21:22 27.12.2020
Կենսաֆիզիկոսները գտել են այն հարցի պատասխանը, թե ինչու են փշատերև ծառերը կանաչ մնում ամբողջ տարվա ընթացքում: Հետազոտության հեղինակների կարծիքով՝ պատճառը ֆոտոսինթեզի կարճ ցիկլն է, որին նրանք անցնում են ձմռանը։ Հետազոտությունների արդյունքները հրապարակված են Nature Communications ամսագրում:
Շվեդական Ումեո համալսարանի գիտնականներն Ամստերդամի ազատ համալսարանի և Արևմտյան Օնտարիոյի Կանադական համալսարանի գործընկերները, վերծանել են սոճու ասեղների ֆոտոսինթեզի մեխանիզմը և պարզել, որ ձմռանն այն ընթանում է կրճատված ցիկլով:
Ձմռանը լույսի էներգիան կլանվում է կանաչ քլորոֆիլային մոլեկուլների կողմից, բայց չի օգտագործվում ֆոտոսինթետիկ մեխանիզմի հետագա ռեակցիաների ժամանակ, քանի որ ցածր ջերմաստիճանը դադարեցնում է կենսաքիմիական ռեակցիաների մեծ մասը:
Պայծառ արևի և ցածր ջերմաստիճանի պայմաններում լույսի ավելցուկային էներգիան կարող է վնասել ֆոտոսինթետիկ մեխանիզմի սպիտակուցներին: Հետևաբար, ծառերի մեծ մասի մոտ ձմռանը տեևաթափ է լինում: Բայց սոճու կամ եղևնու ֆոտոսինթետիկ ապարատը այնպիսին է, որ նրանց ասեղները կանաչ են մնում ամբողջ տարվա ընթացքում:
«Մենք երեք սեզոնի ընթացքում հետևել ենք մի քանի սոճիների, որոնք աճում են Շվեդիայի հյուսիսում գտնվող Ումեոյում», – Ումեոյի համալսարանի մամուլի հաղորդագրության մեջ նշված է հոդվածի առաջին հեղինակ, ասպիրանտ Փուշան Բագի խոսքերը, որը հավաքել է սոճու ասեղի նմուշներ և հետազոտել դրանք ամբողջ տարվա ընթացքում:
Հեղինակները պարզել են, որ ձմռանը վերակազմակերպվում է քլորոպլաստների թիլակոիդային թաղանթի կառուցվածքը, որում տեղի են ունենում ֆոտոսինթեզի լույսից կախված ռեակցիաներ, ինչը հանգեցնում է երկու ֆոտոհամակարգերի գործառական միավորների ֆիզիկական կապի առաջացման, որոնցում լույսի էներգիան ներծծվում և վերածվում է քիմիական էներգիայի:
Պարզվել է, որ տաք պայմաններում I և II ֆոտոհամակարգերը գտնվում են միմյանցից անջատ՝ արդյունավետ ֆոտոսինթեզ ապահովելու համար, իսկ ձմռանը ֆոտոհամակարգ II- ն էներգիա է տալիս անմիջապես ֆոտոհամակարգ I-ին: Այսպիսով, սոճին ասեղները հաղթահարում են լույսի ավելցուկային էներգիան և վնասումից պաշտպանում իրենց զգայուն ֆոտոսինթետիկ ապարատը ծայրահեղ հյուսիսային ձմռանը:
«Այս ուշագրավ հարմարվողականությունը ոչ միայն ուրախացնում է մեզ Սուրբ Ծննդյան տոնի ժամանակ, այլ իրականում չափազանց կարևոր է մարդկային զարգացման համար», – նշել է Ումեոյի համալսարանից պրոֆեսոր Շտեֆան Յանսոնը, որը ղեկավարել է ուսումնասիրությունը: Նա նշել է, որ եթե փշատերև ծառերը չկարողանային գոյատևել ձմեռային դաժան կլիմային, հյուսիսային կիսագնդի հսկայական տարածքներ հնարավոր է բնակեցված չլինեին մարդկանց կողմից, քանի որ փշատերևերը տալիս էին վառելափայտ, ապաստան և այլ առաջին անհրաժեշտության իրեր: Եվ այսօր դրանք հիմք են հանդիսանում բևեռային երկրների մեծ մասի տնտեսությունների համար»:
Հեղինակները նշում են, որ ուսումնասիրությունն իրականացվել է սոճիների վրա, բայց նրանք կարծում են, որ նման մեխանիզմը վերաբերում է փշատերև ծառերի նաև մյուս տեսակներին։
09:40 12.08.2025
Telegraph. Ուկրաինան կարող է հրաժարվել կորցրած տարածքներից՝ հանուն կարգավորմանՈւկրաինան կարող է հրաժարվել կորցրած տարածքներից՝ ռազմական գործողությունները դադարեցնելու և զենքի մատակարարման և ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու ճանապարհի տեսքով անվտանգության երաշխիքներ ստանալու համար։ Ինչպես հաղորդում է բրիտանական The Daily Telegraph թերթը՝ հղում անելով աղբյուրներին, Վլադիմիր Զելենսկին մեղմացրել է իր դիրքորոշումը ռուս-ամերիկյան գագաթնաժողովից առաջ։ Նրաց խոսքով՝ Ուկրաինայի իշխանությունները պատրաստ են սառեցնել հակամարտությունը մարտական գործողությունների ներկայիս գծի երկայնքով։ Միևնույն […] ...
09:35 12.08.2025
Բրազիլիայի և Չինաստանի առաջնորդները քննարկել են Ուկրաինայի հակամարտության կարգավորումըԲրազիլիայի նախագահ Լուիս Ինասիու Լուլա դա Սիլվան և Չինաստանի նախագահ Սի Ծինփինը հեռախոսազրույց են ունեցել, որի ընթացքում քննարկել են միջազգային օրակարգը և Ռուսաստանի ու Ուկրաինայի միջև խաղաղության հասնելու ջանքերը, հայտնում է Բրազիլիայի ղեկավարի գրասենյակը։ «Մոտ մեկ ժամ տևած զրույցի ընթացքում կողմերը մտքեր են փոխանակել միջազգային ներկա իրավիճակի և Ռուսաստանի ու Ուկրաինայի միջև խաղաղություն հաստատելու վերջին […] ...
09:25 12.08.2025
Իրաքը ջրի սուր պակասի առջև է կանգնածԻրաքը բախվում է ջրի սուր պակասի՝ ուժեղ երաշտի և հարևան երկրներից ջրի մատակարարման նվազման ֆոնին, «ՌԻԱ Նովոստի»-ին ասել է գյուղատնտեսության նախարարության խորհրդական Մահդի Դամադը։ «Մարզեր խմելու ջուր մատակարարելու անկարողությունը և ստորգետնյա ջրերի պաշարների սպառումը լուրջ վտանգ են ներկայացնում: 2019 թվականին պաշարները հասել են 65 միլիարդ խորանարդ մետրի՝ անձրևների շնորհիվ։ Այժմ հարևան երկրներից (Իրանից և Թուրքիայից) […] ...
09:21 12.08.2025
Վազգեն Մուրադյանը նշանակվել է Արդարադատության նախարարի խորհրդականԱրդարադատության նախարար Սրբուհի Գալյանի հրամանով՝ Վազգեն Մուրադյանը նշանակվել է նախարարի խորհրդական։ Այս մասին հայտնում են նախարարությունից։ «Կենսագրական տվյալները՝ 2022 թվականի փետրվարից հունիս ամիսներին անցել է մասնագիտական պրակտիկա Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի քրեական արդարադատության ոլորտում և զինված ուժերում մարդու իրավունքների պաշտպանության դեպարտամենտում: 2022 թվականի հուլիսի 11-ից 2024 թվականի նոյեմբերի 7-ը եղել է ՀՀ գլխավոր դատախազի տեղակալի […] ...
09:20 12.08.2025
Դուք ունեք հնարավորություն ձեր գաղափարները վերածելու իրական ծրագրերի. Ժաննա Անդրեասյանը՝ երիտասարդներինԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանի շնորհավորական ուղերձը՝ Երիտասարդության միջազգային օրվա առթիվ. «Սիրելի՛ երիտասարդներ, այսօր Երիտասարդների միջազգային օրն է։ Այս տոնը կոչված է կարևորելու ձեր ներուժն ու կարողությունները, գաղափարներն ու տեսլականը, որոնք ցանկացած հասարակության համար ունեն առանցքային նշանակություն, որովհետև հենց երիտասարդներն են, որ ապագայի, առաջընթացի և փոփոխությունների հանդեպ հավատ ու հույս են ձևավորում: ՄԱԿ-ի կողմից հայտարարված այս […] ...
09:15 12.08.2025
Գերմանիան պահանջել է Իսրայելից բացատրություն Գազայում լրագրողների սպանության վերաբերյալԲեռլինը դատապարտում է Իսրայելի բանակի կողմից Գազայի հատվածում լրագրողների վրա հասցված հարվածները, և Իսրայելի իշխանությունները պետք է բացատրություն տան «Ալ Ջազիրա» և «Սահաթ» լրատվական պորտալի աշխատակիցների սպանության համար, հայտարարել է Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարարության խոսնակ Յոզեֆ Հինտերսիրը։ Երկուշաբթի օրը ավելի վաղ «Ալ Ջազիրա»-ն հայտնել էր, որ իր հինգ աշխատակիցներ, այդ թվում՝ լրագրող Անաս ալ-Շարիֆը, զոհվել […] ...
