23:42 07.11.2023
Պալիատիվ խնամքի բժիշկ Քեթրին Մաննիքսը, ով 30 տարի աշխատել է հոսպիսային խնամքի ոլորտում, նկարագրել է, թե ինչ է ապրում մարդը կյանքի վերջին րոպեներին: Մասնագետի հետ հարցազրույցը հեռարձակվել է BBC RADIO 4-ի եթերում:
Ըստ Մաննիքսի՝ մահացող մարդը շատ է քնում, և սա առաջին բանն է, որ տալիս է հուշում կյանքի ավարտի մասին։
«Այն, ինչ կատարվում է, կարելի է համեմատել հին բջջային հեռախոսի աշխատանքի հետ, որի մարտկոցը նույնիսկ լիցքավորիչին միանալուց հետո չի լիցքավորվում»,- ասում է բժիշկը։
Նա բացատրել է, որ քունը, ջուրն ու սնունդն այլևս չեն կարողանում փոխհատուցել ուժի պակասը, մարդն ամեն օր ավելի շատ է քնում և աստիճանաբար նրա քունը վերածվում է ուշագնացության։
Մաննիքսը նշել է, որ, ի տարբերություն ֆիլմերի, իրականում կյանքի վերջում անգիտակից վիճակները զուրկ են դրամայից։ Մարդիկ վախ կամ ափսոսանք չեն զգում։
«Նրանք պարզապես չեն գիտակցում տարբերությունը: Դա ոչ թե սարսափելի հոգեվիճակ է, այլ ոչինչ չիմանալու զգացում»,- ասում է Մաննիքսը:
Բժիշկը հավելել է, որ պալիատիվ հիվանդների հարազատներին հաճախ վախեցնում է նրանց ընդհատվող, երբեմն խռպոտ շնչառությունը։ Նրանց թվում է, թե մարդը ցավ է զգում, տհաճություն է զգում կամ շնչահեղձ է լինում։ Իրականում, ասում է Մաննիքսը, շնչառությունը կապված է ուղեղի հետ, ուստի այն կարող է դառնալ խորը և դանդաղ, կամ մակերեսային և արագ:
«Հենց վերջում սովորաբար լինում է դանդաղ շնչառության փուլ: Ինչ-որ պահի մարդը կշնչի և նորից չի շնչի։ Դա կլինի վերջ, բայց ոչ բոլորովին այն վերջը, որը ցույց է տալիս Հոլիվուդը»,- եզրափակել է Մաննիքսը։
Նա հավելել է, որ կյանքի վերջին րոպեների մասին փաստերի իմացությունը տխուր է, բայց գուցե դա կօգնի ազատվել վախերից։
23:59 08.05.2025
Ինչո՞ւ պետք է մարդիկ մտահոգվեն կենսաբազմազանության կորստովՄարդիկ պետք է լրջորեն մտահոգվեն կենսաբազմազանության կորստով, որովհետև այն անմիջական ազդեցություն ունի մարդու կյանքի որակի, առողջության, սննդի, ջրի և կլիմայի վրա։ Ահա մի քանի հիմնական պատճառ, թե ինչու է կենսաբազմազանության կորուստը վտանգավոր. Այս տեսահոլովակի հայերեն տարբերակի ցուցադրումն ապահովել էՀայաստանի ամերիկյան համալսարանի Յակոբեան բնապահպանական կենտրոնը «Գլոբալ բնապահպանական օգուտների ստեղծում շահագրգիռ կողմերի էկոլոգիական կրթության և իրազեկության բարձրացման […] ...
23:58 08.05.2025
Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց էՎրաստանի ՆԳՆ ԱԻ դեպարտամենտից և ՌԴ ԱԻՆ Հյուսիսային Օսիայի ճգնաժամային կառավարման կենտրոնից ստացված տեղեկատվության համաձայն՝ Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար։ ...
23:57 08.05.2025
ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհները հիմնականում անցանելի ենՓրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհները հիմնականում անցանելի են։ Փակ է Արագածոտնի մարզում «Ամբերդ» բարձր լեռնային օդերևութաբանական կայանից Քարի լիճ ավտոճանապարհը։ ...
23:52 08.05.2025
Վենս. ԱՄՆ-ն Կիևի և Մոսկվայի դիրքորոշումների մոտեցումը համարում է անհրաժեշտ Ուկրաինայում խաղաղության համարՄիացյալ Նահանգները կարծում է, որ Ուկրաինայի հակամարտության մեջ երկարաժամկետ խաղաղության հասնելու համար անհրաժեշտ է հասնել Ռուսաստանի և Կիևի իշխանությունների դիրքորոշումների ավելի մոտեցման։ Այս մասին հայտարարել է ԱՄՆ փոխնախագահ Ջեյ Դի Վենսը։ «Մենք պետք է մոտեցնեն կողմերին՝ երկարատև խաղաղության հասնելու համար։ Առայժմ մենք դրան չենք հասել: Մենք շարունակելու ենք աշխատել դրա ուղղությամբ, մինչև չորոշենք, որ իրականում […] ...
23:47 08.05.2025
Առցանց տեսադիտարկման ծրագիր՝ երևանյան ավտոբուսներումԵրևանի քաղաքապետ Տիգրան Ավինյանն այցելել է «Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ, ծանոթացել ներդրված ծրագրերին ու շենքային պայմանների բարելավման աշխատանքներին: Այս մասին հայտնել են Երևանի քաղաքապետարանից: Ընկերությունում ներդրված առցանց տեսադիտարկման ծրագիրը հնարավորություն է տալիս հետևել ավտոբուսների աշխատանքի ողջ ընթացքին՝ ապահովելով անվտանգ և հարմարավետ երթևեկություն երևանցիների համար: Տեսահսկման համակարգերն օգնում են վերահսկել վարորդների վարքը, տեսանյութերը կարող են օգտագործվել վթարների […] ...
23:32 08.05.2025
ՃՏՊ Երևան-Երասխ ավտոճանապարհին․ տուժածեր չկանՄայիսի 8-ին, ժամը 15:29-ին Արարատի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Երևան-Երասխ ավտոճանապարհից Մասիս քաղաք տանող ճանապարհի սկզբնամասում տեղի է ունեցել ՃՏՊ, ավտոմեքենայից առկա է գազի արտահոսք․ անհրաժեշտ է փրկարարների օգնությունը։ Դեպքի վայր են մեկնել ՆԳՆ ՓԾ մարզային և Երևան քաղաքի փրկարարական վարչությունների հրշեջ-փրկարարական ջոկատներից երկու մարտական հաշվարկ և մեկ ջրատար: […] ...
