Օդի աղտոտվածությունը նվազեցնում է առօրյա խնդիրների վրա կենտրոնանալու մարդկանց ունակությունը. պարզել է ուսումնասիրությունը – ShantNews – Շանթ Հեռուստաընկերություն – Լուրեր – Shant TV Online
TIME
Ամսաթիվ
12 08 2025
  • $
    383.81
  • RUBLE
    4.79
  • 445.60
WEATHER
+31.09 oC

Օդի աղտոտվածությունը նվազեցնում է առօրյա խնդիրների վրա կենտրոնանալու մարդկանց ունակությունը. պարզել է ուսումնասիրությունը

14:48 12.08.2025

Մարդու՝ առօրյա խնդիրների վրա կենտրոնանալու ունակությունը տուժում է օդի աղտոտվածության կարճաժամկետ ազդեցությունից։ Այս մասին է վկայում նոր ուսումնասիրությունը։
Հետազոտողները վերլուծել են 26 մասնակցի կողմից կատարված ճանաչողական թեստերի տվյալները, որոնք ստացվել են այն բանից հետո, երբ նրանք 1 ժամ շարունակ ենթարկվել են կա՛մ մոմի ծխից առաջացած մանր մասնիկների (PM) բարձր մակարդակին, կա՛մ 1 ժամ գտնվել են մաքուր օդի պայմաններում։
Nature Communications ամսագրում հրապարակված ուսումնասիրությունը պարզել է, որ նույնիսկ PM-ի բարձր խտությունների կարճաժամկետ ազդեցությունը վատթարացրել է մասնակիցների ընտրողական ուշադրությունը և հուզական ճանաչումը՝ անկախ նրանից, թե նրանք սովորական կերպով էին շնչում, թե միայն բերանով։ Սա կարող է ազդել անհատի՝ առաջադրանքների վրա կենտրոնանալու, շեղող հանգամանքներից խուսափելու և սոցիալապես ընդունելի վարքագիծ դրսևորելու ունակության վրա։
«Օդի աղտոտվածությանը ենթարկված մասնակիցներն ավելի վատ էին խուսափում շեղող տեղեկատվությունից: Սա նշանակում է, որ առօրյա կյանքում դուք կարող եք ավելի հեշտությամբ շեղվել։ Սուպերմարկետում գնումներ կատարելը լավ օրինակ է. ա կարող է նշանակել, որ դուք ավելի հակված կլինեք իմպուլսիվ գնումներ կատարելու, քանի որ չեք կարողանում կենտրոնացած մնալ ձեր նպատակների վրա», – ասում է Բիրմինգհեմի համալսարանի դոկտոր Թոմաս Ֆաերթին՝ ուսումնասիրության համահեղինակը։
Ուսումնասիրությունը նաև պարզել է, որ PM-ով աղտոտված օդի ազդեցությունից հետո մասնակիցներն ավելի վատ են կատարել հուզական ճանաչումը գնահատող ճանաչողական թեստերը։
«Նրանք ավելի վատ էին ընկալում, թե արդյոք դեմքն արտահայտում է վախ, թե ուրախություն, և դա կարող է հետևանքներ ունենալ այլ մարդկանց հետ մեր վարքի վրա», – ասում է Ֆաերթին։
Ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ մասնակիցների աշխատանքային հիշողությունը չի տուժել, ինչը վկայում է այն մասին, որ ուղեղի որոշ գործառույթներ ավելի դիմացկուն են աղտոտվածության կարճաժամկետ ազդեցության նկատմամբ։
Օդի աղտոտվածությունը հանրային առողջության համար ամենամեծ բնապահպանական ռիսկերից մեկն է աշխարհում։ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության գնահատմամբ՝ դրսի օդի աղտոտվածությունը տարեկան մոտ 4.2 միլիոն վաղաժամ մահվան պատճառ է դառնում։
Հետազոտողներն ասում են, որ ուսումնասիրության արդյունքները կարող են ունենալ նշանակալի սոցիալական և տնտեսական հետևանքներ՝ ազդելով կրթական մակարդակի և աշխատանքի արտադրողականության վրա։
«Ուսումնասիրությունն անցկացվել է կլինիկորեն առողջ չափահաս բնակչության շրջանում, ինչը նշանակում է, որ նրանք լավ առողջություն ունեին և չունեին կլինիկական շնչառական կամ նյարդաբանական խնդիրներ… Որոշ այլ խմբեր կարող են ավելի խոցելի լինել այս ազդեցությունների նկատմամբ:
Ուսումնասիրությունը ավելի մեծ նախագծի մի մասն է, որը կփորձարկի աղտոտիչների տարբեր աղբյուրների ազդեցությունը, ինչը, հետազոտողների հույսով, կօգնի մշակել ապագա քաղաքականություն և հանրային առողջապահական միջոցառումներ։
«Ավելի մեծ նախագիծը դիտարկում է աղտոտիչների տարբեր, ավելի տարածված աղբյուրներ, ինչպիսիք են խոհարարությունից, փայտի այրումից, մեքենաների արտանետումներից և մաքրող միջոցներից առաջացած արտանետումները, որպեսզի պարզենք, թե արդյոք կարող ենք քաղաքականության վրա ազդել՝ այն որոշակի ուղղությամբ տանելու համար», – ասում է Ֆաերթին։

Բոլոր լուրերը

Կապակցված լուրեր

SHANTNEWS

18:00 12.08.2025

SHANTNEWS

Խաչանովն ու Ռուբլյովը հրաժարվել են զուգախաղի պայքարից․ Ցինցինատի

17:58 12.08.2025

Խաչանովն ու Ռուբլյովը հրաժարվել են զուգախաղի պայքարից․ Ցինցինատի

Ռուսաստանը ներկայացնող թենիսիստներ Կարեն Խաչանովն ու Անդրեյ Ռուբլյովը հրաժարվել են զուգախաղի պայքարից Ցինցինատիի «Մասթերսում»: Նրանք առաջին շրջանում պետք է մրցեին Սալվադորից Մարսելո Արևալոյի և խորվաթ Մատե Պավիչի դեմ: Որոշվել է Խաչանովին և Ռուբլյովին փոխարինել Հնդկաստանը ներկայացնող զույգով: Ի դեպ, Արևալոն և Պավիչը Ցինցինատիի «Մասթերսի» զուգախաղի նախորդ տարվա հաղթողներն են: Հիշեցնենք, որ հայ թենիսիստը Ցինցինատիի «Մասթերսի» […] ...

Երևանի թիվ 4 պոլիկլինիկայում գործարկվելու է էլեկտրական շչակ

17:56 12.08.2025

Երևանի թիվ 4 պոլիկլինիկայում գործարկվելու է էլեկտրական շչակ

Օգոստոսի 13-ին՝ ժամը 11:00-ին, Երևանի «Թիվ 4 պոլիկլինիկա» ՓԲԸ-ում անցկացվելու է «Հակառակորդի հարձակման դեպքում ազդարարում, տարհանում, պատսպարում» թեմայով հատուկ տակտիկական ուսումնավարժություն, որի ընթացքում գործարկվելու է էլեկտրական շչակ։ Փրկարար ծառայությունից խնդրում են չանհանգստանալ։ ...

Հրշեջ-փրկարարները մարել են խորդանոցում բռնկված հրդեհը

17:52 12.08.2025

Հրշեջ-փրկարարները մարել են խորդանոցում բռնկված հրդեհը

Օգոստոսի 12-ին` ժամը 13։42-ին, Շիրակի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ այրվում է Արթիկ քաղաքի Գրիգոր Լուսավորիչ փողոցի տներից մեկին հարակից անասնագոմ: Դեպքի վայր է մեկնել ՆԳՆ ՓԾ մարզային փրկարարական վարչության հրշեջ-փրկարարական ջոկատից երկու մարտական հաշվարկ: Պարզվել է, որ հրդեհը բռնկվել է Գրիգոր Լուսավորիչ փողոցի 1-ին նրբանցքի տներից մեկի խորդանոցում: Հրդեհը […] ...

Ժաննա Անդրեասյանն Ապարանում մասնակցել է Երիտասարդության օրվա միջոցառումներին

17:48 12.08.2025

Ժաննա Անդրեասյանն Ապարանում մասնակցել է Երիտասարդության օրվա միջոցառումներին

ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանը և նախարարի տեղակալ Արթուր Մարտիրոսյանն օգոստոսի 12-ին՝ Երիտասարդության միջազգային օրը, Հայաստանի երիտասարդական մայրաքաղաք Ապարանում հանդիպել են երիտասարդներին։ Միջոցառումների շրջանակում Ապարանում անցկացվել են սպորտային ու ժամանցային մրցույթներ, երիտասարդական կոնֆերանս՝ թեմատիկ պանելային քննարկումներով, մոտիվացիոն ելույթներ՝ հաջողակ երիտասարդական նախաձեռնությունների մասնակցությամբ, տեղեկատվական ցուցադրություններ: Ապարանում օրը կամփոփվի հայտնի երգիչ Գոռ Սուջյանի […] ...

Ամռանը շաքարի չափից ավելի օգտագործման վտանգները. ԱՆ

17:43 12.08.2025

Ամռանը շաքարի չափից ավելի օգտագործման վտանգները. ԱՆ

Ամռանը, բարձր ջերմաստիճանի և առատ քրտնարտադրության պայմաններում, շաքարի չարաշահումը կարող է առավել լուրջ բացասական ազդեցություն ունենալ առողջության վրա: Այս մասին զգուշացնում են ՀՀ առողջապահության նախարարությունից: Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) տվյալներով` շաքարի չարաշահումը բարձրացնում է 2-րդ տիպի շաքարային դիաբետի և ճարպակալման առաջացման ռիսկը: Ճարպակալումն ռիսկի գործոն է սրտանոթային համակարգի հիվանդությունների, որոշ տեսակի քաղցկեղների, ինչպես նաև` շաքարային […] ...

BACK_TO_TOP