Շիրակի մարզի Բասեն գյուղում բնակիչները հրաժարվել են հացքաղ անել․ ցորենի արտերը 100 տոկոսով վնասված են

Շիրակի մարզի 5 տարածաշրջանից 3-ում ՝ Անիի, Ախուրյանի ու Արթիկի տարածաշրջաններում, 2 շաբաթ է` հացքաղը սկսված է: Ընդհանուր առմամբ, մարզում ցանվել է 38 հազար հեկտար հացահատիկ, որից մոտ 18 հազարն արդեն հնձվել է: Նախնական արդյունքներից պարզ է դառնում, որ բերքի ցուցանիշը Շիրակում նախորդ տարվա համեմատ ցածր է լինելու: Սպասվելիք 120 հազար տոննայի փոխարեն կանխատեսվում է, որ  դրա կեսն էլ տնտեսությունները չեն ստանա: Ցածր բերքատվության պատճառն այս տարվա կարկտահարություններն են:Շիրակի մարզի ամենաշատ տուժած գյուղերից մեկում՝ Շիրակում, կարկուտը բերքը վնասել էր 80-100 տոկոսով: Ցանքատարածքներում ցորենի բերքը գրեթե հասունացած էր: Հիմա տնտեսությունները 1 հեկտարից մի քանի անգամ պակաս բերք են հավաքում:

«9-մետրանոց դոմիկ ունեի, այդտեղ պոլնի հացահատիկ է միշտ եղել ՝ 10-15 տոննա, ջրի բոչկա ունեինք, 12 տոննա էլ էդտեղ էինք լցնում, անցյալ տարի 25 տոննա հացահատիկ էր, էս տարի՝ հինգ հեկտարից ՝ 1.5 տոննա»,- ասում է շիրակցի Անդրանիկ Սանոսյանը։Գյուղացին հինգ հեկտարից մոտ 1.5 տոննա բերք է ստացել, այն դեպքում, երբ 2 տոննա սերմացու էր ցանել: Արտից տուն բերած ցորենն էլ  արդեն բարձր որակի չէ, գյուղի բոլոր հողագործները ցորենի որակից են բողոքում: «Կեսը հասած է, կեսը՝ նվազ, կարկտահարությունից հետո լրիվ բույսը հետ փախավ։ Ամեն տարի 4 տոննա կհանեինք, էս տարի 300 կգ ենք հավաքել»,- ասել է Սուսաննա Նիկողոսյանը։ Շիրակ գյուղում 430 հեկտար աշնանացան է կատարվել, նախորդ տարի 1 հեկտարից 30 ցենտներ բերք են ստացել, հիմա դրա ուղիղ կեսն են հավաքում: Արտերից կոմբայնների բունկերները կիսադատարկ են գնում: Գյուղի վարելահողերի 90 տոկոսը բարձր կարգի է ու ջրովի, հացահատիկային մշակաբույսերից լավ բերք կարող են ստանալ, եթե ցանածն ու մշակածը կարկուտներից պաշտպանել հնարավոր լինի: Գյուղի վարչական տարածքում հակակարկտային կայաններ չկան: «Հակակարկտային կայաններ չունենք, մենք Մարմաշեն համայնքից սուբվենցիոն ծրագրով ներկայացրել ենք փաթեթ հակակարկտային կայանների մասով, որպեսզի ձեռք բերենք 5 կայան, բայց չեն հաստատում էդ փաթեթը՝ պատճառաբանելով, որ մյուս համայնքներում եղածն արդյունավետ չէ, օգուտ չի տալիս»,- պարզաբանում է Շիրակ բնակավայրի վարչական ղեկավար Համլետ Ասատրյանը։ Որ եղած հակակարկտային ցանցերն արդյունավետ չեն գործել, արդեն հաստատում է Բասեն գյուղի վարչական ղեկավարը: 1202 հեկտար  ցանքատարածքից Բասենում բերք չեն հավաքել: Հունիսին 3 անգամ տեղացած կարկուտը 100 տոկոսով ոչնչացրել է հացահատիկի բերքը: Բասենում հացքաղ չեն անում: «Կարկուտն էն ձևի է ավերել, որ հնարավոր չէ, որ կոմբայնը մտնի քաղե, լրիվ ջարդված է, ծղոտների վրա գլուխ չկա, որ կարողանա քաղի»,- ասում է բասենցի Հովհաննես Թորոսյանը։«Գյուղի 80 տոկասը նույն վիճակում է, ոչ ոք չի քաղել, մարդիկ են եղել, որ փորձնական քաղել են, քաղել են ընդամենը մի պարկ ցորեն կամ գարի, 30-ից 50 կգ»,- ասում է իր արտերը չքաղած Մհեր Մնացյանը։Բասենը կարկտահարություններից ամենաշատը տուժած բնակավայրն է համարվում: Տնտեսությունների կրած վնասը գնահատվել է 410 միլիոն դրամ: Վնասված ցանքերում հողագործները մեկ այլ երևույթի են հանդիպել, դեղնած արտերը հանկարծ սկսել են կանաչել, ու ամառվա կեսին նոր հասկեր են աճել։ Մոտ մեկ ամսից տնտեսությունները սկսելու են աշնանացանը, բայց սերմացու չունեն: Նման անելանելի վիճակում հայտվել են ոչ միայն Բասենի  հողագործները: Բազմակի կարկտահարություններից 53 բնակավայր է տուժել, իսկ կրած ընդհանուր վնասը գնահատվել է մոտ 600 միլիոն դրամ: