Ծնողներին բացատրել են, թե ինչպես ճիշտ վիճել երեխայի հետ

Շատերը կարծում են, որ իդեալական հարաբերություններում վեճեր երբեք չեն առաջանում։ Իրականում հակամարտությունը հիանալի միջոց է հարցին տարբեր տեսանկյուններից նայելու և զրուցակցին ավելի լավ հասկանալու համար: Նույնիսկ երեխաների հետ կարող եք արդյունավետ վիճել: Այս մասին Газета.Ru-ին ասել է առցանց դպրոցի մեթոդիստ, պրակտիկ հոգեթերապևտ և գեստալտ թերապևտ Սոֆյա Եֆիմենկոն։

Երեխաների հետ վիճաբանության առաջին կանոնը գործողությունների քննարկումն է, այլ ոչ թե անձի:

«Մենք հաճախ հակված ենք ասելու «դու կոպիտ ես», երբ երեխան իրեն անքաղաքավարի է պահում, կամ «դու հիմար ես», եթե նա համառորեն հրաժարվում է հասկանալ մի շատ պարզ բան: Բայց սա վատ մարտավարություն է. երեխան իր համար ամենակարևոր մարդկանցից լսում է, որ ինքը վատն է, և չի հասկանում, թե ինչ պետք է անի նորից լավը դառնալու համար: Սրանից տուժում է ինքնագնահատականը։ Եթե ​​ես վատ եմ ծնողներիս համար, ապա ինչպե՞ս կարող եմ լավ լինել ուրիշի համար: Երեխան սկսում է մտածել. «Լավ, բոլորն ասում են, որ ես կոպիտ եմ, ուստի ես կոպիտ կլինեմ»: Փոխարենը, ավելի լավ է խոսել կոնկրետ գործողությունների մասին, այլ ոչ թե երեխայի անհատականության մասին ամբողջությամբ. «Ես գիտեմ, որ դու քաղաքավարի և բարի տղա ես: Բայց այսօր դու կոպիտ էիր ընկերոջդ հետ։ Ասա, թե ինչու ես նրան հիմար անվանել»,- խորհուրդ է տվել մասնագետը։

Նույնքան կարևոր է հանգիստ տոնով խոսելը։

«Երբ լսվում է գոռոց կամ խիստ ձայն, շատ երեխաներ ընկնում են թմբիրի մեջ և ամբողջովին կորցնում են տեղեկատվություն ընկալելու ունակությունը: Սա նման է «թաքցնել» արձագանքին, որը շատ կենդանիներ ցույց են տալիս, երբ գիշատիչը մոտենում է: Բայց ձեր նպատակը ոչ թե երեխային վախեցնելն է, այլ նրա հետ խնդիրը քննարկելն ու լուծում գտնելը։ Ուստի խոսեք հանգիստ, բարի և առանց սպառնալից նոտաների ձեր ձայնում։ Երբեք մի մոռացեք, որ երեխաները սովորում են ձեզ դիտելով: Ուստի ցանկալի վարքագծի օրինակ դրեք՝ երեխաները շատ ավելի լավ են արձագանքում արարքներին, որոնք կարելի է ընդօրինակել, քան խոսքերին:
Եվ եթե դուք իսկապես բարձրաձայնում եք, ապա բացատրեք ձեր երեխային ձեր զգացմունքներն այս պահին: Օրինակ՝ նա դուրս է վազել փողոց, դու վախեցել ես նրա կյանքի համար և դրա համար էլ բղավել ես»,- ասել է հոգեթերապևտը։

Փորձագետը նաև խորհուրդ տվեց փորձել երեխային տեղեկատվություն հասցնելու տարբեր եղանակներ.

«Երևի երեխաների հետ բոլոր վեճերը նույն սցենարով են ընթանում՝ դու մեղադրում ես, երեխան արդարանում է, դու բարձրաձայնում ես, վերջում ինչ-որ մեկը շրխկացնում է դուռը և քաշվում իր մեջ։ Փորձեք փոխել ձեր հաղորդակցման ոճը: Եթե ​​սովորաբար բարձրացնում եք ձեր ձայնը, իջեցրեք այն: Եթե ​​հակված եք մեղադրելու և արդարացումներ պահանջելու, փորձեք հարցնել և լսել պատասխանները։ Եթե ​​նկատում եք, որ վեճերի մեծ մասը տեղի է ունենում խոհանոցում, հրավիրեք ձեր երեխային զբոսնել այգում և հանգիստ ասեք այն ամենը, ինչ ուզում եք ասել նրան: Եթե ​​վեճերը սովորաբար լինում են առավոտյան՝ դպրոց գնալու ճանապարհին, կոնֆլիկտի քննարկումը տեղափոխեք երեկո։ Դուք կարող եք մեսենջերում հաղորդագրություն գրել չափահաս երեխային, այնպես որ ժամանակ կունենաք ուշադիր մտածել բոլոր ձևակերպումների մասին և հնարավորինս պարզ փոխանցել ձեր գաղափարը»,- հավելել է նա։

Թերապևտը նաև նշել է ներողություն խնդրելուց և խաղաղություն հաստատելուց չվախենալու կարևորությունը։

«Միշտ պետք է պատրաստ լինել սխալվելու։ Եվ եթե հասկանում եք, որ դա այդպես է, ապա ընդունեք դա։ Նրանք իրենց անարդարացի պահեցին, կորցրեցին ինքնատիրապետումը և բղավեցին երեխայի վրա, չհասկացան իրավիճակը և շտապեցին եզրակացություններ անել, ներողություն պետք է խնդրել: Ձեր ծնողական իշխանությունը դրանից չի տուժի: Եվ երեխան շատ լավ օրինակ կստանա՝ նա կտեսնի, որ ներողություն խնդրելը նորմալ է, և կսովորի դա անել։ Եթե ​​ձեր երեխան առաջինն է ներողություն խնդրում, ապա կարևոր է նրան չհեռացնել, նույնիսկ եթե դուք դեռ նեղված եք: Փոքր երեխաները կարող են արտահայտել խաղաղություն հաստատելու իրենց ցանկությունը ոչ թե խոսքերով, այլ փորձելով բռնել ձեր ձեռքը, գրկել ձեզ: Մի մերժեք խաղաղության նման առաջարկը. երեխաների համար կարևոր է իմանալ, որ վեճը չի նշանակում, որ դուք այլևս չեք սիրում նրանց: Միշտ և ցանկացած հանգամանքներում մայրիկը և հայրիկը պետք է մնան երեխայի անվտանգության և բացարձակ ընդունելության կղզի: Եվ ինչ էլ որ լինի ձեր հակամարտությունը, մի մոռացեք, որ ցանկացած վեճի նպատակը ոչ թե մի կողմի հաղթանակն է, այլ խնդրի լուծումը։ Եվ որ ամենաարժեքավորը երեխաների հետ լավ ու վստահելի հարաբերություններն են»,- եզրափակել է մասնագետը։