Կորոնավիրուսի առաջին դեպքից մինչև պատվաստանյութերի ստեղծում. 1 տարի COVID-19-ի հետ

Ուղիղ մեկ տարի է անցել այն օրից, երբ Չինաստանն առաջին անգամ հայտնեց դեռևս անհայտ վիրուսի մասին: Այն առաջին անգամ հայտնաբերվեց Հուբեյ Նահանգի Ուհան քաղաքում դեկտեմբերի վերջին օրերին: Արդեն հունվարի սկզբին Չինաստանի համաճարակաբանները հայտարարեցին, որ հիվանդության հարուցիչը նոր տեսակի կորոնավիրուսն է: TASS  գործակալությունը հիշեցնում է, որ հունվարի 11-ին գրանցվեց կորոնավիրուսից մահվան առաջին դեպքը: Այդ ժամանակ Ուհանում ընդամենը 41 վարակված կար: 1 տարի անց աշխարհում կորոնավիրուսից մահացածների թիվը գերազանցել է 1 միլիոն 800 հազարը, 83 միլիոն մարդ վարակվել է վիրուսով:

Վիրուսի տարածման առաջին փուլը

Այս մեկ տարվա ընթացքում գիտնականները վիրուսի ծագման մասին տարբեր վարկածներ են առաջ քաշել: Ըստ դրանցից ամենատարածվածի` կորոնավիրուսի բռնկումը կապված է Ուհանում ծովամթերքի շուկայի հետ: Մասնագետների մեծ մասը կարծում է, որ հիվանդությունը բնական ծագում ունի, չնայած ոմանք էլ գտնում են, որ վիրուսը դուրս է եկել լաբորատորիաներից մեկից:

Նոր տեսակի կորոնավիրուսի հայտնաբերման առաջին օրերին Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը հայտարարում էր, որ վիրուսը չի կարող փոխանցվել մարդուց մարդուն, Չինաստանի հետ սահմանները փակելու կարիք չկա: Ընդամենը շաբաթներ անց փոխվեց և՛ վիրուսի աշխարհագրությունը, և՛ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության դիրքորոշումը: Բազմաթիվ երկրներ դադարեցրին հաղորդակցությունը Չինաստանի հետ: Մարտին կորոնավիրուսը հայտարարվեց համավարակ` ստանալով COVID-19 անվանումը:

Չինաստանը, թերևս, մյուս երկրների համեմատությամբ ամենահաջողն է հաղթահարել ՔՈՎԻԴ-19-ը: Այնտեղ համավարակի առաջին ալիքից հետո վիրուսը դեռ հաջողվում է վերահսկողության տակ պահել: Մնացած գրեթե բոլոր երկրներում կորոնավիրուսի երկրորդ, որոշ դեպքերում նաև երրորդ ալիքի դեմ են պայքարում:

Համազգային կարանտինները, սահմանափակումները

Եթե սկզում տարբեր երկրներ քննադատաբար էին մոտենում Չինաստանի ձեռնարկած խիստ միջոցառումներին, Ուհան քաղաքի լիակատար մեկուսացմանը և համազգային կարանտինին, ապա ժամանակի ընթացքում, բախվելով համավարակի հետևանքներին, նման քայլի դիմեցին շատերը:

Ամբողջ մոլորակում կյանքն ասես գլխիվայր շուռ եկավ: Գրեթե լիովին դադարեցվեց միջազգային ավիահաղորդակցությունը, հետաձգվեցին համաժողովները, փառատոնները, մարզական և մշակութային միջոցառումները: Փակվեցին կրթական բոլոր հաստատությունները: Հասարակական կյանքն անցավ օնլայն ռեժիմի: Համավարակը ծանր հարված հասցրեց համաշխարհային տնտեսությանը:

Իսկ ամանորյա միջոցառումների մասին շատերն են մոռացել: Կորոնավիրուսի տարածումը զսպելու համար եվրոպական մի շարք երկրներ Նոր տարվա և Սուրբ ծննդյան նախաշեմին կրկին սահմանել են լոքդաուններ, պարետային ժամ, արգելվել են հավաքույթները, տոնակատարությունները:

Աշխարհի մի շարք երկրներում դեպքերի վիճակագրությունը

Աշխարհի 18 երկրներում մինչև այժմ հաստատված կորոնավիրուսի դեպքերի թիվը գերազանցել է 1 միլիոնը: Ընդ որում, մոլորակում հայտնաբերված ընդհանուր դեպքերի 24 տոկոսը` 20 միլիոնից ավելին, բաժին է ընկնում Միացյալ Նահանգներին: Մահվան դեպքերի առումով ևս Միացյալ Նահանգներն առաջին հորիզոնականում է` 350 հազարից ավելի մահ, կամ աշխարհում մահացածների 19 տոկոսը: Հնդկաստանը 10 միլիոն հաստատված դեպքով գտնվում է աշխարհում երկրորդ հորիզոնականում, այնուհետև Բրազիլիան է 7.5 միլիոնից ավելի դեպքով, Ռուսաստանը, որտեղ մինչև օրս կորոնավիրուս է հաստատվել 3 միլիոնից ավելի մարդու մոտ և Ֆրանսիան` 2 միլիոն 600 հազար դեպքով:

Վիրուսի օջախ համարվող Չինաստանը գտնվում է 81-րդ հորիզոնականում` 87 հազար դեպքով:

Մեր հարևան երկրներում նույնպես համավարակը մեծ տարածում է գտել: Թուրքիայում մինչև օրս կորոնավիրուս է հայտնաբերվել 2 միլիոնից ավելի, Իրանում` 1 միլիոն 200 հազարից ավելի մարդու մոտ, Վրաստանում և Ադրբեջանում դեպքերի թիվը գերազանցել է 200 հազարը:

Իրավիճակն է’լ ավելի է բարդանում Մեծ Բրիտանիայում և Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում կորոնավիրուսի նոր շտամի հայտնաբերման պատճառով: Կորոնավիրուսի նոր, մուտացված տեսակը 70 տոկոսով ավելի վարակիչ է մինչև այժմ տարածվող տարբերակից:

COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութերը

Մինչքովիդային կյանքի վերադառնալու հույսը շատերը կապում են պատվաստանյութերի հետ: Կորոնավիրուսի դեմ աշխարհում առաջին պատվաստանյութը գրանցվել է Ռուսաստանում: «Sputnik V» պատվաստանյութով արդեն շաբաթներ առաջ սկսել են պատվաստվել խոցելի խմբերը: Ռուսաստանից հետո պատվաստումները սկսել են Մեծ Բրիտանիան, Միացյալ Նահանգները և Եվրոպական Միության երկրները: Այնտեղ օգտագործում են Pfizer և BioNtech, ինչպես նաև Նուբար Աֆեյանի Moderna ընկերությունների ստեղծած պատվաստանյութերը: Օքսֆորդի համալսարանի և Astra Zeneca ընկերության ստեղծած պատվաստանյութը նույնպես հավանության է արժանացել Մեծ Բրիտանիայում: Չինաստանում էլ պատվաստումներն իրականացվում են չինական Sinopharm դեղագործական ընկերության պատվաստանյութով:

Իհարկե, պատվաստումներն առայժմ իրականացվում են բարձր ռիսկայնության խմբերի` բուժաշխատողների, ուսուցիչների, տարեցների շրջանում: Ենթադրվում է, որ աշխարհի բազմաթիվ երկրներում բնակչության զանգվածային պատվաստումները կսկսվեն 2021 թվականի առաջին կեսին: