Ձմեռային օլիմպիական խաղերի չեմպիոններ դարձած հայերը

Հայաստանը երբեք չի համարվել ձմեռային մարզաձևերի երկիր, և երբևէ մեր երկիրը ներկայացնող որևէ մարզիկ հաջողություններ չի գրանցել Եվրոպայի, աշխարհի առաջնություններում ու առավել ևս  ձմեռային օլիմպիական խաղերում:   Այնուամենայնիվ, աշխարհին հայտնի հայկական  անուններ կան:  Դրանցից առաջինը Գրիգոր Մկրտչյանն է:  Նրա ծնողների ընտանիքները 1900-ականների սկզբին, ցեղասպանությունից փրկվելու համար  գաղթել են Արևմտյան Հայաստանից և հաստատվել Ռուսաստանի Կրասնոդարի երկրամասում: Այստեղ էլ 1925 թվականին ծնվել է Գրիգոր Մկրտչյանը: Որոշ ժամանակ անց նրանց ընտանիքը տեղափոխվել է Մոսկվա, որտեղ էլ Գրիգորը սկսել է սպորտով զբաղվել:  Սկզբում ֆուտբոլ, այնուհետեւ` հոկեյ:  Նրա տաղանդը նկատել են շատ շուտ:  Ընդամենը մի քանի տարվա հոկեյիստ էր Գրիգոր Մկրտչյանը, երբ ընդգրկվեց ԲԿՄԱ-ի կազմում: ԲԿՄԱ-ի հետ նա դարձավ ԽՍՀՄ 9-ակի չեմպիոն, ապա արդեն ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում դարձավ Եվրոպայի եռակի եւ աշխարհի կրկնակի չեմպիոն: Իսկ 1956 թվականին Գրիգոր Մկրտչյանը դարձավ Օլիմպիական խաղերի չեմպիոն: Այդ տարի ԽՍՀՄ հոկեյի հավաքականն առաջին անգամ մասնակցեց  Օլիմպիական խաղերին և դարձավ հաղթող: Գրիգոր Մկրտչյանը հավաքականի դարպասապահն էր:  Հետագայում նրան համարեցին ԽՍՀՄ հոկեյի դարպասապահական դպրոցի հիմնադիրը:    Երկար տարիներ խաղալուց հետո նա դարձյալ մնաց սպորտում, զբաղվեց մարզչական գործունեությամբ: Նրա սաներից մեկը աշխարհահռչակ դարպասապահ Վլադիսլավ Տրետյակն էր: Ավելի մեծ տարիքում Գրիգոր Մկրտչյանը զբաղեցրել է բարձր պաշտոններ մարզական ոլորտում:  Մահացել է 2003 թվականին Մոսկվայում՝ 78 տարեկան հասակում: 

 Աշխարհին հայտնի  հայկական ծագումով նաև մարզուհի  կա` Վիկտորիա Մովսեսյանը:  Նա ծնվել է ԱՄՆ-ի Մասաչուսետս նահանգում, 1972 թվականին: Գերազանցությամբ ավարտել է Պրովիդենսի համալսարանը՝ մարքեթինգ և բիզնես կառավարում մասնագիտությամբ: Աշխատել է ներդրումային ընկերություններից մեկում, զուգահեռ նաև հաճախել մարզումների: Շուտով սակայն թողել է աշխատանքը և ամբողջությամբ նվիրվել սպորտին: Սկզբում նա նույնպես զբաղվել է ֆուտբոլով, այնուհետ` սոֆթբոլ մարզաձևով: Ապա որոշել է դառնալ պրոֆեսիոնալ գեղասահորդուհի, իվերջո սակայն հայտնվել է հոկեյի ակումբներից մեկում:  Վիկտորիան 1994 և 1998 թվականներին ԱՄՆ-ի հավաքականի կազմում դարձել է աշխարհի փոխչեմպիոնուհի, իսկ նույն՝ 1998 թվականին նաև Օլիմպիական խաղերի չեմպիոն:  Հետագայում կանանց հոկեյի ակումբ է հիմնել:   

 Դե իսկ վերջին շրջանի հայկական արմատներով ամենահայտնի մարզուհին  Եվգենիա Մեդվեդևան է:  Նրա հայրը հայ է` Արման Բաբասյանը: Եվգենիան սակայն վերցրել է մորական տատի ազգանունը:   Նա Եվրոպայի և աշխարհի կրկնակի չեմպիոնուհի է: Իսկ այս օլիմպիադային դարձել է արծաթե մեդալակիր:  ՌԴ օլիմպիական հավաքականի հետ կապված սկանդալից հետո, սոցիալական ցանցերում տեղեկատվություն տարածվեց, թե Մեդվեդևան կարող է փորձել հանդես գալ Հայաստանի դրոշի ներքո: Հայաստանում ոչ բոլորը ողջունեցին այս գաղափարը`տարբեր նկատառումներով: Նման բան սակայն տեղի չունեցավ, և Մեդվեդևան մնաց այսպես ասած «չեզոք հավաքականի» կազմում: