչպես նաև պարզվել է, որ այս մանրէների կողմից հաստ աղիքում գոյատևելը նվազեցնում է քաղցկեղի բուժման արդյունավետությունը: Դա կարող է նշանակել, որ Fusobacterium-ը մեծացնում է քաղցկեղի բջիջների ագրեսիվությունը։ Գիտնականները կարծում են, որ այս բակտերիաների դեմ պատվաստումը կարող է նվազեցնել աղիների քաղցկեղի առաջացման վտանգը կամ հեշտացնել այն սպանելը:
Որոշ ուսումնասիրություններ ցույց են տալիս, որ լնդերի հիվանդությունը կարող է հանգեցնել ավելի ծանր Ալցհեյմերի հիվանդության: Բայց քանի որ և՛ բերանի խոռոչի հիվանդությունները, և՛ թուլամտությունը կապված են ծերացման հետ, դժվար է որոշել, թե արդյոք կա պատճառահետևանքային կապ: Այնուամենայնիվ, 2019 թվականին գիտնականները պարզեցին, որ Ալցհեյմերի հիվանդությամբ տառապող մարդկանց ուղեղում առկա է P. gingivalis բակտերիա, որն առաջացնում է լնդերի հիվանդություն:
Ընդհանուր առմամբ, հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ բերանի խոռոչի առողջության և ընդհանուր վիճակի բարելավման համար կարևոր է ատամները լվանալ օրը երկու անգամ և յուրաքանչյուր վեց ամիսը մեկ այցելել ատամնաբույժի՝ բերանի խոռոչի պրոֆեսիոնալ հիգիենայի համար:
23:59 25.07.2025
Վերջին տարիներին գլոբալ երաշտների աճ է նկատվում«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը հոդված է հրապարակել վերջին տարիներին նկատվող գլոբալ երաշտների աճի տեմպերի մասին: ՄԱԿ-ի կողմից աջակցվող նոր զեկույցի համաձայն՝ մարդկության պատմության ընթացքում ամենամասշտաբային և ավերիչ երաշտներից մի քանիսը տեղի են ունեցել 2023 թվականից ի վեր, որոնք պայմանավորված են կլիմայի փոփոխությամբ և ցամաքային ու ջրային ռեսուրսների վրա անդադար ճնշմամբ: «Երաշտի թեժ կետերը աշխարհում […] ...
23:51 25.07.2025
«Արփի լիճ» ազգային պարկում դեղին ջրաշուշանի (դեղին կոկոռ) ծաղկման շրջանն էՇրջակա միջավայրի նախարարության «Արփի լիճ» ազգային պարկում դեղին ջրաշուշանի (դեղին կոկոռ) ծաղկման շրջանն է: Դեղին կոկոռը գրանցված է ՀՀ Կարմիր գրքում: ՀՀ-ում դեղին կոկոռը աճում է Շիրակի (Ախուրյան) և Լոռու (Ստեփանավան) մարզերի միջին լեռնային գոտիների դանդաղահոս գետերում և կանգուն ջրերում ու լճակներում: ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարությունից հորդորում են՝ չվնասել այս եզակի բուսատեսակը, չքաղել ու չվնասել […] ...
23:48 25.07.2025
Արարատ Միրզոյանն արձակուրդ է մեկնումՀՀ փոխվարչապետ Տիգրան Խաչատրյանը որոշում է ստորագրել ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանին ամենամյա արձակուրդի մի մասը տրամադրելու մասին։ «Ղեկավարվելով «Հանրային ծառայության մասին» օրենքի 9-րդ հոդվածի 16-րդ մասով, «Կառավարության կառուցվածքի և գործունեության մասին» օրենքի 18-րդ հոդվածի 1-ին և 4-րդ մասերով և «Կառավարչական իրավահարաբերությունների կարգավորման մասին» օրենքի 10-րդ հոդվածի 13-րդ մասով՝ 1. Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար […] ...
23:46 25.07.2025
Lուսացույցների գործարկում՝ Բագրևանդ փողոցի և Ձորաղբյուր (Տ-6-29) ավտոճանապարհի խաչմերուկումԵրևանի քաղաքապետարանից հայտնել են, որ մայրաքաղաքում տրանսպորտային հոսքերի անցանելիությունն ավելացնելու նպատակով ս.թ. հուլիսի 28-ից Բագրևանդի փողոցի և Ձորաղբյուր (Տ-6-29) ավտոճանապարհի խաչմերուկում՝ «Ռոյալ Երևան» ռեստորանի մոտ, երթևեկությունը կկարգավորվի լուսացույցներով: ...
23:44 25.07.2025
«Խոսրովի անտառ» արգելոցն այս կիրակի փակ կլինի այցելուների համարՀաշվի առնելով հանրապետության տարածքում հրդեհավտանգ ժամանակահատվածը և արգելոցի տարածքում առկա խիտ խոտածածկույթը՝ տեղեկացնում ենք, որ «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցը հուլիսի 27-ին փակ կլինի ցանկացած տեսակի այցելությունների համար: Այս մասին հայտնել են շրջակա միջավայրի նախարարությունից: «Հնարավոր հրդեհներից և դրանց անկանխատեսելի հետևանքներից խուսափելու համար հորդորում ենք՝ պետական արգելոցի հարակից տարածքներում պահպանել հակահրդեհային անվտանգության կանոնները՝ չնետել այրվող լուցկի, […] ...
23:42 25.07.2025
Բանակցություններ՝ ՀՀ և ՌԴ ֆինանսների նախարարությունների միջև աջակցության տրամադրման համաձայնագրի շրջանակում 2026-2028 թթ. ծրագրի շուրջՀՀ ֆինանսների նախարարի խորհրդական Արմեն Գևորգյանը և միջազգային համագործակցության վարչության պետ Միլենա Հովհաննիսյանը Մոսկվայում հանդիպել են ՌԴ ֆինանսների նախարարության գիտահետազոտական ֆինանսական ինստիտուտի տնօրեն Գլեբ Պոկատովիչի և հաստատության այլ ներկայացուցիչների հետ: Այս մասին հայտնել են ՀՀ ֆինանսների նախարարությունից: Հանդիպման ընթացքում բանակցություններ են ծավալվել «Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարության և Ռուսաստանի Դաշնության ֆինանսների նախարարության միջև Ռուսասատանի Դաշնության կողմից […] ...