22:32 29.10.2019
Օրեր առաջ Վենետիկի հանձնաժողովը ՀՀ օրենսդրական հարցերին վերաբերող միասնական կարծիք էր հրապարակել, որում անդրադարձ էր կատարել ՍԴ դատավորների՝ վաղ թոշակի անցնելու հարցին։ Այս հարցը բազմաթիվ քննարկումների տեղիք տվեց, ուստի որոշ հարցեր պարզաբանելու համար SHANTNEWS-ը դիմել է Վենետիկի հանձնաժողովի նախագահ Ջիաննի Բուքիքիոյին։
Ներկայացնում ենք հարցազրույցի ամբողջական տարբերակը։
– Ինչպես հասկանում ենք, Դուք պնդում եք կենսաթոշակի անցման «խիստ կամավոր» սկզբունքը, սակայն ինչպե՞ս հնարավոր է վստահ լինել, որ առաջարկվող մեխանիզմն իսկապես կարող է երաշխավորել կամավորության սկզբունքը: Ինչպե՞ս կարելի է ստուգել գործընթացի արդարությունը: Ինչպե՞ս խուսափել խտրականությունից:
– Դուք ճիշտ եք հասկանում: Վենետիկի հանձնաժողովի առաջնային խնդիրն է վերլուծել իրավական տեքստերը: Եթե մենք նայում ենք նրան, թե ինչ է գրված օրինագծում, ամեն ինչ շատ ճիշտ է. ոչինչ չի պարտավորեցնում դատավորներին ընդունել առաջարկը: Դատավորների նկատմամբ ապօրինի ճնշման օրինակներ կա՞ն, թե՞ ոչ, կախված է փաստերից: Վենետիկի հանձնաժողովը ո՛չ մանդատ ունի, ո՛չ էլ իրավասություն՝ քննելու այդ փաստերը:
Այդուհանդերձ, ինչպես ասացի, մենք այլ երկրներում ունեցած մեր նախորդ փորձերից գիտենք, որ ոչ բոլոր դեպքերում է, որ թղթի վրա եղած կամավոր սկզբունքը իրականում էլ կամավոր է: Ավելին, մենք գիտենք, որ կարճ ժամանակում Հայաստանում շատ հարվածների տակ է հայտնվել Սահմանադրական դատարանի նախագահը, և բազմաթիվ ընթացակարգեր են իրականացվում նրա դեմ: Ժամանակային համընկնումն ու դատավարական խիստ միջնորդությունները հանգեցնում են ճնշման նախագահի նկատմամբ, ում հանդեպ պետք է հարգանք դրսևորել՝ որպես պետության գլխավոր ինստիտուտներից մեկի ղեկավարի: Մյուս կողմից, արդարադատության նախարարը Վենետիկի հանձնաժողովի պլենար նիստում հստակ նշեց, որ Հայաստանի կառավարությունը ոչ մի ճնշում չի գործադրել դատավորների նկատմամբ և չի անի ապագայում: Եվ ես համարում եմ, որ դա ճիշտ մոտեցում է: Ես կշարունակեմ ուշադիր հետևել իրավիճակին:
– Միասնական կարծիքում նշված է, որ մի քանի դատավորների համաժամանակյա կենսաթոշակի հնարավոր անցումը կարող է ազդել Սահմանադրական դատարանի արդյունավետ գործունեության վրա: Ինչպե՞ս եք գնահատում պոտենցիալ մտահոգությունը: Արդյո՞ք կարող եք մեկ այլ նման օրինակ մատնանշել:
– Մենք չգիտենք, թե քանի դատավոր կորոշի ընդունել այդ «ոսկյա ձեռքսեղմումը», եթե այդպիսիք լինեն, ուստի ցանկացած կանխատեսում սպեկուլյատիվ է, սակայն եթե բոլոր 7 դատավորները, որոնք նշանակված են հին օրենքով, որոշեն գնալ, սա կարող է որոշ ժամանակով կաթվածահար անել դատարանի աշխատանքը: Կառավարությունը պետք է մտածի, թե ինչպես խուսափել դրանից: Ինչ վերաբերում է այլ օրինակներին, ես կարող եմ հիշել Ռումինիայի օրինակը, որտեղ վաղ կենսաթոշակի անցման մեխանիզմը տարածվեց մեծ թվով բարձրաստիճան դատավորների վրա, որը վնասակար եղավ Ռումինիայի ողջ դատական համակարգի որակի ու արդյունավետության համար: Հայաստանում այս ռիսկն այդքան մեծ չէ, քանի որ միայն Սահմանադրական դատարանի վրա կտարածվի, սակայն դարձյալ կարևոր է, որ այս ինստիտուտը գործի առանց ընդհատումների:
– Այդ դեպքում, Ձեր կարծիքով ո՞րն է լուծման այն լավ առաջարկը, որով հնարավոր կլինի խուսափել մտահոգություններից:
– Այս հարցում ես ենթադրություններ չեմ անի, քանի որ դրան հասնելու բազմաթիվ եղանակներ կան: Գնդակը իշխանությունների դաշտում է, և ես ձեռնպահ կմնամ որևէ կարծիք հայտնելուց, մինչև չտեսնեմ՝ ինչ են նրանք առաջարկում:
– Հանձնաժողովի եզրակացության մեջ նշված է, որ ՍԴ բոլոր դատավորները, անկախ այն հանգամանքից՝ նրանք նշանակվել են 2015 թվականի սահմանադրական փոփոխություններից առաջ, թե հետո, պետք է օժտված լինեն միևնույն կարգավիճակով: Այսինքն՝ տեխնիկապես միևնո՞ւյն է՝ նրանց «դատավո՞ր» ենք անվանում, թե՞ «անդամ»:
– Ես դրան այս կերպ կմոտենամ. գործող Սահմանադրությամբ ՍԴ բոլոր դատավորները ունեն միևնույն լեգիտիմությունը, ուստի կարող են Սահմանադրական դատարանի աշխատանքին մասնակցել հավասար իրավունքներով: Բայց, իրոք, նրանց կարգավիճակը բոլոր ասպեկտներով չէ, որ հավասար է. օրինակ ոմանք նշանակված են ցմահ, մինչդեռ լրամշակված Սահմանադրությամբ նոր ընտրված դատավորները սահմանափակ մանդատ ունեն: Դա է պատճառը, որ կառավարությունը վաղ կենսաթոշակի առաջարկը անում է միայն «հին» դատավորներին: Ինչևէ, դատարանի «հին» անդամները դեռ դատավորներ են. ահա սա է նշված Միասնական կարծիքի մեջ: Տարբերություն չկա Սահմանադրական դատարանի անդամների և դատավորների միջև: Սա ընդամենը տերմինաբանության հարց է:
– Վենետիկի հանձնաժողովն անընդունելի է համարում, որ Սահմանադրական դատարանի կազմը փոխվի ամեն անգամ, երբ փոխվում է կառավարությունը: Ինչո՞ւ եք դա անընդունելի համարում:
– Սահմանադրական դատարանի դատավորի մանդատը ոչ քաղաքական է: Սա նշանակում է՝ դատավորները նշանակվում են՝ պաշտպանելու Սահմանադրությունը և ոչ թե առաջ մղելու ընտրություններում հաղթած կառավարող մեծամասնության քաղաքական ծրագիրը: Դա է պատճառը, որ Սահմանադրական դատարանի նորացումը պետք է ապասինքրոնացնել քաղաքական շրջափուլերի հետ: Նախորդ մեծամասնության կողմից ընտրված դատավորները կարող են նույնիսկ ավելի պատրաստ լինել՝ քննադատաբար դիտարկելու գործող մեծամասնության առաջարկած միջոցների սահմանադրականությունը:
Այդուհանդերձ, անգամ խորհրդարանական որոշակի մեծամասնության կողմից նշանակված դատավորները այդ նույն մեծամասնությանը «շնորհակալ չլինելու պարտականություն ունեն»: Դա սկզբունքի հարց է, պրակտիկայում այս ապասինքրոնացմանը հասնելը դժվար է: Դա է պատճառը, որ մենք այն մոտեցումն ունենք, որ գոյություն ունենան այլ մեխանիզմներ, օրինակ՝ պետք է գործեն որակյալ մեծամասնության պահանջները՝ երաշխավորելու, որ գործող մեծամասնությունը գերիշխող դեր չունենա թեկնածուների ընտրության ու նշանակման հարցում:
16:03 20.05.2024
Սիրիայում սուգ են հայտարարել Իրանի նախագահի զոհվելու կապակցությամբ15:56 20.05.2024
ԱԹՍ-ի միջոցով փաթեթ է ներնետվել «Սևան» քրեակատարողական հիմնարկ15:42 20.05.2024
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը ցավակցագիր է հղել Իրանի հոգևոր առաջնորդին15:36 20.05.2024
Պղնձե փաթույթները գողացել և վաճառել էր15:23 20.05.2024
Ալեքսանդր Զվերևը՝ Հռոմի «Մասթերս» ATP-1000 մրցաշարի հաղթող15:00 20.05.2024
Իրանը չի փոխի երկրների հետ աշխատելու ծրագրերը․ դեսպան14:50 20.05.2024
«Ռոման» 10 հոգով հաղթել է «Ջենոային»14:43 20.05.2024
ԵՄ-ն ցավակցություն է հայտնել Իրանի նախագահի մահվան կապակցությամբ14:28 20.05.2024
«Մանչեսթեր Սիթին» չորրորդ անգամ անընդմեջ դարձավ Անգլիայի չեմպիոն14:16 20.05.2024
30-ամյա երիտասարդի մոտ ատրճանակ է հայտնաբերվել14:06 20.05.2024
«Բավարիայի» ղեկավարությունը մտադիր չէ բանակցել Զիդանի հետ13:26 20.05.2024
Իրանի ԱԳ նախարարի պաշտոնակատար է նշանակվել13:05 20.05.2024
Օդի ջերմաստիճանը առաջիկա օրերին կբարձրանա, հետո կրկին կնվազի12:57 20.05.2024
Իրանում հնգօրյա սուգ է հայտարարվել Ռայիսիի մահվան կապակցությամբ12:50 20.05.2024
Չավին ասել է, որ Լապորտան վստահում է իրեն, ոչինչ չի փոխվել12:44 20.05.2024
Անցած 3 օրում ոստիկանները բացահայտել են հանցագործության 200 դեպք12:23 20.05.2024
Դանակահարել էր Իջևանի անտառտնտեսության պարեկին12:17 20.05.2024
Յուրգեն Կլոպը պատրաստվում է երկարատև ընդմիջման12:10 20.05.2024
Երևանը կունենա նոր Գլխավոր հատակագիծ12:04 20.05.2024
Երևանի մետրոպոլիտենում տեղադրվել են նոր անցարգելներ11:30 20.05.2024
Սևանա լճի հիդրոլոգիական ռեժիմը մայիսի 13-19-ը11:24 20.05.2024
ՈւԵՖԱ-ն պարտքերի պատճառով պատժել է 13 ակումբների11:19 20.05.2024
«Մերսեդեսի» 16-ամյա ուղևորը մահացել է11:14 20.05.2024
Ուսման հրավեր՝ Սլովակիայի բուհերում սովորելու նպատակով10:48 20.05.2024
ՃՏՊ Տափերական գյուղի մոտակայքում. կան տուժածներ10:35 20.05.2024
Մեքենայում հայտնաբերվել են ատրճանակներ, փամփուշտներ, պահեստատուփեր10:28 20.05.2024
Մբապեն 520 հազար եվրոյով գնել է Պելեի դիմանկարը09:54 20.05.2024
ՀՀ ԱԽ քարտուղարն աշխատանքային այցով կմեկնի Կատար09:42 20.05.2024
Հարի Քեյնը՝ Բունդեսլիգայի լավագույն ռմբարկու09:33 20.05.2024
Գործակարգավարական խորհրդակցություն՝ Երևանի քաղաքապետարանում09:29 20.05.2024
Իրանի կառավարությունը նախագահի մահից հետո արտահերթ նիստ կանցկացնի09:17 20.05.2024
«Վայքը» հանդես կգա ՈւԵՖԱ-ի սիրողական լիգայում09:04 20.05.2024
Ով է փոխարինելու Իրանի նախագահին այդ պաշտոնում08:40 20.05.2024
Ֆիլ Ֆոդենը՝ ԱՊԼ-ի լավագույն ֆուտբոլիստ08:18 20.05.2024
Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է08:03 20.05.2024
ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ23:35 19.05.2024
Ճշտվել է Ռաիսիի ուղղաթիռի գտնվելու վայրը․ Tasnim23:31 19.05.2024
Տիգրան Բարսեղյանը գեղեցիկ գոլ է խփել «Սլովանի» կազմում23:06 19.05.2024
Հրդեհ Հրազդանի կիրճում22:50 19.05.2024
Դիեգո Ռոսի Մարաշլյանը հերթական գոլն է խփել «Կոլամբուսի» կազմում22:13 19.05.2024
«Բայերն» առաջին անգամ ստացել է Բունդեսլիգայի չեմպիոնական տիտղոսը22:01 19.05.2024
Հնդկաստանը աղոթում է Ռաիսիի և նրա շրջապատի բարօրության համար․ Մոդի21:40 19.05.2024
Խամենեին հուսով է, որ Ռաիսին ողջ է մնացել ուղղաթիռի վթարից21:33 19.05.2024
Սպերցյանի գոլը նպաստել է «Կրասնոդարի» հաղթանակին21:28 19.05.2024
Բախվել են ավտոմեքենաներ․ կան տուժածներ16:03 20.05.2024
Սիրիայում սուգ են հայտարարել Իրանի նախագահի զոհվելու կապակցությամբՍիրիայի իշխանությունները եռօրյա սուգ են հայտարարել Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռայիսիի և իրանցի այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների զոհվելու կապակցությամբ։ «Արմենպրես»-ի փոխանցմամբ՝ այդ մասին հայտնում է Սիրիայի SANA պետական գործակալությունը։ Ըստ գործակալության տվյալների՝ սգո օրերի ընթացքում կխոնարհվեն դրոշները արաբական հանրապետության ամբողջ տարածքում, ինչպես նաև արտերկրում Սիրիայի բոլոր դեսպանատներում և դիվանագիտական հաստատություններում։ Իրանի նախագահին տեղափոխող ուղղաթիռը կործանվել է մայիսի […] ...
15:29 20.05.2024
ՆԱՏՕ-ն ցավակցություն է հայտնել Իրանի ժողովրդին Ռայիսիի մահվան կապակցությամբՆԱՏՕ-ն իր ցավակցությունն է հայտնել Իրանի ժողովրդին ուղղաթիռի կործանման հետևանքով նախագահ Էբրահիմ Ռայիսիի և այլ պաշտոնյաների մահվան կապակցությամբ: «Մենք մեր ցավակցությունն ենք հայտնում Իրանի ժողովրդին ուղղաթիռի վթարի հետևանքով նախագահ Ռայիսիի, արտաքին գործերի նախարար Ամիր Աբդոլլահիանի և այլ պաշտոնյաների մահվան կապակցությամբ», – «X» սոցիալական ցանցում գրել է դաշինքի խոսնակը, փոխանցում է «ՌԻԱ Նովոստի»-ն: ...
15:11 20.05.2024
Էկոնոմիկայի նախարարի գլխավորած պատվիրակությունը մայիսի 20-22-ը գտնվելու է Արաբական Միացյալ ԷմիրություններումԷկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանի գլխավորած պատվիրակությունը մայիսի 20-22-ը գտնվելու է Արաբական Միացյալ Էմիրությունների Աբու Դաբի քաղաքում՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Արաբական Միացյալ Էմիրությունների կառավարության միջև առևտրատնտեսական և տեխնիկական համագործակցության համատեղ հանձնաժողովի 2-րդ նիստին մասնակցելու նպատակով։ Այս մասին տեղեկացնում են Էկոնոմիկայի նախարարությունից: ...
15:00 20.05.2024
Իրանը չի փոխի երկրների հետ աշխատելու ծրագրերը․ դեսպանՄինսկում Իրանի դեսպան Ալիռեզա Սանեին ասել է, որ Թեհրանը մտադիր չէ փոխել այլ պետությունների հետ համագործակցության ծրագրերը նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիի մահից հետո։ «Մյուս գործընկերների, այդ թվում՝ Բելառուսի հետ համագործակցության մեր ծրագրերում փոփոխություններ չեն լինի, մենք նախկինի պես կկատարենք մեր բոլոր ծրագրերը, կիրականացնենք դրանք»,-ասել է նա։ ...
14:43 20.05.2024
ԵՄ-ն ցավակցություն է հայտնել Իրանի նախագահի մահվան կապակցությամբԵվրոպական խորհրդի ղեկավար Շառլ Միշելը հայտնել է, որ Եվրամիությունը ցավակցում է Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիի և արտգործնախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիանի, ինչպես նաև նրանց պատվիրակության և անձնակազմի անդամների՝ ուղղաթիռի վթարի հետևանքով զոհվելու կապակցությամբ։ «ԵՄ-ն իր խորին ցավակցությունն է հայտնում Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիի և արտգործնախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիանի, ինչպես նաև նրանց պատվիրակության անդամների և ուղղաթիռի անձնակազմի […] ...
14:00 20.05.2024
ՀՀ ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը ցավակցական հեռագիր է հղել Իրանի իր պաշտոնակցինՀՀ ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը ցավակցական հեռագիր է հղել Իրանի Իսլամական Հանրապետության ագային անվտանգության գերագույն խորհրդի քարտուղար պարոն Ալի Աքբար Ահմադիանին՝ ուղղաթիռի վթարի հետևանքով Իրանի Իսլամական Հանրապետության նախագահի, Արտաքին գործերի նախարարի, ուղեկցող պատվիրակության և ուղղաթիռի անձնակազմի զոհվելու կապակցությամբ: Հեռագրում, մասնավորապես, ասված է. «Խորը ցավով ընդունեցի ուղղաթիռի վթարի հետևանքով Իրանի Իսլամական Հանրապետության նախագահ Իբրահիմ Ռայիսիի, Արտաքին […] ...