Ռուսաստանը 4 տարով զրկվել է Օլիմպիական խաղերում և աշխարհի առաջնություններում ելույթ ունենալու իրավունքից. WADA

Համաշխարհային հակադոպինգային գործակալության գործադիր կոմիտեն (WADA) դեկտեմբերի 9-ին կայացրել է Ռուսաստանին միջազգային խոշոր մարզական իրադարձություններին մասնակցելու իրավունքից չորս տարով զրկելու որոշում: Առաջարկությունը վերաբերել է Օլիմպիական խաղերին և աշխարհի բոլոր առաջնություններին, ներառյալ ֆուտբոլը և հոկեյը, հայտնում է WADA-ի մամուլի ծառայությունը:

Բացի դրանից՝ Ռուսաստանն այս ընթացքում չի կարողանա դիմել միջազգային մրցաշարերի կազմակերպման համար:

«Կոմիտեն առաջարկությունը միաձայն հաստատել է»,- ասվում է WADA-ի հայտարարության մեջ:

Ռուսական РУСАДА հակադոպինգային գործակալության ղեկավար Յուրի Գանուսը РИА Новости-ին հաստատել է, որ WADA-ի գործադիր կոմիտեն միաձայն ընդունել է հանձնաժողովի առաջարկությունները, և նրա տեղակալ Մարգարիտա Պախնոցկայան շեշտել է, որ առաջարկությունը «Ռուսաստանի մարզական ղեկավարությանը պետք է մտածելու առիթ տա»:

«Ես լսում եմ ֆեդերացիաների նախագահներին ու փորձագետներին, ովքեր հպարտորեն հայտարարում են իրենց գործունեության մասին: Սա վկայում է այն, որ հակադոպինգային մշակույթը մեզ մոտ չի փոխվել, այս տարիների ընթացքում գաղափարապես ոչինչ չի փոխվել»,- ասել է նա:

Այնուամենայնիվ, Միջազգային օլիմպիական կոմիտեն կարող է համաձայն չլինել WADA-ի որոշման հետ և թույլ տալ Ռուսաստանին՝ մասնակցելու Օլիմպիական խաղերին:

Նմանատիպ որոշում կարող է կայացնել նաև ՖԻՖԱ-ն, որը կազմակերպում է Աշխարհի առաջնությունը Կատարում, ինչպես նաև ՈՒԵՖԱ-ն, որը կազմակերպում է Եվրոպայի ֆուտբոլի առաջնությունը:

Ռուսաստանին հեռացնելու հիմնական պատճառը դոպինգային սկանդալն է՝ կապված Սոչիի օլիմպիական խաղերում, ինչպես նաև Ռուսաստանում այլ մրցումներին ռուս մասնակիցների դոպինգային կեղծ թեստերի հետ: Սա շարունակվում է արդեն մի քանի տարի: WADA-ն մեղադրում է Ռուսաստանի իշխանություններին համաշխարհային հակադոպինգային կանոնների լայնածավալ խախտումների մեջ, Ռուսաստանի իշխանությունները հերքում են այդ մեղադրանքները:

2016-ին WADA-ն հրապարակել է ամբողջական զեկույց այն մասին, թե ինչպես են ռուսաստանցի մարզիկները զանգվածաբար օգտագործում դոպինգ 2014-ին Սոչիի Օլիմպիական խաղերի ժամանակ, իսկ Ռուսաստանի պաշտոնյաները դա թաքցնում էին ամենաբարձր մակարդակով՝ սկսած սպորտի նախարար Վիտալի Մուտկոյից:

Մասամբ զեկույցի եզրակացությունները հիմնված էին մոսկովյան հակադոպինգային լաբորատորիայի նախկին ղեկավար Գրիգորի Ռոդչենկովի ցուցմունքների վրա: Սոչիի օլիմպիական խաղերից կարճ ժամանակ անց նա փախել է Միացյալ Նահանգներ և դարձել Համաշխարհային հակադոպինգային գործակալության (WADA) տեղեկատու: Նա ասել է, որ ինքն անձամբ է մշակել և դոպինգ ուղարկել մեդալներ նվաճած շատ ռուսաստանցի մարզիկներին, այդ իսկ պատճառով Ռուսաստանը դարձել է առաջատարը մեդալների ընդհանուր մրցաշարերում: Օլիմպիական խաղերի իր լաբորատորիայի աշխատակիցները օգնել են թաքցնել խարդախությունները. նրանք թեստային նմուշները փոխարինել են «մաքուրներով» լաբորատորիայի հարևանությամբ գտնվող գաղտնի սենյակում:

WADA-ին հետագայում հաջողվել է հաստատել, որ 2014թ. Սոչիի Օլիմպիական խաղերում ռուս 44 մեդալակիրներից 12-ի դոպինգային թեստերը բացվել են, իսկ 6 ռուս մարզիկների թեստերը կեղծ են: Ընդհանուր առմամբ, անկախ հանձնաժողովը Սոչիում հայտնաբերել է դոպինգ թեստերի հավանական փոխարինում 15 օլիմպիական մեդալակիրների մոտ:

Ռուսաստանն այդպես էլ չի ընդունել Սոչիում իր մարզիկների վերաբերյալ մեղադրանքները: Նաև Կրեմլը հրաժարվել է հայտնել, թե ովքեր են դոպինգ-ծրագրի հեղինակները և այն իրականացնողները: Փոխարենը, Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինը և պաշտոնատար այլ անձինք Ռուսաստանում դոպինգի մասին Մաքլարենի հանձնաժողովի զեկույցն անվանել են «կեղծված»:

Մաքլարենի զեկույցի հիման վրա Ռուսաստանի թիմին չի թույլատրվել մասնակցել Բրազիլիայում կայացած վերջին ամառային Օլիմպիական խաղերին,  հիմնական թիմի բազմաթիվ մարզիկներին ևս թույլ չեն տվել մրցել, և նրանք զրկվել են արդեն նվաճած մեդալներից: 2018-ին կորեական Փհենյանում կայացած ձմեռային Օլիմպիական խաղերում ռուս մարզիկները հանդես են եկել չեզոք դրոշի ներքո:

2018թ. WADA-ի փորձագետները ձեռնարկել են Մոսկվայի հակադոպինգային լաբորատորիայի դոպինգի նմուշների տվյալների բազայի լայնածավալ վերստուգում և ռուսաստանյան գործակալության տվյալների բազայում գտել են «դրսից միջամտության հետքեր», այսինքն՝ դոպինգի նմուշների «հազարավոր» փոխարինումներ: Հստակ բացատրություն, թե ինչ է տեղի ունեցել բազայի հետ, և ով և երբ է փոխարինել նմուշները, Ռուսաստանի իշխանությունները կրկին չեն կարողացել տրամադրել:

Տվյալների բազայի հետ կապված նոր սկանդալի ֆոնին Համաշխարհային հակադոպինգային գործակալության (WADA) հանձնաժողովը կանոնակարգին համապատասխան խորհուրդ է տվել, որ գործադիր կոմիտեն Ռուսաստանին հեռացնի միջազգային մրցումներից չորս տարի ժամկետով: