Օդի աղտոտվածությունը նվազեցնում է առօրյա խնդիրների վրա կենտրոնանալու մարդկանց ունակությունը. պարզել է ուսումնասիրությունը – ShantNews – Շանթ Հեռուստաընկերություն – Լուրեր – Shant TV Online
TIME
Ամսաթիվ
13 08 2025
  • $
    383.81
  • RUBLE
    4.79
  • 445.60
WEATHER
+28.09 oC

Օդի աղտոտվածությունը նվազեցնում է առօրյա խնդիրների վրա կենտրոնանալու մարդկանց ունակությունը. պարզել է ուսումնասիրությունը

14:48 12.08.2025

Մարդու՝ առօրյա խնդիրների վրա կենտրոնանալու ունակությունը տուժում է օդի աղտոտվածության կարճաժամկետ ազդեցությունից։ Այս մասին է վկայում նոր ուսումնասիրությունը։
Հետազոտողները վերլուծել են 26 մասնակցի կողմից կատարված ճանաչողական թեստերի տվյալները, որոնք ստացվել են այն բանից հետո, երբ նրանք 1 ժամ շարունակ ենթարկվել են կա՛մ մոմի ծխից առաջացած մանր մասնիկների (PM) բարձր մակարդակին, կա՛մ 1 ժամ գտնվել են մաքուր օդի պայմաններում։
Nature Communications ամսագրում հրապարակված ուսումնասիրությունը պարզել է, որ նույնիսկ PM-ի բարձր խտությունների կարճաժամկետ ազդեցությունը վատթարացրել է մասնակիցների ընտրողական ուշադրությունը և հուզական ճանաչումը՝ անկախ նրանից, թե նրանք սովորական կերպով էին շնչում, թե միայն բերանով։ Սա կարող է ազդել անհատի՝ առաջադրանքների վրա կենտրոնանալու, շեղող հանգամանքներից խուսափելու և սոցիալապես ընդունելի վարքագիծ դրսևորելու ունակության վրա։
«Օդի աղտոտվածությանը ենթարկված մասնակիցներն ավելի վատ էին խուսափում շեղող տեղեկատվությունից: Սա նշանակում է, որ առօրյա կյանքում դուք կարող եք ավելի հեշտությամբ շեղվել։ Սուպերմարկետում գնումներ կատարելը լավ օրինակ է. ա կարող է նշանակել, որ դուք ավելի հակված կլինեք իմպուլսիվ գնումներ կատարելու, քանի որ չեք կարողանում կենտրոնացած մնալ ձեր նպատակների վրա», – ասում է Բիրմինգհեմի համալսարանի դոկտոր Թոմաս Ֆաերթին՝ ուսումնասիրության համահեղինակը։
Ուսումնասիրությունը նաև պարզել է, որ PM-ով աղտոտված օդի ազդեցությունից հետո մասնակիցներն ավելի վատ են կատարել հուզական ճանաչումը գնահատող ճանաչողական թեստերը։
«Նրանք ավելի վատ էին ընկալում, թե արդյոք դեմքն արտահայտում է վախ, թե ուրախություն, և դա կարող է հետևանքներ ունենալ այլ մարդկանց հետ մեր վարքի վրա», – ասում է Ֆաերթին։
Ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ մասնակիցների աշխատանքային հիշողությունը չի տուժել, ինչը վկայում է այն մասին, որ ուղեղի որոշ գործառույթներ ավելի դիմացկուն են աղտոտվածության կարճաժամկետ ազդեցության նկատմամբ։
Օդի աղտոտվածությունը հանրային առողջության համար ամենամեծ բնապահպանական ռիսկերից մեկն է աշխարհում։ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության գնահատմամբ՝ դրսի օդի աղտոտվածությունը տարեկան մոտ 4.2 միլիոն վաղաժամ մահվան պատճառ է դառնում։
Հետազոտողներն ասում են, որ ուսումնասիրության արդյունքները կարող են ունենալ նշանակալի սոցիալական և տնտեսական հետևանքներ՝ ազդելով կրթական մակարդակի և աշխատանքի արտադրողականության վրա։
«Ուսումնասիրությունն անցկացվել է կլինիկորեն առողջ չափահաս բնակչության շրջանում, ինչը նշանակում է, որ նրանք լավ առողջություն ունեին և չունեին կլինիկական շնչառական կամ նյարդաբանական խնդիրներ… Որոշ այլ խմբեր կարող են ավելի խոցելի լինել այս ազդեցությունների նկատմամբ:
Ուսումնասիրությունը ավելի մեծ նախագծի մի մասն է, որը կփորձարկի աղտոտիչների տարբեր աղբյուրների ազդեցությունը, ինչը, հետազոտողների հույսով, կօգնի մշակել ապագա քաղաքականություն և հանրային առողջապահական միջոցառումներ։
«Ավելի մեծ նախագիծը դիտարկում է աղտոտիչների տարբեր, ավելի տարածված աղբյուրներ, ինչպիսիք են խոհարարությունից, փայտի այրումից, մեքենաների արտանետումներից և մաքրող միջոցներից առաջացած արտանետումները, որպեսզի պարզենք, թե արդյոք կարող ենք քաղաքականության վրա ազդել՝ այն որոշակի ուղղությամբ տանելու համար», – ասում է Ֆաերթին։

Բոլոր լուրերը

Կապակցված լուրեր

Լավրովը օգոստոսի 21-ին Մոսկվայում կհանդիպի Հնդկաստանի արտգործնախարարի հետ

13:00 13.08.2025

Լավրովը օգոստոսի 21-ին Մոսկվայում կհանդիպի Հնդկաստանի արտգործնախարարի հետ

Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը օգոստոսի 21-ին բանակցություններ կվարի Հնդկաստանի արտաքին գործերի նախարար Սուբրամանյամ Ջայշանկարի հետ, որը պաշտոնական այցով կգտնվի Մոսկվայում: Այս մասին ճեպազրույցի ժամանակ հայտարարեց Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարության տեղեկատվության և մամուլի դեպարտամենտի փոխտնօրեն Ալեքսեյ Ֆադեևը: «Օգոստոսի 21-ին բանակցություններ կկայանան Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովի և նրա հնդիկ գործընկերոջ՝ Սուբրամանիամ Ջայշանկարի միջև, […] ...

Զելենսկին կարող է այսօր մեկնել Բեռլին՝ Թրամփի հետ տեսակոնֆերանսին մասնակցելու համար

12:49 13.08.2025

Զելենսկին կարող է այսօր մեկնել Բեռլին՝ Թրամփի հետ տեսակոնֆերանսին մասնակցելու համար

Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին չորեքշաբթի օրը կայցելի Բեռլին, որտեղ նա, հավանաբար, կմասնակցի եվրոպական առաջնորդների, այդ թվում՝ Գերմանիայի կանցլեր Ֆրիդրիխ Մերցի և ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի առցանց գագաթնաժողովին, հաղորդում է գերմանական Bild թերթը։ «Զելենսկին այսօր անձամբ կժամանի Բեռլին՝ Մերցի հետ միասին Թրամփի հետ տեսակոնֆերանսին մասնակցելու համար։ Զելենսկին մայրաքաղաքում կլինի կեսօրին։ Մերցը հատուկ ընդհատել է իր ամառային […] ...

Երևանի պարեկները օտարերկրացու մոտ թմրանյութ են հայտնաբերել. 32-ամյա տղամարդը ձերբակալվել է

12:40 13.08.2025

Երևանի պարեկները օտարերկրացու մոտ թմրանյութ են հայտնաբերել. 32-ամյա տղամարդը ձերբակալվել է

Պարեկային ծառայության Երևան քաղաքի գնդի 2-րդ գումարտակի 1-ին վաշտի պարեկները օգոստոսի 11-ին Դավիթաշենի գերեզմանատան մոտ ձերբակալել և Համայնքային ոստիկանության Դավիթաշենի բաժին են տեղափոխել 32-ամյա մի օտարերկրացու: Անձնական խուզարկությամբ հայտնաբերվել է շուրջ 3.5 գրամ դեղնականաչավուն զանգվածով փաթեթ: Պարզվել է, որ հայտնաբերվածը մարիխուանա է: Օտարերկրացին և կազմված փաստաթղթերը ներկայացվել են տարածքային քննչական մարմին։ Հանգամանքները նախաքննությամբ պարզվում են։ ...

Կարեն Խաչանովը վստահ հաղթանակով դուրս եկավ Ցինցինատիի մրցաշարի 1/8 եզրափակիչ

12:29 13.08.2025

Կարեն Խաչանովը վստահ հաղթանակով դուրս եկավ Ցինցինատիի մրցաշարի 1/8 եզրափակիչ

Ցինցինատի մասթերսի 1/16 եզրափակչում Կարեն Խաչանովը վստահ հաղթանակի հասավ Ջենսոն Բրուքսբիի նկատմամբ: Գրանցվեց 6:3, 6:3 հաշիվը: Ռուսաստանը ներկայացնող հայ թենիսիստը ռևանշի հասավ 2022-ին ամերիկացուց կրած ջախջախիչ պարտության դիմաց: Բրուքսբիի դեմ միակ խաղում Կարենը պարտվել էր 0:6, 3:6 հաշվով: Խաչանովը նախորդ 19 խաղից հաղթել է 16-ը: Նրա հաջորդ մրցակիցը դեռ հայտնի չէ: ...

ԱՄՆ Ազգային գվարդիան ժամանել է Վաշինգտոն

12:20 13.08.2025

ԱՄՆ Ազգային գվարդիան ժամանել է Վաշինգտոն

ԱՄՆ Ազգային գվարդիայի զինծառայողները, որոնց նախագահ Դոնալդ Թրամփը հրամայել էր լրացուցիչ տեղակայել Վաշինգտոնում, ժամանել են ծառայելու ԱՄՆ մայրաքաղաքում, ասվում է ԱՄՆ բանակի հայտարարության մեջ։ Ավելի վաղ Պենտագոնը հայտարարել էր, որ Վաշինգտոն է ուղարկել Ազգային գվարդիայի մոտ 800 զինծառայող՝ քաղաքում հանցագործության դեմ պայքարելու համար։ «Կոլումբիայի շրջանի Ազգային գվարդիան ներկայացել է ծառայության։ ԱՄՆ բանակը գործի է դրել […] ...

Թուրքիայում երկրաշարժից հետո գրանցվել է ավելի քան 1200 հետցնցում

12:11 13.08.2025

Թուրքիայում երկրաշարժից հետո գրանցվել է ավելի քան 1200 հետցնցում

Սեյսմոլոգները գրանցել են ավելի քան 1200 հետցնցում Թուրքիայի Բալըքեսիր նահանգում տեղի ունեցած երկրաշարժից հետո, հաղորդում է Աղետների կառավարման վարչությունը: Մեկ մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորվել կիրակի օրը Սինդիրգի քաղաքի մոտակայքում տեղի ունեցած 6.1 մագնիտուդով երկրաշարժի հետևանքով, ավելի վաղ հայտարարել էր Թուրքիայի ներքին գործերի նախարար Ալի Երլիքայան։ Ցնցումները զգացվել են մի քանի հարևան նահանգներում, այդ թվում՝ […] ...

BACK_TO_TOP