17:33 22.11.2020
Իտալացի գիտնականները համեմատել են մարդու ուղեղի նեյրոնային ցանցերի կառուցվածքը տիեզերքում գտնվող գալակտիկաների ցանցի հետ և դրանց միջև բազմաթիվ ընդհանրություններ են գտել: Հետազոտության արդյունքները հրապարակված են «Frontiers of Physics» ամսագրում:
Մարդու ուղեղը և տիեզերքը երկու ամենաբարդ բնական համակարգերն են: Բոլոնիայի համալսարանի աստղաֆիզիկոս Ֆրանկո Վացան և Վերոնայի համալսարանի նյարդավիրաբույժ Ալբերտո Ֆելետտին համարում են, որ չնայած մասշտաբի մեծ տարբերությանը, ֆիզիկական գործընթացները, որոնք հանգեցրել են այս համակարգերում նյութի կառուցվածքին, գործել են նույն օրենքների համաձայն: Արդյունքում ձևավորվել են բարդության և ինքնակազմակերպման նույն մակարդակի կառույցներ:
Մարդու ուղեղը գործում է՝ շնորհիվ շուրջ 69 միլիարդ նեյրոնների հսկայական նեյրոնային ցանցի: Մեր կողմից դիտարկվող տիեզերքն, իր հերթին, բաղկացած է առնվազն 100 միլիարդ գալակտիկաներից: Նեյրոնները և գալակտիկաները, որոնք դասավորված են երկար թելիկների և հանգույցների տեսքով, կազմում են համակարգերի զանգվածի ընդամենը 30 տոկոսը, իսկ 70 տոկոսը պասիվ դեր կատարող բաղադրիչներ են՝ ուղեղում՝ ջուրը, իսկ դիտարկվող տիեզերքում՝ մութ էներգիան:
Ընդհանուր առանձնահատկությունների հիման վրա հետազոտողները կազմել են երկու համակարգերի նյութերի տատանումների համեմատական մոդել և ուսումնասիրել դրանց կառուցվածքային, ձևաբանական և ցանցային հատկությունները։
Գիտնականները պարզել են, որ ուղեղիկի նեյրոնային համակարգում տատանումների բաշխումը հետևում է նույն պրոգրեսիային, ինչ տիեզերական սարդոստայնում նյութի բաշխումը, իհարկե, ավելի այլ մասշտաբներով։
Գիտնականները նաև գնահատել են ինչպես նեյրոնային ցանցը, այնպես էլ տիեզերական սարդոստայնը բնութագրող պարամետրերը և կրկին զարմանալիորեն մեծ նմանություններ են գտել:
«Մեր վերլուծության բացահայտած նմանության զարմանալի աստիճանը ենթադրում է, որ երկու բարդ համակարգերի ինքնակազմակերպումը, ամենայն հավանականությամբ, ձևավորվում է ցանցային դինամիկայի նույն սկզբունքներին համապատասխան», – գրում են հոդվածի հեղինակները:
Գիտնականները հույս ունեն, որ իրենց առաջարկած մեթոդը կիրառություն կգտնի ինչպես տիեզերաբանության, այնպես էլ նյարդավիրաբուժության մեջ և թույլ կտա ավելի լավ հասկանալ ինչպես ուղեղի, այնպես էլ տիեզերքի ուղղորդված դինամիկան, որն ընկած է ժամանակային էվոլյուցիայի հիմքում:
15:17 12.08.2025
Անցած 1 օրում գրանցվել է 20 ավտովթար․ 1 մարդ զոհվել է, 30-ը՝ ստացել տարբեր աստիճանի մարմնական վնասվածքներԲացահայտվել է 128 հանցագործություն, որոնցից 6-ը՝ նախկինում կատարված: Մասնավորապես՝ 18 դեպք՝ տրանսպորտային միջոց վարելու իրավունքից զրկված կամ այդ իրավունքը կասեցված կամ այդ իրավունքը չունեցող անձի կողմից տրանսպորտային միջոց վարելու, 16 դեպք՝ թմրանյութի հայտնաբերման, 12 դեպք՝ ֆիզիկական ներգործության, 11 դեպք՝ խարդախության, 7-ական դեպք՝ հոգեկան ներգործության, շրջանառությունն արգելված թմրամիջոցներ, հոգեմետ նյութեր պարունակող բույսեր ցանելու կամ աճեցնելու, 6 […] ...
15:09 12.08.2025
Ազդարարվել է «Արծիվ գործընկեր-2025» հայ-ամերիկյան համատեղ զորավարժության մեկնարկըՕգոստոսի 12-ին ազդարարվել է «Արծիվ գործընկեր-2025» հայ-ամերիկյան համատեղ զորավարժության մեկնարկը։ Բացման հանդիսավոր արարողությանը ներկա էին ՀՀ պաշտպանության նախարարի առաջին տեղակալ, ԶՈՒ ԳՇ պետ, գեներալ-լեյտենանտ Էդվարդ Ասրյանը, ՀՀ-ում ԱՄՆ արտակարգ և լիազոր դեսպան Քրիստինա Քվինը, բարձրաստիճան զինվորականներ և հյուրեր: Միջոցառման ընթացքում հնչել են ՀՀ և ԱՄՆ պետական օրհներգերը, «Արծիվ գործընկեր» զորավարժության օրհներգը։ Զորավարժությանը ներգրավված զինծառայողներին ողջունել […] ...
14:57 12.08.2025
Յամալի և Լոպեսի դուբլները․ «Բարսելոնան» 47-րդ անգամ է նվաճել Գամպերի գավաթըԺոան Գամպերի գավաթի խաղում «Բարսելոնան» 5-0 հաշվով հաղթել է իտալական «Կոմոյին»։ «Բարսելոնայից» դուբլ են գրանցել Ֆերմին Լոպեսն ու Լամին Յամալը, դարպասի մեկ գրավմամբ էլ աչքի է ընկել Ռաֆինյան։ Կատալոնական թիմը 47-րդ անգամ է նվաճել Գամպերի գավաթը։ ...
14:48 12.08.2025
Օդի աղտոտվածությունը նվազեցնում է առօրյա խնդիրների վրա կենտրոնանալու մարդկանց ունակությունը. պարզել է ուսումնասիրությունըՄարդու՝ առօրյա խնդիրների վրա կենտրոնանալու ունակությունը տուժում է օդի աղտոտվածության կարճաժամկետ ազդեցությունից։ Այս մասին է վկայում նոր ուսումնասիրությունը։ Հետազոտողները վերլուծել են 26 մասնակցի կողմից կատարված ճանաչողական թեստերի տվյալները, որոնք ստացվել են այն բանից հետո, երբ նրանք 1 ժամ շարունակ ենթարկվել են կա՛մ մոմի ծխից առաջացած մանր մասնիկների (PM) բարձր մակարդակին, կա՛մ 1 ժամ գտնվել են […] ...
14:33 12.08.2025
Եվրամիությունը հայտարարել է Ուկրաինայի հարցով կառուցողական բանակցությունների պայմանի մասինԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի նախագահներ Դոնալդ Թրամփի և Վլադիմիր Պուտինի միջև սպասվող բանակցությունների ֆոնին Ուկրաինայի վերաբերյալ հայտարարության մեջ ԵՄ երկրների ղեկավարները նշել են, որ կառուցողական խաղաղ բանակցությունները կարող են տեղի ունենալ միայն ռազմական գործողությունների առնվազն նվազեցման պայմաններում։ «Կառուցողական բանակցություններ կարող են տեղի ունենալ միայն հրադադարի կամ ռազմական գործողությունների կրճատման պայմաններում», – նշվում է փաստաթղթում։ Այնտեղ նաև […] ...
