20:15 02.10.2021
Մարդու օրգանների և հյուսվածքների բջիջները պետք է ժամանակ առ ժամանակ թարմացվեն: Sputnik ռադիոկայանի հետ զրույցում կենսաբան-գենետիկ Իրինա Մալցևան թվարկել է այն մթերքները, որոնք նպաստում են մարմնի երիտասարդացմանը և «ընդհանուր մաքրմանը»: Նա նշել է, որ մարդու օրգանիզմը պարբերաբար կազմակերպում է «լիակատար մաքրություն»՝ «աղբից» մաքրվելու համար: Այս գործընթացը կոչվում է ավտոֆագիա կամ ինքնակերություն:
«Այս գործընթացը ոչ թե ենթադրում է բջջից «աղբի» հեռացում, այլ այն բջջի վերացում, որը գերհագեցած է իր սեփական բեկորներով, այսպես կոչված՝ օրգանոիդներով: Երբ ծեր, ոչ կենսունակ բջիջները մահանում են, մարմինը ցողունային բջիջներից կառուցում է նոր կառույցներ՝ ինքն իրեն երիտասարդացնելով», – ասել է գենետիկը:
Մարմնի «նորացումը» կարելի է արագացնել որոշակի մթերքների օգնությամբ, ասում է կենսաբան-գենետիկը:
«Օրինակ, վարունգի հյուսվածքներում հատուկ նյութեր են արտադրվում՝ կուկուրբիտացիններ: Հենց դրանք են դառնություն հաղորդում վարունգի եզրային հատվածներին։ Հենց այդ դառը հատվածները կարող են բջիջներին ազդանշաններ հաղորդել, որպեսզի ծեր և հիվանդ բջիջները, այսինքն՝ նրանք, որոնք ֆունկցիոնալ չեն, հեռանան։ Վարունգի դառը մասերը որոշակի մեխանիզմներ են գործի դնում, որոնք նպաստում են ավտոֆագիային», – ասել է Իրինա Մալցևան:
Բացի դառը վարունգից, բջիջների երիտասարդացմանը նպաստում են նաև այլ մթերքներ, ինչպես նաև սննդակարգը:
«Հարսնախոտի հատապտուղները, շնորհիվ իրենց օգտակար հատկությունների, նպաստում են ավտոֆագիային: Բացի այդ, այս բուժիչ ցուցակում կարող է ներառվել քրումը, որն ունի «երիտասարդության նյութեր», որոնք մաքրում են մեր բջիջները: Դրանք գեներին ազդանշան են տալիս, թե ինչ պետք է նրանք անեն: Այս նպատակի համար հարմար են նաև սոյայի լավ տեսակները՝ պարզապես ոչ ԳՁՕ-ով: Բջիջների երիտասարդացման գործընթացի վրա կարող է ազդել կալորիականության սահմանափակումը ՝ օրական նորմայի 20-30%-ով», – ավելացրել է գիտնականը:
Ըստ Մալցևայի, ֆիզիկական ակտիվությունը և լավ քունը նույնպես խթանում են երիտասարդացման գործընթացները: Իսկ սթրեսը սպանում է ավտոֆագիան:
«Եթե մարդը սթրեսի մեջ է, ապա ավտոֆագիա տեղի չի ունենա: Սթրեսը անջատում է մեր մարմնի բոլոր նպաստավոր մեխանիզմները, ինչը մոբիլիզացնում է ուժերը հարձակումը հետ մղելու համար, և մարդը հնարավորություն չի ունենում բջիջները թարմացնելու համար», – եզրափակել է Իրինա Մալցևան:
09:15 22.08.2025
Յամա՞լ, թե՞ Դեմբելե․ ո՞վ պետք է ստանա «Ոսկե գնդակը» ըստ Կունդեի«Բարսելոնայի» և Ֆրանսիայի ազգային հավաքականի պաշտպան Ժյուլ Կունդեի կարծիքով՝ «Ոսկե գնդակը» պետք է ստանա իր ակումբակից Լամին Յամալը, հաղորդում է Marca-ն: Ֆրանսիացին դժվարությամբ է պատասխանել հարցին, քանի որ մյուս ֆավորիտն ազգային հավաքականում իր թիմակից Ուսման Դեմբելեն է. «Ինձ բարդ դրության մեջ եք դնում: Բայց կարծում եմ, որ Յամալն է արժանի «Ոսկե գնդակին»: Ես շատ լավ […] ...
09:08 22.08.2025
ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհները հիմնականում անցանելի ենՓրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհները հիմնականում անցանելի են։ Կորեայի ձորի ճանապարհի հիմնանորոգման աշխատանքներով պայմանավորված, հաշվի առնելով քարաթափման վտանգը, օգոստոսի 19-ից ճանապարհը ժամանակավորապես փակ է երթևեկության համար։ ...
09:00 22.08.2025
Արթիկ-Սարալանջ ավտոճանապարհին տեղի է ունեցել ՃՏՊ` հրդեհի բռնկմամբՕգոստոսի 21-ին, ժամը 14։14-ին Շիրակի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Արթիկ-Սարալանջ ավտոճանապարհին տեղի է ունեցել ՃՏՊ, կա տուժած․ անհրաժեշտ է փրկարարների օգնությունը։ Դեպքի վայր է մեկնել ՆԳՆ ՓԾ մարզային փրկարարական վարչության հրշեջ-փրկարարական ջոկատից մեկ մարտական հաշվարկ։ Պարզվել է, որ Արթիկ-Սարալանջ ավտոճանապարհի 3-րդ կմ-ին «BMW» մակնիշի ավտոմեքենան դուրս է եկել ճանապարհի […] ...
23:12 21.08.2025
Թուրքիան վաղը կսկսի «Թրամփի երթուղու» իր հատվածի շինարարությունը․ Անկարայում կարծում են, որ «Զանգեզուրի միջանցքը» կգործի 2028 թվականինԹուրքիայում մեկնարկում է երկաթգծի այն հատվածի շինարարությունը, որը պետք է միանա Սյունիքով անցնող ճանապարհին՝ Թրամփի երթուղին ապահովելու նպատակով: Երկաթգիծը հասցվելու է մինչև Նախիջևանի ինքնավարության սահման: Ե՞րբ է սկսվելու շինարարությունը: Թեմային՝ «Հորիզոնի» տաղավարում անդրադարձել է Արտյոմ Երկանյանը: «Թուրքիայի տրանսպորտի նախարարը հայտարարել է, որ այդ ճանապարհի՝ Կարս-Իգդիր-Արալիկ-Դիլուջու երկաթգծի հիմքի գցման պաշտոնական արարողությունը տեղի կունենա վաղը՝ Իգդիրում: Նախարարն […] ...
23:00 21.08.2025
Շոկոլադի արտադրության ժամանակ առաջացող կակաոյի հատիկի կեղևը կարելի է օգտագործել այգում ու բույսերի խնամքումԳիտե՞իք, որ շոկոլադի արտադրության ժամանակ առաջացող կակաոյի հատիկի կեղևը (կակաո վելլա) կարելի է օգտագործել այգում ու բույսերի խնամքում։ Այս մասին տեղեկացրել են «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ից: Ի՞նչ օգուտներ ունի սա․ Բնական պարարտանյութ է՝ հարուստ կալիումով, մագնեզիումով, երկաթով և այլ օգտակար միկրոէլեմենտներով, Պահպանում է հողի խոնավությունը և պաշտպանում բույսերը գերտաքացումից, Կանխում է մոլախոտերի աճը՝ կրճատելով […] ...
22:57 21.08.2025
Տալլինի տեխնոլոգիական համալսարանը հայտարարում է ընդունելություն «Հաջորդ սերնդի թվային կառավարում» խորագրով ծրագրի շրջանակումՏալլինի տեխնոլոգիական համալսարանը (TalTech) 2025-2026 ուսումնական տարվա առաջին կիսամյակում կիրականացնի «Հաջորդ սերնդի թվային կառավարում» խորագրով միջազգային ծրագիրը։ Այս մասին հայտնել են ԿԳՄՍՆ-ից: Ծրագիրը նախատեսված է բակալավրիատի և/կամ մագիստրատուրայի ուսանողների համար՝ տրամադրելով համապարփակ գիտելիք էլեկտրոնային կառավարման և թվայնացման վերաբերյալ: Ծրագիրը ֆինանսավորվում է Էստոնիայի միջազգային զարգացման համագործակցության կենտրոնի (ESTDEV) կողմից, որը նախատեսում է 15 կրթաթոշակ Հայաստանի, Վրաստանի, […] ...
