12:24 15.07.2019
Այն մասին, որ Շիրակի դաշտավայրը հնագիտական ու պատմագիտական հարուստ շերտեր է թաքցնում, վկայում են հայ և օտար հնագետների համատեղ պեղումները: Ներկայիս բնակավայրերից ու գյուղերից շատերը կառուցված են հին բնակատեղիների կամ դամբարանադաշտերի վրա, որոնք, հաճախ է լինում, որ ի հայտ են գալիս ոչ միայն մասնագիտական ուսումնասիրությունների, այլև սովորական հողային աշխատանքների ժամանակ:
Այդպես է եղել Սառնաղբյուր գյուղում: Իր տնամերձում փորման աշխատանքների ժամանակ մի քանի տարի առաջ Ռուզվելտ Թորոսյանը 14 դամբարան է հայտնաբերել, որոնց հիմնական մասը դեռ մասնագիտական ուսումնասիրության չի ենթարկվել:
Ռուզվելտ Թորոսյանը տան բակում առաջին դամբարանը հայտաբերել է մոտ 30 տարի առաջ: Տնամերձ հողամասում զուգարանի համար փոս է փորել, հողաշերտը հեռացնելուց հետո բահի շեղբը դեմ է առել անսովոր մեծության սալաքարի, հետաքրքրությունից ելնելով շարունակել է փորել ու տեսել է, որ գտածը սովորական քար չէ, այլ դամբարանի վերնամաս:
«Զգացի, որ կողքերից էլ են մեծ, անմշակ տուֆ քարեր տեղադրված, էդ քարերը հանեցի, ու շարունակությունը մոտ 2 մետր էլի տուֆից անտաշ ու անմշակ քարեր էին շարված»,- պատմում է Սառնաղբյուր գյուղի բնակիչ Ռուզվելտ Թորոսյանը:
Հայտնաբերած դամբարանի տարածքը հետագայում դարձնում է կարտոֆիլի պահեստարան, սկսում է լայնացնել ու իր սեփական ուսումնասիրություններն իրականացնել:
Դամբարանները մոտ 3 մետր խորության են, իսկ ծածկաքարերը շարված են հատուկ տեխնոլոգիայով, միջնամասերում սեպաձև քարեր՝ քիվիթներ են տեղադրված, որոնք հավանաբար առաստաղի հսկա քարերը փլուզումից պաշտպանելու դեր են կատարել: Դամբարանի ներսում լցված հողաշերտն էլ տարբերվում է՝ ավելի փափուկ է ու փխրեցված:
Տանտիրոջ, այսպես ասած, ոչ մասնագիտական պեղումները շարունակվում են նաև հիմա: Տան նկուղի տարածքն է փորձել ընդլայնել ու կրկին հսկա քարերի է հանդիպել: Հարմարեցված գործիքներով հողաշերտն է հեռացնում, փորձում է գտնել դամաբարանի մուտքը:
«Իմ տունը սարքված է հիմնականում դամբարանների վրա»,-կատակով նշում է 70 ամյա «հնագետը»:
Փորման աշխատանքների ընթացքում կճուճների, սափորների ու խեցեղենի բազմաթիվ կտորներ էլ է գտել: Առանձնացրել է հողաշերտից: Ասում է՝ բնանյութը տարբեր է, ենթադրում է, որ դրանց մի մասը հնարավոր է ժամանակին Սառնաղբյուր են բերվել դրսից:
Այգու տարածքի դամբարաններից հայտնաբերել է նաև ամբողջական ու լավ պահպանված կճուճներ: Մի քանիսը պահում է տանը: Ցուցանմուշներ դարձած հազարամյակների պատմություն ունեցող կավե կճուճների մեջ եղել է նաև փոքրիկ սափոր, որը Ռուզվելտ պապն անզգուշաբար կոտրել է:
«Իմ կարծիքով՝ յուղի աման է, որ քարավանների գնալուց առևտրականները հիմնականում իրենց հետ որպես սնունդ են տեղափոխել: Թե՞ ճրագի ձեթ են տեղափոխել, հայտնի չէ: Սա ոչ գինու համար է, ոչ էլ կարող է ջրի լինել»,-կոտրված սափորը ցուցադրելով՝ ասում է սառնաղբյուրցի պապիկը:
Սեփական տան տարածքը փաստորեն հնագիտական վայր է համարվում, իսկ համապատասխան օրենքով գտածոները ենթակա չեն տեղաշարժման, անգամ եթե հայտաբերվել են սեփականություն հանդիսացող տարածքում, իսկ այդ մասին հայտնաբերողը պետք է տեղեկացնի պատկան կառույցներին: Առաջին դամբարանը հայտաբերելուց հետո Ռուզվելտ Թորոսյանը հայտնել է գյուղապետին, բայց այդպես էլ մասնագիտական ուսումնասիրություններ չեն եղել:
Դամբարանի փորման աշխատանքները դադարեցվել են, մինչև նախարարության մասնագիտական խումբ ժամանի Սառնաղբյուր: Միայն ուսումնասիրություններից հետո կպարզվի, թե գտածոները որ ժամանակաշրջանին են պատկանում և պատմական ինչ արժեք են ներկայացնում: Դրանից հետո տարածքը կընդգրկվի մարզի 9 պատմական գոտիներից մեկում և կհայտնվի պետական պահպանության ներքո:
15:30 05.05.2024
Մենք շարունակում ենք մեր ճանապարհը․ Մեսսի14:35 05.05.2024
Այդ հատկանիշները մեզ թույլ տվեցին հաղթել առաջնությունը․ Անչելոտի13:57 05.05.2024
ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի օգնական Իվանա Ժիվկովիչը ժամանել է Հայաստան13:29 05.05.2024
Էլբրուսում մոլորված երկու զբոսաշրջիկները հայտնաբերվել են13:10 05.05.2024
Պուտինը շնորհավորել է ուղղափառ քրիստոնյաներին Սուրբ Զատիկի առթիվ12:50 05.05.2024
Մենք պետք է արժանին մատուցենք «Սասուոլոյին»․ Ինձագի12:30 05.05.2024
Իսակովի պողոտայում «Mazda 6»-ը գլխիվայր շրջվել է11:50 05.05.2024
«Ժիրոնան» պատմության մեջ առաջին անգամ կխաղա Չեմպիոնների լիգայում11:30 05.05.2024
Բալթյան ծովատառեխը անհետացման վտանգի տակ է. Bloomberg10:59 05.05.2024
Ցանկանում եմ շնորհավորել «Ռեալին»․ Չավի10:30 05.05.2024
Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է10:15 05.05.2024
ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ23:45 04.05.2024
Օմսկում վեցամյա աղջիկն ընկել է 13-րդ հարկի պատուհանից և ողջ մնացել23:27 04.05.2024
Խարկովում մեկ օրում չորս պայթյուն է որոտացել23:13 04.05.2024
Մահացել է ՌԴ վաստակավոր արտիստ Գալինա Դավիդովան23:12 04.05.2024
Նշվել է ուշադրության և հիշողության վատթարացման ոչ ակնհայտ պատճառ22:58 04.05.2024
Բժիշկը ցրել է տաքացրած մակարոնեղենի մասին միֆը22:30 04.05.2024
Ռուսաստանը որոշել է պայքարել ապօրինի զբաղվածության դեմ22:04 04.05.2024
Արարատի մարզում 2-ամյա աղջիկն այրվածքներով տեղափոխվել է հիվանդանոց21:36 04.05.2024
Անակնկալ զինվորին՝ օրինակելի ու կարգապահ ծառայության համար20:32 04.05.2024
Չինաստանում ներկայացվել է առաջին մարդանման էլեկտրական ռոբոտը20:06 04.05.2024
WhatsApp-ը նոր գործառույթ կունենա20:00 04.05.2024
Միրալեմ Պյանիչը ավարտել է միջազգային կարիերան19:31 04.05.2024
Գվարդիոլան հայտնել է, թե ով է հաղթելու Եվրո-2024-ում19:10 04.05.2024
Էրդողանը պաշտամունքի համար կբացի Ստամբուլի Կարիյե մզկիթը19:03 04.05.2024
Սանչոն որոշում է կայացրել իր ապագայի վերաբերյալ18:53 04.05.2024
Փրկարարները արգելափակումից դուրս են բերել ավտոմեքենաները18:35 04.05.2024
Ստեֆանո Պիոլին կգլխավորի «Նապոլին»18:18 04.05.2024
Մոսկվայից երկու զբոսաշրջիկներ մոլորվել են Էլբրուս լեռան վրա18:00 04.05.2024
«Արսենալը» սեփական հարկի տակ հաղթեց «Բորնմուտին»17:50 04.05.2024
Brent նավթի գինը թանկացել է17:28 04.05.2024
Գերմանիայում ֆուտբոլիստները դաշտ են դուրս եկել ամբողջությամբ մերկ16:31 04.05.2024
Հայաստանի թիմերի կազմերը սամբոյի Եվրոպայի առաջնությունում14:58 04.05.2024
«Ինտեր»-ը նոր տրանսֆերային նպատակ ունի14:47 04.05.2024
Գազայի հատվածում զոհերի թիվն աճել է14:25 04.05.2024
ՄԱԿ-ը հայտնել է Գազայում սովի մասին14:06 04.05.2024
էկոնոմիկայի նախարարի մոտ տեղի է ունեցել քաղաքացիների ընդունելություն13:30 04.05.2024
Ինչպիսի՞ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին13:57 05.05.2024
ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի օգնական Իվանա Ժիվկովիչը ժամանել է ՀայաստանՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի օգնական, ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի (ՄԱԶԾ) ադմինիստրատորի տեղակալ, Եվրոպայի և ԱՊՀ երկրների տարածաշրջանային բյուրոյի տնօրեն Իվանա Ժիվկովիչը մայիսի 5-ին քառօրյա այցով ժամանել է Հայաստան։ ՄԱԶԾ Հայաստանի գրասենյակից տեղեկացնում են, որ Իվանա Ժիվկովիչի այցի նպատակն է քննարկել ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի Հայաստանի կառավարության հետ գործընկերությունը, տեղում ծանոթանալ ՄԱԶԾ-ի հիմնական միջամտություններին, ներառյալ փախստականների ճգնաժամին արձագանքելը, ինչպես […] ...
12:00 05.05.2024
ՀՀ ֆինանսների նախարարի գլխավորած պատվիրակությունը մասնակցում է Ասիական զարգացման բանկի 57-րդ տարեկան հանդիպմանըՎրաստանի մայրաքաղաք Թբիլիսիում մայիսի 2-ից 5-ն անցկացվում է Ասիական զարգացման բանկի (ԱԶԲ) 57-րդ տարեկան հանդիպումը: ՀՀ ֆինանսների նախարարությունից տեղեկացնում են, որ «Կամուրջ դեպի ապագա» խորագիրը կրող հանդիպման նպատակն է քննարկել Ասիայի և Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի զարգացման առանցքային խնդիրներն ու մարտահրավերները: «Տարեկան հանդիպմանը մասնակցում են ֆինանսների նախարարներ, կենտրոնական բանկերի ղեկավարներ, կառավարության բարձրաստիճան պաշտոնյաներ և այլ ներկայացուցիչներ ԱԶԲ […] ...
11:13 05.05.2024
Ունեցել եմ բազմաթիվ հաջողություններ թե′ ՀՀ-ում, թե′ ՀՀ-ից դուրս. գնդապետ Տիգրան ՀակոբյանՀՀ ՊՆ-ն ներկայացրել է տեսանյութ՝ ատեստավորման քննությունների բացարձակ գերազանցիկ, գնդապետ Տիգրան Հակոբյանի մասին։ ...
10:15 05.05.2024
ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներՓրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ։ Փակ է Արագածոտնի մարզի Ամբերդի խաչմերուկից դեպի Քարի լիճ տանող ավտոճանապարհը: Արարատի մարզի Գետափնյա գյուղի մոտ գտնվող կամրջի հետիոտնի համար նախատեսված հատվածում տեղի է ունեցել մասնակի փլուզում, ինչի հետևանքով կամրջով երթևեկությունը դադարեցվել է։ ...
21:36 04.05.2024
Անակնկալ զինվորին՝ օրինակելի ու կարգապահ ծառայության համարՀՀ ՊՆ-ն ներկայացրել է տեսանյութ, որը պատմում է օրինակելի ու կարգապահ ծառայության համար զինվորին՝ հրետանավոր Հովհաննես Սաֆարյանի և նրան մատուցված անակնկալի մասին: Մանրամասները՝ տեսանյութում: ...
20:40 04.05.2024
Ադրբեջանի կողմից հայկական բնակավայրերի պատմության կեղծման հերթական դեպքը՝ Արցախում«Հայկական լեռնաշխարհի մշակութային ժառանգության օմբուդսմեն» ֆեյսբուքյան էջը հայտնում է Արցախի հայկական բնակավայրերի պատմության կեղծման ու մշակութային ժառանգության ոչնչացման հերթական դեպքի մասին: «Այս գործելաոճը հանդիսանում Ադրբեջանի հակահայկական քաղաքականության բաղկացուցիչ մաս։ Ադրբեջանական կեղծարարների թիրախում այս անգամ հայտնվեց Ասկերանի շրջանի Շոշ գյուղի Ս․ Ստեփանոս եկեղեցին։ Եկեցին «Գուգլի» տեղորոշման քարտեզներում ներկայացվում է որպես մզկիթ։ Հարկ ենք համարում նշել, որ […] ...